6 มี.ค. เวลา 10:45 • ข่าวรอบโลก

การขยายดินแดนของมหาอำนาจยุคใหม่ ผ่านบริบท “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ”

“สหรัฐ” “รัสเซีย” “จีน” จะแบ่งเค้กกันยังไง
ภัยคุกคามจากการขยายยึดครองดินแดนของชาติมหาอำนาจกำลังกลายเป็นส่วนสำคัญของประเด็นเรื่องภูมิรัฐศาสตร์โลกอีกครั้ง เนื่องมาจากการแข่งขันระหว่างมหาอำนาจในยุคใหม่ แรงกดดันด้านประชากรศาสตร์ที่เพิ่มขึ้น การเปลี่ยนแปลงในทางเทคโนโลยี และที่สำคัญที่สุดคือ “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ไมเคิล อัลเบอร์ตัส อาจาร์ยสอนด้านรัฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยชิคาโก ได้เขียนบทความน่าสนใจไว้ใน Foreign Affairs เผยแพร่เมื่อ 4 มีนาคม 2025
1
อัลเบอร์ตัสอ้างถึง “การบุกยูเครน” ของรัสเซียและการประกาศอย่างแรงกล้าของทรัมป์ที่จะเอา “กรีนแลนด์” เป็นตัวอย่างของการมาถึงของยุคแห่งเส้นพรมแดนใหม่ของโลก เขาเชื่อว่ากรีนแลนด์ในบริบทของการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศเป็นการค้นพบที่แท้จริงสำหรับมหาอำนาจ กรีนแลนด์จะกลายเป็นจุดขนส่งสำคัญสำหรับเส้นทางเดินเรือสายใหม่ในภูมิภาคอาร์กติก ซึ่งจะเปิดขึ้นเมื่อน้ำแข็งขั้วโลกเริ่มละลาย
1
นอกจากนี้เกาะกรีนแลนด์แห่งนี้ยังมีแร่เหล็ก ตะกั่ว ทองคำ แร่หายาก ยูเรเนียม เชื้อเพลิงฟอสซิล และทรัพยากรที่มีค่าอื่นๆ ในปริมาณมากที่ยังไม่ได้รับการสำรวจอีกด้วย
เครดิตภาพ: The Sun
อัลเบอร์ตัสมุ่งประเด็นไปที่ดินแดนของ “รัสเซีย” และ “แคนาดา” เป็นพิเศษ เกษตรกรรมในทั้งสองประเทศอาจขยายตัวอย่างมากอันเป็นผลมาจากฤดูกาลเพาะปลูกที่ยาวนานขึ้น อุณหภูมิที่สูงขึ้น และการละลายของชั้นน้ำแข็งที่ปกคลุมดิน
ภายในปี 2080 แคนาดาจะได้รับพื้นที่เพาะปลูกมากขึ้นถึง 4.14 ล้านตารางกิโลเมตรซึ่งเหมาะสำหรับการปลูกพืชผล เช่น ข้าวสาลี ข้าวโพด และมันฝรั่ง ซึ่งมากกว่าพื้นที่เพาะปลูกในปัจจุบันถึง 4 เท่า ในทางกลับกันรัสเซียจะได้รับพื้นที่เพาะปลูกใหม่ในปริมาณที่ใกล้เคียงกันในทศวรรษหน้า รวมถึง “พื้นที่เกษตรกรรมในยูเครนที่ยึดครองไว้แล้ว”
ทั้งสองประเทศจะพบว่าตัวเองอยู่ในเส้นทางเดินเรือระหว่างประเทศที่สำคัญในไม่ช้านี้เนื่องจากการเปิดช่องทางเดินเรือในภูมิภาคอาร์กติก ความสนใจของทรัมป์ที่มีต่อแคนาดาก็เป็นเรื่องที่เข้าใจได้เช่นกัน อัลเบอร์ตัสยอมรับอย่างเต็มที่ว่าวอชิงตันอาจยึดพื้นที่บางส่วนของแคนาดาเนื่องจากจะไม่สามารถอาศัยอยู่ในบางพื้นที่ของสหรัฐอเมริกาปัจจุบันได้เนื่องจากสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง
เครดิตภาพ: Illustrated by Slate. Photos by Josh Edelson/AFP via Getty Images, Brichuas/Getty Images Plus, and Getty Images Plus
นอกจากนี้ผู้เขียนบทความของ Foreign Affairs ยังทำนายถึงการขยายดินแดนของ “จีน” โดยเหมือนเป็นการเชิงบีบบังคับอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ไม่เอื้ออำนวย โดยปักกิ่งอาจพยายาม “รักษาทรัพยากร พื้นที่ที่อยู่อาศัย และความได้เปรียบทางภูมิรัฐศาสตร์โดยการรุกรานเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ยึดครองเกาะรายรอบต่างๆ หรือแม้แต่ส่วนหนึ่งของรัสเซียตะวันออกไกลหรือแม้แต่เกาหลีเหนือ”
1
ในจินตนาการของอาจารย์ผู้เขียนบทความต้นเรื่องผู้นี้ยังมีการกล่าวถึง “รัสเซีย” เพิ่มเติมอีก เขาระบุว่ารัสเซียสามารถขยายการมีอยู่ของตนในดินแดนบอลติกและประเทศต่างๆ เช่น “นอร์เวย์” เพื่อยึดเส้นทางทะเลทางเหนือและขยายการเข้าถึงเส้นทางเดินเรือ เขาระบุว่าแอนตาร์กติกาเป็นจุดร้อนอีกจุดหนึ่ง ซึ่งเขาสังเกตเห็นกิจกรรมที่เพิ่มขึ้นของรัสเซียและจีน เป็นที่น่าสังเกตว่าบทความต้นเรื่องไม่ได้กล่าวถึงการขยายตัวของสหภาพยุโรปแต่อย่างใด
เครดิตภาพ: Sky News
ประเด็นหลักในบทความของ Foreign Affairs ไม่ได้อยู่ที่การวาดเส้นเขตแดนบนแผนที่โลกใหม่ แต่เป็นแนวคิดหลักที่ผู้เขียนอธิบายถึงระเบียบโลกใหม่ ในโลกที่อำนาจเป็นใหญ่ ประเทศต่างๆ ที่แสวงหาดินแดนใหม่จะไม่ลังเลที่จะใช้กำลังเพื่อยึดครอง และเขาบอกว่าสิ่งนี้จะเกิดขึ้นอย่างแน่นอน “การแข่งขันเพื่อชิงและขยายดินแดนเพิ่งเริ่มต้น”
เราคงเคยได้ยินวลีบ่อยครั้งจากผู้นำมหาอำนาจโลกบางคนรวมถึงจากฝั่งตะวันตกเองที่ว่า “สันติภาพผ่านความแข็งแกร่ง” และดูเหมือนจะไม่สนใจเรื่องกฎหมายระหว่างประเทศที่ชาติตะวันตกให้การยึดมั่นกันนักเท่าไหร่ มันแลดูเหมือนกระดาษที่ไร้ความหมาย
อ้างอิงบทความต้นเรื่องได้จากลิงก์ด้านล่างนี้
เรียบเรียงโดย Right Style
6th Mar 2025
  • อ้างอิง:
<เครดิตภาพปก: The Economist / Getty Images>
โฆษณา