15 ก.พ. เวลา 07:05 • การเกษตร
"อุเบกขา" โคก หนองนา ป่า สวนผสม

ตัวแมลงที่ช่วยผสมเกสรดอกไม้มีหลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศและการเกษตร ตัวอย่างได้แก่

1. ผึ้ง (Bees)
เป็นแมลงผสมเกสรที่สำคัญที่สุด
ผึ้งงานเก็บน้ำหวานและเกสรไปเลี้ยงรัง ทำให้เกิดการผสมเกสรโดยธรรมชาติ
ผึ้งเลี้ยง เช่น ผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera) และผึ้งโพรงไทย (Apis cerana)
2. ผีเสื้อ (Butterflies)
บินเข้าหาดอกไม้เพื่อดูดน้ำหวานและทำให้เกสรติดปีกแล้วไปผสมกับดอกอื่น
นิยมผสมเกสรดอกไม้ที่มีสีสันสดใส เช่น ชบา และเฟื่องฟ้า
3. แมลงภู่ (Bumblebees)
ตัวใหญ่ บินแรง สามารถช่วยผสมเกสรดอกไม้ที่ต้องใช้แรงสั่นสะเทือนสูง เช่น มะเขือเทศ
มีขนมาก จึงติดเกสรได้ดี
4. แมลงวัน (Flies)
บางชนิด เช่น แมลงวันดอกไม้ (Syrphid flies) มีลักษณะคล้ายผึ้งและช่วยผสมเกสร
พบได้บ่อยในดอกไม้กลิ่นแรง เช่น ดอกไม้ที่เลียนแบบกลิ่นเน่าเพื่อล่อแมลงวัน
5. ด้วง (Beetles)
ด้วงบางชนิด เช่น ด้วงดอกไม้ (Flower beetles) ช่วยผสมเกสรโดยคลานไปมาบนดอกไม้
มักช่วยผสมเกสรพืชที่มีดอกใหญ่และแข็ง เช่น ดอกบัว
6. มด (Ants)
แม้ไม่ได้เป็นแมลงผสมเกสรหลัก แต่มดสามารถนำเกสรไปสู่ดอกอื่นได้โดยบังเอิญ
มักพบในดอกไม้ที่อยู่ใกล้พื้น เช่น ดอกเสาวรส
7. ค้างคาวและนกฮัมมิงเบิร์ด (Bat & Hummingbird) – แม้ไม่ใช่แมลง แต่ช่วยผสมเกสร
ค้างคาวช่วยผสมเกสรดอกไม้กลางคืน เช่น ดอกกล้วยไม้บางชนิด
นกฮัมมิงเบิร์ดผสมเกสรดอกไม้ที่มีน้ำหวานเยอะ เช่น ดอกไม้ทรงหลอด
แมลงเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการผสมเกสร ช่วยให้พืชเจริญเติบโตและออกผลได้ดี โดยเฉพาะในพืชเศรษฐกิจ เช่น ทุเรียน มะม่วง และอโวคาโด
ชันโรงอาศัยที่ไหน? มาเองไหม? ปัจจุบันหายากหรือไม่?
ที่อยู่อาศัยของชันโรง
8. ชันโรง (Tetragonula หรือ Trigona spp.) มักอาศัยอยู่ใน โพรงไม้ ธรณีประตู กำแพงดิน โพรงอาคาร หรือท่อนไม้ผุ โดยเลือกที่ที่ปลอดภัยจากศัตรูและมีแหล่งอาหารใกล้เคียง เช่น สวนผลไม้ ป่า และพื้นที่ที่มีดอกไม้มาก
ชันโรงมาเองได้ไหม?
ชันโรงสามารถ มาอาศัยเองได้ หากมีโพรงหรือพื้นที่เหมาะสม เช่น ซอกไม้เก่า หรือรูบนผนังบ้าน
หากพื้นที่มีดอกไม้และแหล่งน้ำหวานเพียงพอ พวกมันอาจเข้ามาสร้างรังเอง
เกษตรกรบางคนใช้วิธี ล่อชันโรง โดยนำรังเก่าหรือขี้ผึ้งชันโรงไปวางในพื้นที่ เพื่อดึงดูดฝูงใหม่
ปัจจุบันหายากหรือไม่?
ในบางพื้นที่ ชันโรงเริ่มหายากขึ้น เนื่องจาก
1. การตัดไม้ทำลายป่า ทำให้แหล่งที่อยู่อาศัยลดลง
2. สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ส่งผลให้ชันโรงตายมากขึ้น
3. การขยายเมืองและการใช้ที่ดิน ทำให้พื้นที่เหมาะสมต่อการอยู่อาศัยของชันโรงลดลง
อย่างไรก็ตาม ชันโรงยังคงพบได้มากในเขตชนบทที่มีต้นไม้และสวนผลไม้
ปัจจุบันมีแนวโน้มการ เลี้ยงชันโรงเพิ่มขึ้น เนื่องจากเกษตรกรตระหนักถึงประโยชน์ของมันในการช่วยผสมเกสรพืช
วิธีช่วยให้ชันโรงอยู่ในพื้นที่
1. ปลูกต้นไม้และดอกไม้ที่ชันโรงชอบ เช่น พืชตระกูลถั่ว มะม่วง ทุเรียน
2. หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่เป็นอันตรายต่อแมลงผสมเกสร
3. ทำรังเลี้ยงชันโรงโดยใช้กล่องไม้หรือท่อนไม้ที่มีโพรง
สรุปคือ ชันโรงอาจหายากขึ้นในบางพื้นที่ที่มีการพัฒนาเมืองหรือใช้สารเคมีมาก แต่ยังพบได้ในพื้นที่ที่มีระบบนิเวศดี และสามารถล่อให้มาอยู่เองได้หากมีสภาพแวดล้อมเหมาะสมครับ
ชันโรงทำร้ายคนหรือไม่? มีน้ำหวานเหมือนผึ้งไหม?
1. ชันโรงทำร้ายคนหรือไม่?
ไม่ทำร้ายคน เพราะ ไม่มีเหล็กใน ต่างจากผึ้งทั่วไปที่สามารถต่อยได้
หากถูกรบกวน ชันโรงอาจกัดเบา ๆ แต่ไม่เจ็บเหมือนผึ้งต่อย และไม่มีพิษ
เป็นแมลงที่เชื่อง ไม่ก้าวร้าว เหมาะกับการเลี้ยงใกล้บ้านหรือในสวน
2. ชันโรงมีน้ำหวานเหมือนผึ้งไหม?
ชันโรงผลิต น้ำผึ้งชันโรง (Stingless Bee Honey) เช่นเดียวกับผึ้ง แต่มีความแตกต่างคือ
รสชาติเปรี้ยวอมหวาน ไม่หวานจัดเหมือนน้ำผึ้งทั่วไป
มี กรดอินทรีย์สูง และมีสารต้านอนุมูลอิสระ
มีคุณค่าทางยา นิยมใช้เป็นสมุนไพรและอาหารสุขภาพ
ปริมาณน้ำผึ้งน้อยกว่าผึ้งพันธุ์ โดยแต่ละรังให้น้ำผึ้งเฉลี่ยปีละ 500 มล. - 1 ลิตร เท่านั้น
สรุป
ที่ทำงานของ ผึ้ง
ชันโรง ไม่ทำร้ายคน เพราะไม่มีเหล็กใน
มี น้ำผึ้ง แต่รสเปรี้ยวหวานและมีคุณค่าทางยา
เลี้ยงง่าย ปลอดภัย เหมาะสำหรับคนที่ต้องการเลี้ยงผึ้งแบบเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
โฆษณา