“สนธิสัญญาพอร์ตสมัท (Portsmouth Peace Treaty)“ ความฉลาดและการเป็นคนกลางของสหรัฐอเมริกา
ในประวัติศาสตร์การทูตของสหรัฐอเมริกา มีหลายครั้งที่สหรัฐอเมริกาทำตนเสมือนเป็นคนกลางที่เจรจาไกล่เกลี่ยให้ความสัมพันธ์ของสองชาติดีขึ้น
ในปัจจุบัน ประธานาธิบดี “โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump)” ก็พยายามจะแสดงตนเป็นคนกลางไกล่เกลี่ยให้รัสเซียกับยูเครน ซึ่งหากย้อนกลับไปเมื่อราว 120 ปีก่อน เหตุการณ์ทำนองเดียวกันนี้ก็เคยเกิดขึ้นมาแล้ว
เรื่องราวนี้เป็นอย่างไร ผมจะเล่าให้ฟังครับ
โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump)
ในเดือนมกราคม ค.ศ.1904 (พ.ศ.2447) ญี่ปุ่นได้ทำการซุ่มโจมตีพอร์ตอาเทอร์ ซึ่งในเวลานั้นอยู่ใต้อำนาจของจีน เกิดเป็นสงครามชิงอำนาจระหว่างญี่ปุ่นกับรัสเซียในดินแดนแมนจูเรียและเกาหลี
หลังจาก “สงครามรัสเซีย–ญี่ปุ่น (Russo-Japanese war)“ ปะทุ ในเดือนมีนาคม ค.ศ.1904 (พ.ศ.2447) ประธานาธิบดี “ทีโอดอร์ รูสเวลต์ (Theodore Roosevelt)” แห่งสหรัฐอเมริกา ก็ได้พูดคุยกับทูตชาวเยอรมัน กล่าวว่าสหรัฐอเมริกาสนใจในการที่รัสเซียและญี่ปุ่นจะ ”ทำลายอีกฝ่ายกันได้มากที่สุด“ เพื่อที่ว่าเมื่อสงครามจบลง พื้นที่เหล่านี้จะยังคงอยู่
ถ้าให้พูดให้เข้าใจก็คือ ต่างฝ่ายต่างจะฆ่าฟันกันเพื่อแย่งชิงอำนาจในดินแดนแถบนี้ และจะทำให้ทั้งสองฝ่ายเตรียมกองทัพให้พร้อมตลอดเวลา และมุ่งไปยังดินแดนอื่น ทำให้ญี่ปุ่นจะไม่เป็นภัยคุกคามต่อผลประโยชน์ในดินแดนใต้อำนาจของเยอรมนีและสหรัฐอเมริกา
ทีโอดอร์ รูสเวลต์ (Theodore Roosevelt)
ในปีค.ศ.1905 (พ.ศ.2448) ทั้งรัสเซียและญี่ปุ่นอยู่ในภาวะตึงเครียดตามที่รูสเวลต์วาดหวัง ในขณะเดียวกัน ทั้งรัสเซียและญี่ปุ่นก็กำลังประสบปัญหาทางการเงิน
ถึงแม้ว่าญี่ปุ่นจะได้รับชัยชนะใน “ยุทธนาวีที่ช่องแคบสึชิมะ (Battle of Tsushima)“ แต่ญี่ปุ่นก็ดีใจได้ไม่นาน ไม่สามารถวาดหวังถึงชัยชนะครั้งต่อไปได้ง่ายๆ
กองทัพญี่ปุ่นต้องสูญเสียกำลังทหารไปเป็นจำนวนมาก ลูกกระสุนปืนก็ร่อยหรอ ที่สำคัญ “เงิน” ก็ไม่มี
ยุทธนาวีที่ช่องแคบสึชิมะ (Battle of Tsushima)
ญี่ปุ่นได้ลงเงินไปกับการสงครามกว่า 2,000 ล้านเยน และหนี้สาธารณะของญี่ปุ่นก็พุ่งขึ้นจาก 600 ล้านเยนเป็น 2,400 ล้านเยน และเฉพาะค่าดอกเบี้ยอย่างเดียว ญี่ปุ่นก็ต้องจ่ายเฉพาะค่าดอกเบี้ยปีละ 110 ล้านเยน
ในวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ.1905 (พ.ศ.2448) รูสเวลต์ก็ได้บอกกับ “จอร์จ ฟอน เลงเงอร์เก เมเยอร์ (George von Lengerke Meyer)“ เอกอัครราชทูตอเมริกันประจำรัสเซีย ให้เข้าเฝ้า “จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย (Nicholas II)” และให้ทูลพระองค์ว่าหากสงครามยังคงดำเนินต่อไป นอกจากจะสิ้นหวังไร้ค่าแล้ว อาจจะทำให้อำนาจของรัสเซียในแถบตะวันออกไกลต้องสิ้นสลายก็เป็นได้
สองวันต่อมา จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ทรงยินยอมที่จะเจรจาสันติภาพ
จอร์จ ฟอน เลงเงอร์เก เมเยอร์ (George von Lengerke Meyer)
“เซอร์เก วิตต์ (Sergei Witte)” นายกรัฐมนตรีแห่งรัสเซีย ได้เดินทางมาสหรัฐอเมริกา และได้ให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชน โดยเรียกประธานาธิบดีรูสเวลต์ว่าเป็น “ผู้นำที่ปราดเปรื่อง“
แต่วิตต์ก็ไม่สามารถต้านทานอำนาจของญี่ปุ่นในเกาหลี โดยหัวหน้าคณะผู้แทนญี่ปุ่นอย่าง “โคมุระ จูทาโร (Komura Jutarō)“ ก็ได้ในสิ่งที่ต้องการ นั่นคืออำนาจของญี่ปุ่นเหนือเกาหลี
การเจรจาอื่นๆ ก็เป็นไปได้ด้วยดี จนมาถึงเรื่องที่น่าหนักใจที่สุด นั่นก็คืออำนาจสิทธิในการครอบครอง “เกาะซาฮาลิน (Sakhalin)”
เซอร์เก วิตต์ (Sergei Witte)
จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ไม่ทรงต้องการจะสูญเสียเกาะซาฮาลิน แต่ก็ไม่ต้องการจะจ่ายเงิน ในขณะที่วิตต์กลับดูจะผ่อนคลายและหาทางเลือกอื่นๆ เพื่อคลี่คลายสถานการณ์
ทางด้านโคมุระก็ได้แจ้งว่าญี่ปุ่นนั้น ต้องการจะได้ทั้งเงินและดินแดน ซึ่งเงินที่ทางฝ่ายญี่ปุ่นเรียกร้องก็ไม่ใข่เงินน้อยๆ แต่คือจำนวนกว่า 1,200 ล้านเยน ซึ่งหากคิดตามค่าเงินปัจจุบันและคิดเป็นเงินไทย จะอยู่ที่ประมาณ 724,000 ล้านบาทเลยทีเดียว
แต่ในขณะที่ฝ่ายญี่ปุ่นกำลังตัดสินใจจะถอนข้อเรียกร้องในเรื่องเกาะซาฮาลิน สหรัฐอเมริกาก็เข้ามาแทรกแซง เข้ามาไกล่เกลี่ย
โคมุระ จูทาโร (Komura Jutarō)
สหรัฐอเมริกานั้นต้องการจะลดอำนาจของรัสเซียมานานแล้ว สังเกตได้จากโทรเลขที่รูสเวลต์ส่งไปถวายจักรพรรดินิโคลัสที่ 2
ในโทรเลขนั้น สหรัฐอเมริกาแสดงความห่วงใยในเรื่องการรุกรานของญี่ปุ่น และขู่ว่าหากสงครามยังดำเนินต่อไป รัสเซียจะต้องสูญเสียอำนาจในแถบตะวันออกของทะเลสาปไบคาล
เมเยอร์ซึ่งเป็นทูตอเมริกันประจำรัสเซีย ก็ได้ทูลเกลี้ยกล่อมให้จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ทรงยินยอมยกเลิกสงคราม โดยได้ทูลสัญญาว่าประธานาธิบดีรูสเวลต์จะเกลี้ยกล่อมให้ญี่ปุ่นเลิกสงครามและยกเลิกการขยายอำนาจในดินแดนแถบนี้เช่นกัน
จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซีย (Nicholas II)
จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 นั้นไม่ทรงเจ้าเล่ห์เช่นรูสเวลต์ จึงไม่ทันเล่ห์กลของฝ่ายอเมริกา หากแต่ก็ไม่ได้อยากเลิกสงคราม แต่ก็ไม่มีทางเลือก จึงทรงคิดเรื่องการยินยอมยกดินแดนทางใต้ของซาฮาลินให้ญี่ปุ่น
ข้อมูลเรื่องการที่จักรพรรดินิโคลัสที่ 2 ทรงยินยอมจะยกดินแดนทางใต้ของซาฮาลินให้ญี่ปุ่นได้ถูกส่งไปเข้าหูรูสเวลต์ และในเวลาไม่ถึงหนึ่งวันหลังจากนั้น ญี่ปุ่นก็ได้รับทราบข่าวนี้
5 กันยายน ค.ศ.1905 (พ.ศ.2448) จึงได้มีการลงนามใน “สนธิสัญญาพอร์ตสมัท (Treaty of Portsmouth)“
ผลจากการเป็นคนกลาง ทำให้รูสเวลต์เป็นชาวอเมริกันคนแรกที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปีค.ศ.1906 (พ.ศ.2449) โดยรูสเวลต์นั้นแสดงตนเป็นคนกลางที่ช่วยเจรจาสันติภาพให้ทั้งสองดินแดน และทำให้ภาพลักษณ์ของรูสเวลต์นั้นดีมาก
แต่ทางด้านญี่ปุ่นและรัสเซีย ต่างก็ไม่ได้แฮปปี้กับสนธิสัญญาพอร์ตสมัท ที่ญี่ปุ่นถึงกับเกิดจลาจลประท้วงเมื่อข่าวการทำสนธิสัญญาพอร์ตสมัทแพร่ออกไปถึงประชาชน
แต่สำหรับสหรัฐอเมริกานั้นได้ประโยชน์เต็มๆ ทั้งภาพลักษณ์ที่ดีของรูสเวลต์ อีกทั้งยังเป็นการตัดกำลังของทั้งสองชาติที่สหรัฐอเมริกามองว่าอาจจะเป็นภัยในอนาคต
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
