นโยบายอิหร่านหลังการเลือกตั้ง เเละผลพวงการเป็นประธานาธิบดีของโดนัลทรัมป์
อิหร่านเปลี่ยนผู้นำ...นโยบายต่างประเทศ (Foreign Policy) เปลี่ยนด้วยไหม
เป็นคำถามเมื่อมีการเปลี่ยน
หลังการเลือกตั้งทั่วไปประธานาธิบดีอิหร่านเสร็จสิ้นลงเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2024 ผลปรากฏว่าไม่มีผู้สมัครที่ได้คะแนนสูงสุดแบบเด็ดขาด 1ต้องเข้าสู่กระบวนการเลือกตั้งรอบสองซึ่งกำหนดขึ้นในวันที่ 3 กรกฎาคม 2024
อาจกล่าวได้ว่าการเลือกตั้งรอบสองมีความสำคัญมาก เพราะถือเป็นการตัดสินชี้ขาดว่าผู้ใดจะเข้าสู่ตำแหน่งประธานาธิบดีอิหร่านคนต่อไประหว่างดร.มัสอูด เปเซชกียาน (Dr. Masoud Pezeshkian) สังกัดกลุ่มแนวคิดปฏิรูป และนายซาอีด ญะลีลีย์ (Saeed Jalili) สังกัดกลุ่มแนวคิดอนุรักษ์
ดร.มัสอูด เปเซชกียาน เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยแพทย์หัวใจและหลอดเลือดได้รับความไว้วางใจในฐานะนักการเมืองแนวคิดปฏิรูปให้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี3
โดยการเลือกตั้งประธานาธิบดีอิหร่านครั้งนี้ เป็นการเลือกตั้งครั้งที่ 14 และผู้ได้รับชัยชนะมาจากฝ่ายปฏิรูปสะท้อนให้เห็นว่า สถานการณ์การเมือง
อิหร่านปรับตัวสู่การผ่อนคลายไหลตามกระแสเรียกร้องและความปรารถนาของประชาชนที่ไว้วางใจผู้นำโดยหวังให้นำพาประเทศไปในทิศทางที่เหมาะสม สามารถเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในระดับภูมิภาคและระหว่างประเทศ เนื่องจากอิหร่านอยู่ในสถานการณ์ที่ต้องอาศัยผู้นำที่มีแนวคิดปฏิรูปมากกว่าแนวคิดอนุรักษ์นิยมที่เราคุ้นชิน เพราะตลอดหลายปีที่ผ่านมา การเมืองอิหร่านมักได้ผู้นำที่มาจากสายอนุรักษ์นิยม ดังนั้นหากประธานาธิบดีอิหร่านมาจากกลุ่มแนวคิดปฏิรูปจะส่งผลสะท้อนด้านการบริหารประเทศที่ตามมา
อย่างไรอนาคตอิหร่านในมิติการเมืองระหว่างประเทศหลังจากนี้จึงเป็นเรื่องที่น่าจะต้องนำมาขบคิดและตีแผ่ บทความชิ้นนี้จึงมุ่งวิเคราะห์เกี่ยวกับวิสัยทัศน์ผู้นำคนใหม่ต่อนโยบายต่างประเทศอิหร่าน เนื่องจากเป็นประเด็นที่หลายฝ่ายให้ความสนใจ ผู้เขียนพยายามตั้งประเด็นคำถามให้เห็นในหลาย มุมมอง
อาทิ ระดับของผลกระทบในมิติการเมืองภายในประเทศ แนวนโยบายต่างประเทศจะดำเนินไป ในทิศทางใดหากมองเชิงผลลัพธ์ด้านการบริหาร และอะไรคือความท้ายทายของผู้นำคนใหม่ที่แตกต่าง จากการดำเนินนโยบายต่างประเทศแบบเดิม หรือมีแนวทางใดที่สร้างผลกระทบทั้งในระดับภูมิภาคและระหว่างประเทศ
ความคาดหวังของอิหร่านหลังการเลือกตั้ง
ส.ส.สายกลางคนหนึ่งจะเผชิญหน้ากับลูกน้องสายตรงของผู้นำสูงสุดของอิหร่านในการเลือกตั้งประธานาธิบดีรอบที่สองในวันที่ 5 กรกฎาคม หลังจากกระทรวงมหาดไทยของประเทศกล่าวเมื่อวันเสาร์ว่าไม่มีผู้สมัครคนใดได้รับคะแนนเสียงเพียงพอในการลงคะแนนเสียงรอบแรก
การลงคะแนนเสียงในวันศุกร์เพื่อแทนที่อิบราฮิม ไรซี หลังจากเขาเสียชีวิตจากอุบัติเหตุเฮลิคอปเตอร์ตกนั้น เป็นผลการแข่งขันที่สูสีระหว่างสมาชิก ส.ส.สายกลางคนเดียวจากผู้สมัคร 4 คน คือ มัสซูด เปเซชเคียน และอดีตสมาชิกกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติ ซาอีด จาลิลี
กระทรวงมหาดไทยกล่าวว่าไม่มีใครได้รับคะแนนเสียง 50 เปอร์เซ็นต์ จากผู้ลงคะแนนเสียงกว่า 25 ล้านเสียงที่จำเป็นในการชนะการเลือกตั้งอย่างเด็ดขาด โดยเปเซชเคียนนำด้วยคะแนนเสียงกว่า 10 ล้านเสียง ตามมาด้วยจาลิลีด้วยคะแนนเสียงกว่า 9.4 ล้านเสียง
อำนาจในอิหร่านในท้ายที่สุดอยู่ที่ผู้นำสูงสุด นายอาลี คาเมเนอี ดังนั้นผลการเลือกตั้งจะไม่เป็นสัญญาณการเปลี่ยนแปลงนโยบายครั้งสำคัญใดๆ ต่อโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน หรือการสนับสนุนกลุ่มกองกำลังติดอาวุธทั่วตะวันออกกลาง
แต่ประธานาธิบดีเป็นผู้ดำเนินการรัฐบาลในแต่ละวันและสามารถมีอิทธิพลต่อนโยบายของอิหร่านได้
สถาบันทางศาสนาหวังว่าจะมีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งจำนวนมาก เนื่องจากเผชิญกับวิกฤตความชอบธรรมที่เกิดจากความไม่พอใจของประชาชนเกี่ยวกับความยากลำบากทางเศรษฐกิจและข้อจำกัดด้านเสรีภาพทางการเมืองและสังคม อย่างไรก็ตาม จากการนับคะแนนของกระทรวงมหาดไทยที่เผยแพร่เมื่อวันเสาร์ พบว่ามีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งในวันศุกร์ลดลงเหลือเพียง 40 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นระดับต่ำสุดในประวัติศาสตร์
การเลือกตั้งครั้งนี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ความตึงเครียดในภูมิภาคทวีความรุนแรงขึ้นเนื่องมาจากสงครามระหว่างอิสราเอลกับพันธมิตรของอิหร่านอย่างฮามาสในฉนวนกาซาและกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน รวมถึงแรงกดดันจากชาติตะวันตกที่เพิ่มมากขึ้นต่ออิหร่านเกี่ยวกับโครงการนิวเคลียร์ที่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว
ด้วยผู้นำสูงสุดของอิหร่านในปัจจุบันอายุ 85 ปีแล้ว มีแนวโน้มว่าประธานาธิบดีคนต่อไปจะมีส่วนร่วมอย่างใกล้ชิดในกระบวนการเลือกผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากคาเมเนอี ซึ่งกำลังมองหาประธานาธิบดีที่ภักดีอย่างแรงกล้า ซึ่งสามารถรับประกันการสืบทอดตำแหน่งของเขาได้อย่างราบรื่นในที่สุด แหล่งข่าวและนักวิเคราะห์กล่าว
มุมมองต่อต้านตะวันตกที่มีต่อจาลิลี อดีตผู้เจรจานิวเคลียร์ของอิหร่านที่ไม่ประนีประนอม ถือเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับมุมมองของเปเซชเคียน นักวิเคราะห์กล่าวว่าชัยชนะของจาลิลีจะส่งสัญญาณถึงการเปลี่ยนแปลงในนโยบายต่างประเทศและในประเทศของสาธารณรัฐอิหร่านที่ขัดแย้งกันมากขึ้น
แต่ชัยชนะของเปเซชเคียน สมาชิกรัฐสภาผู้มีกิริยามารยาทอ่อนน้อมอาจช่วยบรรเทาความตึงเครียดกับตะวันตก เพิ่มโอกาสของการปฏิรูปเศรษฐกิจ การเปิดเสรีทางสังคม และความหลากหลายทางการเมือง
เปเซชเคียน ผู้ยึดมั่นในการปกครองแบบเทวธิปไตยของอิหร่าน ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มปฏิรูปที่ถูกละเลยในอิหร่านเป็นส่วนใหญ่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
“เราจะเคารพกฎหมายฮิญาบ แต่ไม่ควรมีความประพฤติที่ก้าวก่ายหรือไร้มนุษยธรรมต่อผู้หญิง” เปเซชเคียนกล่าวหลังจากลงคะแนนเสียง
เขากำลังอ้างถึงการเสียชีวิตของมาห์ซา อามีนี หญิงสาวชาวเคิร์ดในปี 2022 ขณะถูกควบคุมตัวโดยตำรวจด้านศีลธรรม เนื่องจากถูกกล่าวหาว่าละเมิดกฎการแต่งกายที่บังคับใช้ในศาสนาอิสลาม
ความไม่สงบที่เกิดจากการเสียชีวิตของอามีนีกลายเป็นการแสดงการต่อต้านผู้ปกครองด้านศาสนาของอิหร่านที่ใหญ่ที่สุดในรอบหลายปี
นโยบายของผู้นำยุคใหม่
นโยบายต่างประเทศในยุคของผู้นำคนใหม่
ดูเหมือนว่านโยบายต่างประเทศจะเน้นความสำคัญในระดับภูมิภาคเป็นลำดับแรกเพื่อให้เกิดผลลัทธ์ที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากหลายประเทศในภูมิภาคถือเป็นตัวแปรสำคัญ ยิ่งในระยะหลัง
จะเห็นได้ว่า อิหร่านพยายามสร้างมิตรในระดับภูมิภาคและผ่อนคลายสู่การเปิดประเทศ ดังนั้นรูปแบบการดำเนินนโยบายของประธานาธิบดีคนใหม่อาจไม่มีนัยใดต่างจากแนวทางของอดีตประธานาธิบดีรออีซีย์ที่เน้นการส่งเสริมความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านเป็นลำดับแรก ๆ
อย่างไรก็ดี ประธานาธิบดีคนใหม่น่าจะเร่งผลักดันนโยบายแสวงหาแนวร่วมเพื่อให้กลับสู่วงโคจรด้านเศรษฐกิจในระดับภูมิภาคได้เร็วยิ่งขึ้น ด้วยการสร้างความเชื่อมั่นและความไว้วางใจระหว่างกันผ่านกระบวนการเจรจาที่สร้างสรรค์ช่วยผลักดันให้อิหร่านสามารถอยู่ร่วมกับ
มิตรประเทศในระดับภูมิภาคอย่างมีเอกภาพ เน้นค่านิยม อุดมการณ์ แนวคิดความเป็นอิสลามสายกลาง รวมทั้งความเหมือนกันของแหล่งรายได้หลักที่ทุกประเทศในภูมิภาคมีอยู่นั่น คือทรัพยากรน้ำมันและพลังงาน การสร้างความสงบสุขในภูมิภาคจะเป็นกุญแจไขไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ขณะเดียวกันต้องขจัดความขัดแย้งในภูมิภาคให้คลี่คลายลงด้วยการเปลี่ยนสนามความขัดแย้งมาสู่การสร้างอำนาจต่อรองด้านพลังงาน สร้างขีดความสามารถในการแข่งขันเพื่อให้ประเทศสามารถเผชิญกับความท้าทายจากภายนอกได้อย่างมีนัยสำคัญ
#ข่าวรอบโลก #อิหร่าน #การเมือง #การเลือกตั้ง #การปกครอง #อำนาจ
เรียบเรียงโดย อาจารย์ต้นสัก สนิทนาม
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
