เอาใจเขามาใส่ใจเรา
คุณเข้าใจวลีที่ว่า “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” มากน้อยแค่ไหนอย่างไร? ก่อนหน้านี้ผู้เขียนเคยเข้าใจในทำนองที่ว่า ให้ลองคิดว่าตัวเองอยู่ในสถานการณ์หนึ่งๆ ที่เป็นแบบเดียวกับคนที่เราต้องการทำความเข้าใจความรู้สึกของเขา
โดยนึกว่าถ้าเป็นเราอยู่ในสถานการณ์นั้นบ้าง เราจะรู้สึกอย่างไร เพื่อให้เราเกิดความเมตตา เห็นอกเห็นใจและอยากให้ความช่วยเหลือแก่ผู้อื่น ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษคำว่า “sympathy = ความเห็นอกเห็นใจ” แต่รู้หรือไม่ว่าการจะยกระดับจิตใจให้สูงขึ้นกว่านั้น จะใช้คำว่า “empathy ความเข้าอกเข้าใจ” สองคำนี้มีความหมายคล้ายๆกัน แต่แตกต่างกันอย่างมากในรายละเอียด คำว่า “sympathy” นั้น
คนไทยเรามักจะเข้าใจกันอย่างข้างต้น คือให้จำลองตัวเองไปอยู่ในสถานการณ์เดียวกัน กับคนที่เราอยากจะเข้าใจเขา แล้วให้ลองคิดดูว่าเรารู้สึกอย่างไร แต่การจินตนาการแบบนี้ทำให้มีช่องโหว่ขนาดใหญ่ ที่แย่มากในการนำไปใช้ในชีวิตจริงอยู่ ยกตัวอย่างเช่น มีเพื่อนมาเอาของ ของเราไปโดยที่ใจจริงเขาตั้งใจจะยืมไปใช้ แล้วจะเอามาคืน แต่ไม่ได้บอกหรือขอเราก่อน แล้วทำให้เราต้องหาของนั้นแทบตาย กระทั่งนึกว่ามันหายไปแล้ว
พอเพื่อนคนนั้นมาบอกเราว่า เขาเป็นคนเอาไปเอง เราจึงถามว่า ทำไมไม่ขอก่อน แต่เพื่อนคนนั้นกลับตอบว่า ไม่เห็นเป็นไรเลย เรื่องแค่นี้ทำไมต้องมากเรื่องด้วย คิดเล็กคิดน้อยไม่เข้าท่า ถ้าเป็นฉันนะ ฉันจะไม่ว่าอะไรเลย คุณเห็นความผิดปกติเกี่ยวกับความเข้าใจ เรื่องการเห็นอกเห็นใจข้างต้นหรือยังคะ จะขออธิบายให้ฟังว่า เพื่อนคนนั้นเข้าใจว่าเขาเป็นฝ่ายถูก เพราะเขา “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” คือ คิดว่าถ้าเป็นเขา เรื่องมันโอเค ถ้าจะมีคนมายืมของโดยไม่ขอหรือบอกก่อน
แต่อย่างที่ว่ามันมีช่องโหว่อยู่ เพราะมันเป็นการเอาตัวของคนๆนั้นเป็นผู้ตัดสิน โดยใช้มาตรฐานของตัวเองชี้วัดว่า อีกฝ่ายจะรู้สึกอย่างไร ลืมนึกไปว่าแต่ละคนนั้น มีความรู้สึกในแต่ละเรื่องไม่เหมือนและไม่เท่ากัน ไม่สามารถเอาตัวเราเป็นที่ตั้ง แล้วชี้นิ้วตัดสินคนอื่น ว่าคิดอ่านหรือรู้สึกเหมือนเราได้ การทำแบบนี้จะใช้ได้ก็เฉพาะต่อเมื่อ อีกฝ่ายมีความคิดเห็นในเรื่องนั้นๆใกล้เคียงกับเรา
เพราะคนเรามีประสบการณ์ที่จะตัดสิน หรือเห็นเรื่องบางเรื่องแล้วยอมรับได้หรือไม่ได้ ไม่เท่ากัน ระดับศีลธรรม ค่านิยม ฯลฯ ในเรื่องต่างๆก็ไม่เท่ากัน คนส่วนใหญ่จึงมีระดับความเมตตาต่อผู้อื่นเพียงแค่ระดับ sympathy เพราะมีจุดบอดเรื่องอัตตาตัวตน เอาตัวเองเป็นที่ตั้ง แล้วตัดสินคนอื่นผิดๆ จนเข้าใจกันและกันผิดเป็นจำนวนมาก
ความเห็นอกเห็นใจโดยปราศจากความเข้าอกเข้าใจอาจจะเป็นโทษ หากเป็นเรื่องการให้ความช่วยเหลือผู้อื่น ซึ่งมักจะให้ความช่วยเหลือในแบบที่ ให้ในสิ่งที่คนอื่นไม่ได้ต้องการ แต่เจ้าตัวคนให้คิดไปเองว่าสิ่งนี้ดีกับผู้รับแน่นๆ เพราะฉันพิสูจน์มาแล้วว่าดีกับฉัน เขาได้สิ่งนี้ไปต้องช่วยให้อะไรๆดีขึ้นแน่ๆ
ผลก็คือแทนที่จะช่วย กลับทำให้เขาเป็นทุกข์ เพราะสิ่งที่ได้รับไป นอกจากจะไม่เป็นประโยชน์แล้ว ยังทำให้เขาลำบาก เพราะไม่รู้จะเอาไปไว้ที่ไหน หรือทำอย่างไรกับสิ่งที่ได้รับมาดี ครั้นจะปฏิเสธที่จะรับก็อาจจะโดนหาว่า เห็นของที่เขาเอามาให้ไม่ดีพอหรืออย่างไร?
มีนักสังคมวิทยาเคยกล่าวไว้ว่า การจะพัฒนาบุคคลให้มีระดับความเมตตาถึงขั้น empathy นั้นทำได้ยาก เพราะคนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ concept นี้ หากจะให้เข้าถึงความเมตตาระดับ empathy เราไม่ควรเอาตัวเองเป็นที่ตั้ง ให้คิดถึงผู้อื่นเป็นที่ตั้ง ซึ่งทำได้ด้วยการอุดช่องโหว่ที่เรารู้แล้วว่า มันมีความแตกต่างกัน ทางความคิดและความรู้สึกต่อสิ่งต่างๆ จึงควรจะเริ่มจากการตั้งใจเข้าไปรับรู้ความรู้สึกของอีกฝ่ายอย่างแท้จริง ไม่ใช่ด้วยการคิดเอาเอง
อาจจะทำได้ด้วยการสังเกตและไถ่ถามตรงๆเลยว่า เขามีความลำบาก หรือทุกข์ยากอย่างไรแล้วตั้งใจฟังด้วยใจที่เปิดกว้างปราศจากอคติ ให้รับฟังเหตุผลของเขา ที่มาที่ไป นี่แหละจะเป็นกุญแจที่ทำให้คุณเข้าใจว่าจริงๆแล้วเขารู้สึกอย่างไร แล้วเกิดความรู้สึกร่วมด้วย ความเมตตาที่เกิดจากความเข้าอกเข้าใจอย่างแท้จริงนั้น จะทำให้คุณเข้าถึงความเมตตาในระดับ empathy ไม่ใช่แค่เห็นอกเห็นใจ แต่ยกระดับมาเป็นเข้าอกเข้าใจอย่างแท้จริง
หลวงพ่อท่านเทศน์ไว้อย่างดีว่า “ทำความเข้าใจเขา มองเขาในมุมของเขา ไม่ใช่ตัดสินเขาในมุมของเรา” นี่ต่างหากคือการ “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” อย่างแท้จริง เพราะมองด้วยมุมมองที่ปราศจากอคติ และใจทั้งสองดวงคิดเห็นตรงกันจริงๆ ไม่ใช่ใครคนใดคนหนึ่งหรือทั้ง 2 ฝ่าย ที่ต่างฝ่ายต่างก็คิดเอาเองไปคนละทาง เมื่อมีความเมตตาที่เกิดจากความเข้าอกเข้าใจซึ่งกันและกันอย่างแท้จริง จะช่วยลดความขัดแย้งและความร่มเย็นเป็นสุขก็จะตามมา
ขอบคุณภาพจาก
#เอาใจเขามาใส่ใจเรา #เมตตา #กรุณา #sympathy #empathy #เห็นอกเห็นใจ #เข้าอกเข้าใจ #In the eyes of the others #In the same shoes #In the same wavelength #In the same vibe #ใจถึงใจ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
