TRIZ: หลักการที่ 10 - การกระทำก่อน (Preliminary Action)
ดร.ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
การคิดสร้างสรรค์เชิงนวัตกรรมตามแนวทางของ TRIZ ให้ความสำคัญกับหลักการ 40 ประการที่ช่วยแก้ปัญหาเชิงเทคนิคอย่างเป็นระบบ โดยหลักการที่ 10 หรือ "การกระทำก่อน" (Preliminary Action) เป็นแนวคิดที่เน้นการเตรียมการล่วงหน้าเพื่อให้ระบบทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด เมื่อถึงเวลาที่ต้องการใช้งานจริง
## ความเข้าใจพื้นฐานเกี่ยวกับ TRIZ
TRIZ เป็นทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมที่พัฒนาโดยนักประดิษฐ์ชาวรัสเซีย เกนริค อัลทชูลเลอร์ (Genrikh Altshuller) ซึ่งมาจากคำว่า Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadach หมายถึงทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม[3] Altshuller ได้ศึกษาวิเคราะห์สิทธิบัตรจำนวนมากและพบว่านวัตกรรมต่างๆ มักใช้หลักการพื้นฐาน 40 ประการในการแก้ปัญหาความขัดแย้งทางเทคนิค โดยมุ่งเพิ่มความเป็นอุดมคติ (Ideality) และลดทรัพยากรที่ต้องใช้[5]
## หลักการที่ 10: การกระทำก่อน (Preliminary Action)
หลักการที่ 10 ของ TRIZ ประกอบด้วยแนวคิดหลัก 2 ประการ:
### A - การเตรียมการล่วงหน้า
"จัดเตรียมสิ่งที่จำเป็น หรือทำการเปลี่ยนแปลงที่ต้องการกับวัตถุไว้ก่อนล่วงหน้า (ทั้งหมด หรือเพียงบางส่วน)"[1]
หลักการนี้เน้นการทำงานเชิงป้องกัน โดยการเตรียมการหรือทำการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นล่วงหน้าก่อนที่จะถึงเวลาที่ต้องการใช้งานจริง การทำเช่นนี้ช่วยให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการทำงาน[2]
### B - การจัดวางอย่างเหมาะสม
"จัดเตรียมวัตถุที่สามารถนำมาใช้งานได้ทันทีจากตำแหน่งที่สะดวกที่สุด และโดยไม่เสียเวลาในการส่งมอบ"[1][2]
ส่วนนี้มุ่งเน้นการจัดวางหรือจัดเตรียมองค์ประกอบต่างๆ ในตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุด พร้อมใช้งานได้ทันทีเมื่อต้องการ โดยไม่ต้องเสียเวลาในการค้นหาหรือเคลื่อนย้าย[4]
## การประยุกต์ใช้หลักการที่ 10 ในชีวิตประจำวันและงานวิศวกรรม
### ตัวอย่างในงานวิศวกรรมและการผลิต
1. **บรรจุภัณฑ์ที่เปิดง่าย**: การออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่มีรอยปรุไว้ล่วงหน้าทำให้ผู้บริโภคสามารถเปิดได้อย่างสะดวก โดยไม่ต้องใช้เครื่องมือหรือออกแรงมาก[2]
2. **การก่อสร้างบ้านไม้สำเร็จรูป**: การตัดและเตรียมชิ้นส่วนไม้ไว้ล่วงหน้าก่อนนำไปประกอบที่ไซต์ก่อสร้าง ช่วยลดเวลาและแรงงานในการก่อสร้าง[2]
3. **คอนกรีตเสริมเหล็กแรงดึงก่อน (Pre-stressed Concrete)**: การสร้างแรงดึงในเหล็กเสริมก่อนเทคอนกรีต ทำให้คอนกรีตมีความแข็งแรงมากขึ้น สามารถรับแรงได้ดีกว่า[1]
4. **น็อตที่มีการ Pre-stress**: การออกแบบน็อตให้มีแรงตึงล่วงหน้าช่วยให้การยึดติดมีประสิทธิภาพมากขึ้น[1]
### ตัวอย่างในชีวิตประจำวันและธุรกิจ
1. **อุปกรณ์สำรอง**: การเตรียมยางอะไหล่ แบตเตอรี่สำรอง หรืออุปกรณ์ฉุกเฉินอื่นๆ ไว้ล่วงหน้าเพื่อรองรับสถานการณ์ที่ไม่คาดคิด[1]
2. **โปรแกรมบันทึกข้อมูลอัตโนมัติ**: ระบบที่บันทึกข้อมูลอย่างต่อเนื่องและอัตโนมัติ เพื่อป้องกันการสูญหายของข้อมูลเมื่อเกิดปัญหา[1]
3. **การวิจัยตลาด**: การศึกษาและวิเคราะห์ตลาดล่วงหน้าเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงและโอกาสทางธุรกิจในอนาคต[2]
4. **การฝึกอบรมพนักงานล่วงหน้า**: การเตรียมความพร้อมให้พนักงานก่อนที่จะต้องปฏิบัติงานจริง โดยเฉพาะงานที่มีความเสี่ยงหรือต้องการความชำนาญเฉพาะด้าน[4]
5. **การฉีดวัคซีน**: การฉีดวัคซีนเป็นการเตรียมภูมิคุ้มกันให้ร่างกายล่วงหน้าก่อนที่จะสัมผัสกับเชื้อโรคจริง[1]
## ความสัมพันธ์กับหลักการอื่นๆ ใน TRIZ
หลักการที่ 10 มีความเชื่อมโยงกับหลักการอื่นๆ ใน TRIZ โดยเฉพาะ:
1. **หลักการที่ 9 - กระทำการต้านทานก่อน (Prior Counter-action)**: เป็นการสร้างแรงต้านหรือป้องกันผลกระทบทางลบที่อาจเกิดขึ้น เช่น การปิดเทปก่อนทาสี การทาครีมกันแดด[1][3]
2. **หลักการที่ 11 - ป้องกันไว้ก่อน (Cushion in Advance)**: เตรียมมาตรการฉุกเฉินไว้รองรับความไม่น่าเชื่อถือของระบบ เช่น ระบบสำรองข้อมูล ปุ่ม Undo[4]
3. **หลักการที่ 20 - กระทำต่อเนื่องที่เป็นประโยชน์ (Continuity of Useful Action)**: ทำให้ระบบทำงานอย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพสูงสุด[3]
## บทบาทของหลักการที่ 10 ในการพัฒนาความเป็นอุดมคติ (Ideality)
ตามแนวคิด TRIZ ความเป็นอุดมคติ (Ideality) คือการเพิ่มฟังก์ชันที่เป็นประโยชน์ (Useful Function) ในขณะที่ลดฟังก์ชันที่เป็นโทษ (Harmful Function) และลดการใช้ทรัพยากร[1] หลักการที่ 10 มีส่วนช่วยในการพัฒนาความเป็นอุดมคติดังนี้:
1. **ลดเวลาและแรงงาน**: การเตรียมการล่วงหน้าช่วยลดเวลาและแรงงานที่ต้องใช้ในขั้นตอนการทำงานจริง
2. **เพิ่มความเที่ยงตรงและประสิทธิภาพ**: การจัดเตรียมและวางแผนอย่างรอบคอบช่วยให้การทำงานมีความเที่ยงตรงและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
3. **ลดความเสี่ยงและข้อผิดพลาด**: การคาดการณ์และเตรียมการสำหรับปัญหาที่อาจเกิดขึ้นช่วยลดความเสี่ยงและข้อผิดพลาดในระหว่างการทำงาน
## สรุป
หลักการที่ 10 ของ TRIZ คือ "การกระทำก่อน" (Preliminary Action) เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการแก้ปัญหาและพัฒนานวัตกรรม โดยมุ่งเน้นการเตรียมการล่วงหน้าและการจัดวางองค์ประกอบอย่างเหมาะสม การนำหลักการนี้ไปประยุกต์ใช้ช่วยให้เกิดการทำงานที่มีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยง และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน
ทั้งในด้านวิศวกรรม ธุรกิจ และชีวิตประจำวัน ความสำเร็จของการใช้หลักการนี้ขึ้นอยู่กับความสามารถในการคาดการณ์ความต้องการในอนาคตและการเตรียมพร้อมอย่างเหมาะสม ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการคิดเชิงนวัตกรรมตามแนวทาง TRIZ
Citations:
[1] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/uploads/%B0triz.pdf
[2] 40 Principles for Innovative Problem Solving https://www.uv.mx/personal/ermeneses/files/2019/02/2FortyPrinciplesHandout-1.pdf
[3] TRIZ 40 เทคนิคคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋ https://www.sasimasuk.com/17353699/triz-40-%E%A1-
[4] [PDF] 40 Inventive Principles with Examples: Human Factors and ... https://www.aitriz.org/documents/TRIZCON/Proceedings/2011-03_40-Inventive-Principle-for-Human-Factors-JWH072210.pdf
[5] คิดค้นประดิษฐกรรม และแก้ปัญหาเชิงประดิษฐกรรมด้วย TRIZ - Bloggang.com https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=mdview&month=05-2005&date=06&group=6&gblog=13
[6] รีวิว TRIZ คิดออกทุกอย่างด้วยตาราง 9 ช่อง - Wix.com https://langarnbookreview.wixsite.com/
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
