“พฤติกรรมเปลี่ยนได้… ถ้ารู้วิธีล่อหลอกตัวเองให้ถูก!
เคยเป็นไหม? ตั้งใจจะตื่นเช้ามาวิ่ง 🏃♂️
แต่พอถึงเวลา กลายเป็นตื่นมาปิดนาฬิกาปลุกแล้วนอนต่อ
เคยบอกตัวเองว่าจะกินคลีน 🥗 แต่สุดท้ายไปจบที่ชาบูหมูกระทะ
เคยตั้งเป้าจะอ่านหนังสือ 📖 แต่จบลงด้วยการเลื่อนฟีดโซเชียลไป 3 ชั่วโมง
.
.
ถ้าใครเคยเป็นแบบนี้ (ซึ่ง 99.99% ของมนุษย์ก็เป็น)
ขอแสดงความยินดี คุณกำลังติดอยู่ในกับดักของ “Conditioning” หรือ
พฤติกรรมที่ถูกสร้างขึ้นจากประสบการณ์และการเรียนรู้”
วันนี้ “ล้มลุก” จะมาไขความลับของสมองเราเอง
📌 ทำไมเราถึงติดพฤติกรรมบางอย่าง?
📌 ทำยังไงถึงจะเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเองได้แบบเนียนๆ?
📌 และ… จะหลอกล่อตัวเองให้ทำสิ่งที่มีประโยชน์ยังไง โดยไม่ต้องฝืนใจ?
⸻
🐶 “มนุษย์ก็ไม่ต่างจากหมาของพาฟลอฟ”
มีใครเคยได้ยินเรื่อง Pavlov’s Dog ไหม?
นักวิทยาศาสตร์ชื่อ Ivan Pavlov ทดลองกับหมา
โดยการ สั่นกระดิ่งก่อนให้อาหาร 🥩
ทำไปเรื่อยๆ จนสุดท้าย แค่หมาได้ยินเสียงกระดิ่ง
น้ำลายก็ไหลแล้ว ทั้งที่ยังไม่มีอาหาร
นี่แหละ Conditioning หรือ “เงื่อนไขที่ทำให้เราติดพฤติกรรม”
.
มนุษย์ก็เป็นแบบเดียวกัน
🍪 กินคุกกี้แล้วอร่อย → สมองจดจำ → อยากกินอีก
🔔 ได้ยินเสียงแจ้งเตือนโซเชียล → เช็กทันทีโดยอัตโนมัติ
🚗 ได้ยินเสียงเตือนคาดเข็มขัด → รีบคาดเข็มขัด เพื่อให้เสียงหยุด
พฤติกรรมของเราถูก “ฝึกมา” จากสิ่งเร้ารอบตัว
ทีนี้เราจะใช้หลักการนี้ “ฝึกตัวเอง” ให้เปลี่ยนนิสัยยังไง?
⸻
🎯 “Reinforcement คือสิ่งที่ขับเคลื่อนพฤติกรรม”
ถ้าอยาก “เพิ่ม” หรือ “ลด” พฤติกรรม ต้องเข้าใจ แรงเสริมพฤติกรรม (Reinforcement)
มันมี 2 แบบ:
✅ Positive Reinforcement - การให้รางวัล
“ทำสิ่งนี้แล้วดี → ทำต่อ”
ตัวอย่างเช่น
✔️ กินคุกกี้แล้วอร่อย → กินต่อ
✔️ ทำงานดี ได้โบนัส → ตั้งใจทำงาน
✔️ ออกกำลังกายแล้วรู้สึกเฟรช → ออกต่อ 🤣
⸻
🔄 Negative Reinforcement - เอาสิ่งที่ไม่ชอบออก
“ทำสิ่งนี้เพื่อกำจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไป”
ตัวอย่างเช่น
✔️ ไม่คาดเข็มขัดแล้วเสียงเตือนดัง → รีบคาด เพื่อให้เสียงหายไป
✔️ งานค้างแล้วเครียด → รีบทำให้เสร็จ เพื่อให้ความเครียดลดลง
เห็นไหม? พฤติกรรมของเราไม่ได้เกิดขึ้นลอยๆ แต่มันเกิดจาก ผลลัพธ์ที่สมองรับรู้
⸻
⛔ แล้วถ้าอยาก “ลด” พฤติกรรมล่ะ? ใช้ Punishment (บทลงโทษ)
ถ้าอยากลดพฤติกรรมแย่ๆ ก็ต้องใช้ การลงโทษ
เช่น…
❌ โดนปรับค่าจอดรถ → ต่อไประวังมากขึ้น
❌ เล่นมือถือในห้องเรียนแล้วอาจารย์ริบ → ต่อไปไม่กล้าทำอีก
❌ กินบุฟเฟ่ต์หนักไปแล้วปวดท้อง → คิดใหม่ก่อนตักครั้งหน้า (แต่บางคนก็ไม่คิด 555)
⸻
🎁 อะไรเป็น “รางวัล” หรือ “บทลงโทษ” ที่มีพลังต่อเรา?
สิ่งที่เป็น “รางวัล” (Reinforcer) ที่ทำให้เราทำพฤติกรรมซ้ำๆ
🎁 สิ่งของ → อาหาร ของเล่น เสื้อผ้า
🎭 กิจกรรม → ความสนุก เพลิดเพลิน
👥 สังคม → คำชื่นชม ความเห็นจากคนรอบข้าง
💵 Token → เงิน สติ๊กเกอร์ คะแนนสะสม
🕊️ การได้บุญ → ตื่นเช้ามาใส่บาตร การมูทั้งหลาย
สิ่งที่เป็น “บทลงโทษ” ที่ลดพฤติกรรม
⚡ ความเจ็บปวด → โดนตี โดนเหน็บแนม
🔊 เสียงดัง → นาฬิกาปลุก เสียงเตือนรถ
💸 การโดนปรับ → เสียเงิน เสียโอกาส
🚫 การถูกริบสิทธิ์ → อดเล่นเกม อดดูซีรี่ย์
😈 บาป → การผิดศีล
⸻
🚀 “เทคนิคที่ล้มลุกใช้จริงๆ และได้ผล!”
💡 “Premack Principle” หรือ หลอกล่อตัวเองให้ทำสิ่งที่ต้องทำ”
บางทีการให้รางวัลแบบปกติมันไม่พอ… เราต้องใช้วิธีนี้!
🎯 “ถ้าอยากทำสิ่งนี้ → ต้องทำสิ่งนั้นก่อน”
✅ อยากดูซีรี่ย์? → ดูได้ถ้าทำงานเสร็จ
✅ อยากกินบุฟเฟ่ต์? → ไปกินได้หลังออกกำลังกาย
✅ อยากฟังเพลง? → ฟังได้ตอนเดินลู่วิ่ง
ทำไมมันได้ผล?
เพราะมันไม่ใช่แค่ “บังคับตัวเอง” แต่เป็นการ สร้างเงื่อนไขให้สมองยอมรับ
⸻
📌 สรุป: ถ้าอยากเปลี่ยนพฤติกรรม ต้องเข้าใจสมองตัวเองก่อน!
1️⃣ สมองของเราเรียนรู้จาก “Conditioning”
2️⃣ พฤติกรรมถูกขับเคลื่อนโดย “รางวัล” และ “บทลงโทษ”
3️⃣ ถ้าอยากเปลี่ยนนิสัย ต้องใช้ “Premack Principle” หลอกล่อตัวเองให้ทำสิ่งที่ดี!
สุดท้าย…
ถ้าเราเข้าใจตัวเอง เราก็จะควบคุมตัวเองได้ง่ายขึ้น
และถ้าเราควบคุมตัวเองได้ เราก็สามารถสร้างชีวิตที่เราอยากมีได้
⸻
🔥 แล้วคุณล่ะ? เคยใช้เทคนิคไหนในการเปลี่ยนพฤติกรรมของตัวเองบ้าง?
มาแชร์กันในคอมเมนต์! 💬
#เข้าใจสมองตัวเอง #เปลี่ยนนิสัยให้ได้ผล #SelfControl #Reinforcement #จิตวิทยาพฤติกรรม #nannichkamol
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
