การนับเวลาที่เราได้ยินบ่อยๆในซีรี่ย์จีนโบราณ
--------------
🕰 การนับเวลาแบบจีนโบราณ
“เป๊ง ๆ ระวังฟืน ระวังไฟ” ใครที่เป็นคอซีรีส์จีนก็อาจจะคุ้นหน้าคุ้นตากับคำพูดนี้ คำที่เป็นทั้งการบอกเวลาและคำเตือนให้ระวังในช่วงการคืน แต่ว่าในยุคที่ยังไม่มีนาฬิกาคนจีนเขานับเวลากันอย่างไร
.
🔶 หน่วยเวลา “สือเฉิน”（时辰)
สือเสิน（时辰）หรือ “ชั่วยาม” เป็นหน่วยบอกเวลาในสมัยจีนโบราณ เกิดขึ้นตั้งแต่สมัยราชวงศ์โจวตะวันตก（西周）ใช้ชื่อเรียกตาม “ตี้จือ” （地支）หรือก้านดิน ซึ่งเป็นส่วนประกอบของแผนภูมิสวรรค์หรือการนับเวลาแบบดั้งเดิม โดยแบ่งเวลาใน 1 วันเป็น 12 ช่วง เรียกว่า 12 สือเฉิน และ 1 สือเฉินเท่ากับ 2 ชั่วโมงในปัจจุบัน
สมัยปลายราชวงศ์หมิงได้มีการนำการนับเวลาแบบตะวันตกเข้ามาประยุกต์ใช้ ทำให้ผู้คนแบ่งเวลาเป็น “ต้าสือ” （大时 = 1 สือเฉิน หรือ 2 ชั่วโมง）และ “เสี่ยวสือ”（小时 = ครึ่งสือเฉิน หรือ 1 ชั่วโมง）เมื่อนาฬิกาแพร่หลายการนับเวลาแบบ “ต้าสือ” ก็ค่อย ๆ เลือนหายไป คงเหลือไว้แค่ “เสี่ยวสือ” ที่ใช้กันมาจนถึงปัจจุบัน ช่วงเวลาแบบสือเสินแบ่งได้ดังนี้
▪ ยามจื่อ (子：zǐ) คือ 23.00 – 00.59 น.
▪ ยามโฉ่ว (丑：chǒu) คือ 01.00 – 02.59 น.
▪ ยามหยิน (寅：yín) คือ 03.00 – 04.59 น.
▪ ยามเหม่า (卯：mǎo) คือ 05.00 – 06.59 น.
▪ ยามเฉิน (辰：chén) คือ 07.00 – 08.59 น.
▪ ยามซื่อ (巳：sì) คือ 09.00 – 10.59 น.
▪ ยามอู่ (午：wǔ) คือ 11.00 – 12.59 น.
▪ ยามเว่ย (未：wèi) คือ 13.00 – 14.59 น.
▪ ยามเซิน (申：shēn) คือ 15.00 – 16.59 น.
▪ ยามโหย่ว (酉：yǒu) คือ 17.00 – 18.59 น.
▪ ยามซวี (戌：xū) คือ 19.00 – 20.59 น.
▪ ยามไฮ่ (亥：hài) คือ 21.00 – 22.59 น.
🔶 หน่วยเวลา “เกิง”（更）
“เกิง” หรือ “จิง” (อ่านตามแบบโบราณ) มีที่มาจากเวรยามตอนกลางคืนของทหารในสมัยราชวงศ์ฮั่น โดยแบ่งเป็น “ห้าเกิง” ภายหลังได้มีการกำหนดให้ 1 เกิง เท่ากับ 1 สือเฉิน ในอดีตจะมีอาชีพที่เรียกว่า “เกิงฟู”（更夫）โดยจะคอยตีฆ้องบอกเวลาตามเกิงทั้งหมด
🔸🔶 หน่วยเวลา “เค่อ”（刻)
1 เค่อ เทียบเท่า 15 นาทีตามเวลาปัจจุบัน เป็นการนับเวลาที่คนโบราณใช้มาตั้งแต่ก่อนสมัยราชวงศ์โจวตะวันตก โดยกำหนดให้ 1 วันเท่ากับ 100 เค่อ ในสมัยราชวงศ์ฮั่นเป็นต้นมาได้มีการปรับให้ 1 วัน เท่ากับ 96 เค่อ, 108 เค่อ และ 120 เค่อ จนในสมัยปลายราชวงศ์หมิงต้นราชวงศ์ชิงนาฬิกาจากฝั่งตะวันตกได้เริ่มแพร่หลายเข้าสู่จีน ทำให้มีการกำหนดอย่างเป็นทางการว่า 1 วันเท่ากับ 96 เค่อ และแต่ละชั่วยามเท่ากับ 8 เค่อ
🔷 เวลา “หนึ่งก้านธูป”（一炷香）
“หนึ่งก้านธูป” มีที่มาจากการนั่งสมาธิของพระในวัด โดยจะใช้ธูปเป็นเครื่องมือนับเวลา ระยะเวลาในการเผาไหม้ของหนึ่งก้านธูปจะอยู่ที่ประมาณ 20 นาทีถึง 1 ชั่วโมง ตามแต่ความสั้นยาวของธูปที่ใช้ แต่ส่วนใหญ่ก็จะยึดกันที่ 30 นาที
🔷 เวลา “หนึ่งถ้วยชา”（一盏茶）
คนจีนมักจะดื่มชากันเป็นประจำ คนจีนโบราณจึงใช้ชาสำหรับนับเวลา เรียกว่า “หนึ่งถ้วยชา” โดยจะเริ่มนับตั้งแต่น้ำชาถูกยกเข้ามาและค่อย ๆ จิบจนหมด หรือก็คือช่วงเวลาที่น้ำชาจะเย็นลงจนสามารถดื่มได้ ประมาณ 15 นาทีสำหรับในฤดูร้อน และ 10 นาทีสำหรับฤดูหนาว แต่ส่วนใหญ่มักจะนับกันที่ 15 นาที
🔷 เวลา “หนึ่งมื้ออาหาร”（一顿饭）
“หนึ่งมื้ออาหาร” คือช่วงเวลาในการรับประทานอาหารหนึ่งมื้อของคนจีน มีระยะเวลา 25 - 30 นาที โดยประมาณ
จะเห็นได้ว่าคนจีนมีการนำเอาสิ่งของและเครื่องดื่มเข้ามาประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือในการบอกเวลาด้วย
การนับเวลาของไทยโบราณเราก็มี เรานับกันเป็น "โมง-ทุ่ม-ตี-ยาม"
สำหรับการนับเป็น "ยาม" แบ่งเป็น
ตั้งแต่ย่ำค่ำ คือ 18 นาฬิกา ถึง 3 ทุ่ม (21 นาฬิกา) เป็นยามที่ 1. หลังจาก 21 นาฬิกา หรือ 3 ทุ่ม ไปถึง 24 นาฬิกา หรือ เที่ยงคืน เราเรียกว่า ยาม 2 หรือ 2 ยาม หลัง 24 นาฬิกา ไปถึงตี 3 (3 นาฬิกา) เราเรียกว่า ยาม 3. และหลังจากตี 3 ไปจนย่ำรุ่ง หรือ 6 นาฬิกา เราเรียกว่า ยาม 4 ซึ่งเป็นยามสุดท้ายของคืน
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
