ถูตรงที่เจ็บช่วยให้หายปวดได้จริงหรือ?
หลายคนคงเคยมีประสบการณ์เผลอเอาศอกไปกระแทกขอบโต๊ะ แล้วรู้สึกปวดจี๊ดขึ้นมาโดยไม่ทันตั้งตัว สิ่งที่เราทำโดยอัตโนมัติคือการใช้มือถูบริเวณที่เจ็บ แล้วดูเหมือนว่าความปวดจะบรรเทาลงได้ ?
กลไกของร่างกาย: ทฤษฎีประตูควบคุมความเจ็บปวด (Gate Control Theory)
ทฤษฎีประตูควบคุมความเจ็บปวด (Gate Control Theory of Pain) ซึ่งถูกเสนอโดย Ronald Melzack และ Patrick Wall ในปี 1965 อธิบายว่าความรู้สึกเจ็บปวดสามารถถูกควบคุมได้โดยระบบประสาทไขสันหลัง กลไกนี้ทำงานโดยเปรียบเทียบกับ "ประตู" ที่สามารถเปิดหรือปิดเพื่อส่งผ่านสัญญาณความเจ็บปวดไปยังสมอง
เมื่อเรากระแทกศอกกับขอบโต๊ะ ตัวรับความเจ็บปวด (nociceptors) จะส่งสัญญาณผ่านเส้นประสาทไปยังไขสันหลัง และจากนั้นส่งต่อไปยังสมอง ทำให้เรารับรู้ถึงความเจ็บปวด แต่เมื่อเราถูบริเวณที่เจ็บ เส้นประสาทที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัส (mechanoreceptors) จะถูกกระตุ้นและส่งสัญญาณไปยังไขสันหลังด้วยเช่นกัน สัญญาณเหล่านี้สามารถแย่งกันเดินทางไปยังสมองและปิด "ประตู" ของสัญญาณความเจ็บปวดบางส่วน ทำให้เรารู้สึกเจ็บน้อยลง
ตัวอย่างในชีวิตจริง
-เวลาที่เราชนขาเข้ากับมุมโต๊ะ เรามักจะจับหรือถูตรงบริเวณนั้นทันที
-เวลาที่เด็กเล็กล้มลง พ่อแม่มักจะลูบหรือเป่าเบา ๆ ที่แผลเพื่อลดความเจ็บปวด
-นักกีฬาที่ได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา มักจะใช้การนวดหรือประคบร่วมกับการรักษาเพื่อลดความเจ็บปวด
ปัจจัยที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ
แม้ว่าการถูบริเวณที่เจ็บสามารถช่วยบรรเทาความเจ็บปวดได้ในระดับหนึ่ง แต่ก็มีปัจจัยอื่นที่อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพ เช่น
-ความแรงและระยะเวลาของการถู: การถูเบา ๆ และสม่ำเสมออาจช่วยได้มากกว่าการกดแรงเกินไป
-อุณหภูมิ: การใช้ความร้อนหรือน้ำแข็งร่วมด้วยอาจช่วยลดอาการปวดเพิ่มเติม
-จิตใจและการรับรู้: หากเราเชื่อว่าการถูช่วยให้ดีขึ้น สมองอาจปล่อยสารสื่อประสาทที่ช่วยลดความเจ็บปวด เช่น เอ็นดอร์ฟิน (endorphins)
สรุป
การถูบริเวณที่เจ็บไม่ใช่เพียงพฤติกรรมอัตโนมัติ แต่มีพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับผ่านกลไกของทฤษฎีประตูควบคุมความเจ็บปวด การกระตุ้นตัวรับสัมผัสสามารถช่วยลดการรับรู้ความเจ็บปวดได้ แม้ว่าจะไม่ได้ทำให้หายไปโดยสิ้นเชิงก็ตาม ดังนั้น ครั้งต่อไปที่คุณเผลอชนขอบโต๊ะแล้วรู้สึกเจ็บ ลองถูบริเวณนั้นดู—มันอาจช่วยให้คุณรู้สึกดีขึ้นได้จริง ๆ!
อ้างอิง
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
