ป.พ.พ. มาตรา 4 หัวใจกฎหมายไทย
ป.พ.พ. มาตรา 4 บัญญัติว่า "กฎหมายนั้น ต้องใช้ในบรรดากรณีซึ่งต้องด้วยบทบัญญัติใด ๆ แห่งกฎหมายตามตัวอักษร หรือตามความมุ่งมายของบทบัญญัตินั้น ๆ
เมื่อไม่มีบทกฎหมายที่จะยกมาปรับคดีได้ ให้วินิจฉัยคดีนั้นตามจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่น ถ้าไม่มีจารีตประเพณีเช่นว่านั้น ให้วินิจฉัยคดีอาศัยเทียบบทกฎหมายที่ใกล้เคียงอย่างยิ่ง และถ้าบทกฎหมายเช่นนั้นก็ไม่มีด้วย ให้วินิจฉัยตามลักกฎหมายทั่วไป"
มาตรา 4 ใน ป.พ.พ. เป็นบทบัญญัติที่ว่าด้วยนิติวิธีและบ่อเกิดของกฎหมาย ในวรรคหนึ่ง "กฎหมายนั้น ต้องใช้ในบรรดากรณีซึ่งต้องด้วยบทบัญญัติใด ๆ แห่งกฎหมายตามตัวอักษร หรือตามความมุ่งมายของบทบัญญัตินั้น ๆ" หมายความถึง การที่จะนำกฎหมายไปใช้ได้นั้น ต้องพิเคราะห์ว่ากรณีหรือคดีนั้น ๆ ตรงกับบทบัญญัติใด คำว่า "บทบัญญัติ" มีความหมายคือ กฎหมายลายลักษณ์อักษร คำว่า "ต้อง" ในที่นี้หมายถึง ต้องตรง พ้องกัน
การนำบทบัญญัติไปปรับกับคดี มิใช่การดูเพียงตามตัวอักษรเท่านั้น แต่ต้องคำนึงถึงความมุ่งหมายหรือเจตนารมภ์ของบทบัญญัตินั้น ๆ ด้วย คำว่า "หรือ" ในช่วงท้ายของวรรคหนึ่ง มิได้หมายถึงว่าให้เลือกใช้อย่างใดอย่างหนึ่ง แต่หมายถึงให้ใช้ทั้งสองอย่างพร้อมกัน อีกนัยหนึ่งคือ ขณะอ่านบทบัญญัติ ก็ให้ค้นหาความมุ่งหมายของบทบัญญัตินั้น ๆ ไปด้วย สังเกตได้ว่าระบบกฎหมายไทยให้ความสำคัญกับกฎหมายลายลักษณ์อักษรมากที่สุด
หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ กฎหมายลายลักษณ์อักษรเป็นบ่อเกิดที่สำคัญที่สุดในระบบกฎหมายไทย ดังนั้น เมื่อเกิดคดีขึ้น จะต้องค้นหากฎหมายลายลักษณ์อักษรมาปรับกับคดีก่อน ก่อนที่จะใช้บ่อเกิดอื่นๆ
ในวรรคสอง "เมื่อไม่มีบทกฎหมายที่จะยกมาปรับคดีได้ ให้วินิจฉัยคดีนั้นตามจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่น ถ้าไม่มีจารีตประเพณีเช่นว่านั้น ให้วินิจฉัยคดีอาศัยเทียบบทกฎหมายที่ใกล้เคียงอย่างยิ่ง และถ้าบทกฎหมายเช่นนั้นก็ไม่มีด้วย ให้วินิจฉัยตามลักกฎหมายทั่วไป" หมายความว่า ถ้าไม่มีบทกฎหมาย คำว่า "บทกฎหมาย" ในที่นี้คือ กฎหมายลายลักษณ์อักษร ที่จะนำมาปรับกับคดีได้ ให้ใช้บ่อเกิดของกฎหมายถัดไปคือ "จารีตประเพณีแห่งท้องถิ่น" มาปรับกับคดี
หากไม่มีจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่นที่จะนำมาปรับกับคดีได้ ก็ให้วินิจฉัยโดย "อาศัยเทียบเคียงบทกฎหมายที่ใกล้เคียงอย่างยิ่ง" หากไม่มีบทกฎหมายที่จะนำมาอาศัยเทียบเคียงกับคดีได้ ก็ให้นำ "หลักกฎหมายทั่วไป" มาปรับกับคดีเป็นลำดับสุดท้าย
เพจกฎหมายท่านว่า
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
