ผีเสื้อขยับปีกที่ประเทศหนึ่งทำให้เกิดพายุในอีกซีกโลกหนึ่ง ตอนที่ 1
เคยได้ยินเรื่อง ผีเสื้อขยับปีกที่ประเทศหนึ่งทำให้เกิดพายุในอีกซีกโลกหนึ่งไหม? ยกตัวอย่างเช่น เด็กหญิงจับผีเสื้อที่บุรีรัมย์ทำให้ฝนตกที่นิวยอร์ก
ฟังดูประหลาด เป็นไปได้อย่างไร?
มันอาจเกิดขึ้นในสถานการณ์สมมุติดังนี้ว่า เด็กหญิงคนหนึ่งเห็นผีเสื้อขยับปีกอันสวยงามแล้วเกิดชอบใจ จึงจับไปดูเล่นที่บ้านสองสามตัว เมื่อไม่มีผีเสื้อ ดอกไม้ก็ไม่ได้รับการผสมเกสร ทำให้ไม่เกิดผลไม้ ทำให้นกซึ่งปกติกินผลไม้ต้องหันไปกินเมล็ดพืชที่ชาวบ้านตากไว้ ชาวบ้านจึงย้ายที่ตากเมล็ดพืชไปยังจุดที่หนูมากิน งูที่ตามกลิ่นหนู ก็กินหนูเป็นอาหาร แล้วแพร่พันธุ์จนงูในทุ่งมากขึ้น
ชาวบ้านจึงเผาทุ่งไล่งู เกิดไฟป่าลามไป ความร้อนของไฟป่าทำให้กระแสลมเปลี่ยนทิศ มวลอากาศเปลี่ยนแปลง ลม เมฆ น้ำในอากาศถูกกระทบต่อกันไปเรื่อย ๆ จนถึงทวีปอื่น จนในที่สุดทำให้ฝนตกที่นิวยอร์ก เป็นที่มาของวลี The Butterfly Effect
มันก็คือห่วงโซ่ของเหตุการณ์หรือเหตุและผล (cause-effect) เชื่อมเหตุการณ์ต่าง ๆ ในจักรวาล จิ๊กซอว์ทุกชิ้นในโลกสัมพันธ์กัน ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม สิ่งหนึ่งนำไปสู่อีกสิ่งหนึ่ง สิ่งหนึ่งส่งผลกระทบต่ออิีกสิ่งหนึ่ง
มันคือความเป็นไปแห่งจักรวาล
นี่ก็คือธรรมที่พระพุทธองค์ทรงค้นพบ ธรรมแห่งอิทัปปัจจยตา
ทางพุทธพูดกันเรื่อง ปฏิจจสมุปบาท หมายถึงการปรุงแต่งจิตเป็นขั้น ๆ จนกลายเป็นอารมณ์ความรู้สึกต่าง ๆ
อิทัปปัจจยตาก็คือปฏิจจสมุปบาทนั่นเอง ทั้งสองอย่างคือ cause-effect
อิทัปปัจจยตาเป็น cause-effect ในสเกลใหญ่ทั่วไป
ปฏิจจสมุปบาทเป็น cause-effect ของจิต
แต่ทั้งสองใช้หลักการเดียวกัน ทั้งสองคือธรรมชั้นสูงทางพุทธ และที่แปลกก็คือ มันก็คือหลักของจักรวาล
เรื่องจำนวนมากไม่เกี่ยวกับเราโดยตรง แต่ทุก ๆ ปฏิกิริยาลูกโซ่ซึ่งกระทบต่อกันเป็นทอด ๆ ทีละเล็กทีละน้อย จะเชื่อมกับเราในที่สุดเช่นกัน ทุกการกระทำของเราส่งผลต่อโลก อาจจะน้อยนิด อาจจะมาก แต่เหมือนโยนหินลงน้ำ ไม่ว่าหินเล็กเพียงไร ก็เกิดริ้วคลื่นแผ่ออกไป โลกนี้จึงไม่มีเหตุการณ์ใดที่ไม่เกี่ยวกับเรา สรรพสิ่งในโลกเชื่อมกันหมด
ดังนั้นเราอาจมองได้ว่าอิทัปปัจจยตาก็คือ ‘กรรม’ นั่นเอง กรรมหมายเลข 1 ก่อให้เกิดกรรมหมายเลข 2 กรรมหมายเลข 2 ก่อให้เกิดกรรมหมายเลข 3 ไล่ไปเรื่อย ๆ ทำอะไรก็ได้ผลตามมาเสมอ
ถ้าขี้เกียจในวันนี้ก็อาจสอบตกและได้เป็นรัฐมนตรี ถ้าแต่งงานกับนางสาวไข่ อาจจะมีลูกแฝด และทำให้ทิศทางชีวิตของครูคนหนึ่งเปลี่ยนไป ถ้าสั่งหูฉลามเป็นอาหารเที่ยงวันนี้ อาจทำให้อนาคตของชาวประมงคนหนึ่งในเมืองจีนเปลี่ยนทิศได้ ฯลฯ
เหล่านี้เป็น ‘กรรม’ ที่ส่งผลไม่เพียงแต่ตัวเรา แต่ต่อโลกทั้งใบ
(ยังมีต่อ)
จาก รอยยิ้มใต้สายฝน / วินทร์ เลียววาริณ
- 35
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
