"ละมุด: ผลไม้ย้อนวันวาน กับตำนานและคุณค่าแห่งวิถีไทย"
🌿 เปิดบันทึกย้อนอดีตผ่านรสชาติละมุด กับ "วันวาน Diary" 🌿
📻 "วันวาน Diary" พาคุณหวนคืนสู่อดีต ผ่านเรื่องราวของผลไม้ไทยที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานอย่าง "ละมุด" โดย พัลลภา เขียวแก้ว ผู้ดำเนินรายการ ที่จะพาไปสำรวจเรื่องราวและความลับที่ซ่อนอยู่ในผลไม้ลูกเล็กแต่เต็มไปด้วยคุณค่า พร้อมแขกรับเชิญพิเศษ "พี่จั่น ดาวรัตน์ ชูทรัพย์" ผู้เชี่ยวชาญด้านอักษรศาสตร์ ภาษา และวรรณกรรม
🍂 ละมุด: ไม้ผลแห่งวันวานที่มากสายพันธุ์
ละมุดเป็นผลไม้ที่สามารถออกลูกได้ตลอดปี มีสายพันธุ์ที่สำคัญแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มหลัก ได้แก่
1️⃣ ละมุดไทยแท้
- "ต้นเกด" : มีบทบาทในพุทธประวัติ โดยว่ากันว่าเป็นต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าประทับใต้ร่มเงา
- "ละมุดป่า" หรือ "ต้นเดือยไก่" : ใช้เป็นสมุนไพร นิยมในหมอยาพื้นบ้าน
2️⃣ ละมุดสีดา 🌿
- เป็นสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมมากในไทย
- ผลมีขนาดเล็ก สีออกแดงอมส้ม
- เคยเป็นผลไม้ขึ้นชื่อของย่านราชบูรณะและบางผึ้ง
- มีคุณค่าทางโภชนาการสูง และใช้ในตำรับยาไทย
3️⃣ ละมุดฝรั่ง 🍂
- มีขนาดใหญ่กว่า เนื้อนุ่ม รสหวานจัด
- มีหลายพันธุ์ เช่น **พันธุ์มะกอก** (ละมุดกรอบ), พันธุ์ไข่ห่าน พันธุ์กระสวย
- เดิมทีนำเข้าจากสิงคโปร์และเริ่มปลูกแพร่หลายในสมัยรัชกาลที่ 5
🍃 ละมุดกับประวัติศาสตร์ไทย
🥭 จากสิงคโปร์สู่กรุงเทพฯ
- ละมุดฝรั่งถูกนำเข้ามาโดย **สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์** หลังจากท่านเดินทางไปสิงคโปร์
- รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาให้ซื้อที่ดินที่สิงคโปร์ และในที่ดินนั้นมีต้นละมุดฝรั่งติดอยู่
- ผลไม้ชนิดนี้ได้รับความนิยมและแพร่หลายมากขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5
🌳 ละมุดกับภูมิปัญญาไทย
- คนไทยยุคก่อนใช้ ยางละมุด ทำ "หมากฝรั่ง"
- เปลือกต้นละมุด ใช้ต้มเป็นยาสมุนไพรแก้ท้องเสีย
- เมล็ดละมุด มีสรรพคุณทางยา แต่ต้องระวังเพราะมีพิษ
🔮 ความเชื่อเกี่ยวกับละมุดในสังคมไทย
❌ "ห้ามปลูกละมุดใกล้บ้าน!"
- ความเชื่อโบราณว่าการปลูกละมุดใกล้บ้าน จะทำให้คนในบ้านมีเรื่องปิดบัง ซ่อนเร้น หรือมีปัญหายุ่งยากไม่รู้จบ
- อาจมีที่มาจากการที่ต้นละมุดเป็นที่ชื่นชอบของแมลงศัตรูพืช เช่น บุ้งหนอนที่มีพิษ
🧿 "ละมุดกับเครื่องรางของขลัง"
- ไม้ละมุดสีดาเชื่อกันว่าเป็นไม้มงคล **เสริมเสน่ห์และเมตตามหานิยม
- ถูกใช้ทำ **ปลัดขิกและตะกรุด** ซึ่งเชื่อกันว่าช่วยให้ผู้พกพาเป็นที่รักและมีเสน่ห์
🍎 "ละมุดในประเพณีจีน"
- ในบางพื้นที่ของชาวจีน นิยมใช้ละมุดเป็นผลไม้ไหว้เจ้า เพราะมีสีสันที่เป็นมงคล
🍏 คุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณของละมุด
🥑 อุดมด้วยวิตามินและแร่ธาตุ
- มี วิตามินซี สูง
- มีแคลเซียมและฟอสฟอรัส เสริมสร้างกระดูก
- มีเส้นใยสูง ช่วยเรื่องการขับถ่าย
🍯 เป็นยาสมุนไพรชั้นดี
- เปลือกต้น: **แก้ท้องเสีย บิด และเป็นยาถ่ายพยาธิ**
- ใบ: **ต้มเป็นยาแก้โรคผิวหนัง ผื่นคัน**
- เมล็ด: **บำรุงร่างกาย แต่ต้องระวังเพราะมีพิษ**
🍬 ระวังน้ำตาลสูง!
- ละมุดมีน้ำตาลสูงมาก ผู้ป่วยเบาหวานควรระวังในการบริโภค
🍽 วิธีบ่มละมุดให้อร่อยเหมือนสมัยก่อน
💨 บ่มธรรมชาติ
- ใช้ ใบก้ามปู คลุมละมุดในรังถึง หรือถังไม้ ช่วยเร่งความหวาน
- สมัยก่อนนิยมใช้ **ใบขี้เหล็ก** คลุมมะม่วงให้สุก วิธีเดียวกันอาจใช้กับละมุดได้
🔥 **บ่มด้วยเทคนิคสมัยใหม่**
- ใช้ **แก๊สบ่มผลไม้** เช่น แก๊สเอทีลีน หรือสารเอทิฟอน เพื่อให้ละมุดสุกเร็วขึ้น
- การบ่มด้วยแก๊สช่วยให้ละมุดสุกพร้อมกัน เหมาะกับการส่งออก
📍 สวนละมุดที่ยังคงอยู่ในปัจจุบัน
🌿 แม้ว่าสวนละมุดในกรุงเทพฯ จะลดลงไปมากจากยุคสมัยรัชกาลที่ 5 แต่จังหวัดที่ยังคงมีการปลูกละมุดในปัจจุบัน ได้แก่
✅ **สุโขทัย** (ละมุดพันธุ์กรอบ ขึ้นชื่อ)
✅ **พระนครศรีอยุธยา**
✅ **นครปฐม**
✅ **สมุทรสาคร**
🍂 สรุป: ละมุด...ผลไม้ที่มีเรื่องราวเก่าแก่ในสังคมไทย
ละมุดเป็นมากกว่าผลไม้ที่มีรสหวานจัดและกลิ่นหอม แต่ยังมีประวัติศาสตร์ยาวนาน **ตั้งแต่สมัยพุทธกาล** เชื่อมโยงกับ **รัชกาลที่ 4 และ 5** ตลอดจนเป็นส่วนหนึ่งของ **ภูมิปัญญาไทย** ที่ใช้ในสมุนไพรและเครื่องรางของขลัง
แม้ในปัจจุบันละมุดอาจไม่เป็นที่นิยมมากเท่าผลไม้อื่น แต่หากมองลึกลงไปถึง **คุณค่าแห่งวันวาน** จะพบว่าผลไม้ชนิดนี้ยังคงเป็น **"มรดกแห่งวิถีไทย"** ที่เต็มไปด้วยเรื่องราวและคุณประโยชน์ที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์
📌 คุณล่ะ...เคยมีความทรงจำเกี่ยวกับละมุดหรือเปล่า? 🍂
รับฟังรายการย้อนหลังได้ทาง https://youtu.be/Sf7qDyexrDo?si=CzrOD-2u1jxh2CNa
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
