ซื้อหนี้ประชาชน: นวัตกรรมการแก้หนี้หรือวาทกรรมทางการเมือง
ดร ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
แนวคิดการ "ซื้อหนี้ประชาชน" ที่นำเสนอโดยนายทักษิณ ชินวัตร ได้กลายเป็นประเด็นที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางในสังคมไทย เนื่องจากมีการอ้างว่าเป็นทางออกสำหรับปัญหาหนี้ครัวเรือนที่กำลังทวีความรุนแรง โดยหนี้ครัวเรือนไทยล่าสุดอยู่ที่ 16.3 ล้านล้านบาท คิดเป็น 89% ของ GDP[3] รายงานนี้จะวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแนวคิดดังกล่าว ข้อดี ข้อจำกัด และมุมมองจากผู้เชี่ยวชาญในภาคส่วนต่างๆ เพื่อตอบคำถามว่าการซื้อหนี้ประชาชนเป็นนโยบายที่สามารถปฏิบัติได้จริงหรือเป็นเพียงการนำเสนอแนวคิดที่อาจไม่สามารถปฏิบัติได้จริง
## เบื้องหลังแนวคิดการซื้อหนี้ประชาชน
แนวคิดการซื้อหนี้ประชาชนถูกเสนอโดยนายทักษิณ ชินวัตร ในการปราศรัยที่จังหวัดพิษณุโลก โดยเสนอให้รัฐบาลซื้อหนี้ของประชาชนจากธนาคารพาณิชย์ เพื่อให้ประชาชนสามารถผ่อนชำระได้ง่ายขึ้น[1] ทักษิณอ้างว่าได้มีการหารือกับนายกรัฐมนตรีแพทองธาร ชินวัตร เกี่ยวกับแนวคิดนี้แล้ว ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ประชาชนได้เริ่มต้นชีวิตใหม่และแก้ปัญหาหนี้ครัวเรือนที่พุ่งสูงขึ้น[1][2]
เป้าหมายที่ประกาศไว้ของแนวคิดนี้คือ การลดภาระหนี้ของประชาชน โดยให้ธนาคารพาณิชย์ขายหนี้ให้กับกองทุนหรือบริษัทบริหารสินทรัพย์ที่จะจัดตั้งขึ้น จากนั้นลูกหนี้จะสามารถผ่อนชำระหนี้ในอัตราที่ต่ำลงและมีระยะเวลาผ่อนชำระที่นานขึ้น[2] นอกจากนี้ ยังมีการระบุว่าจะช่วยปลดล็อกจากการติดเครดิตบูโร ทำให้ประชาชนสามารถกลับมาเข้าถึงสินเชื่อในระบบได้อีกครั้ง[2][6]
### กลไกการทำงานและแหล่งเงินทุน
หากพิจารณาถึงกลไกการทำงาน มีความเป็นไปได้หลายรูปแบบในการดำเนินการซื้อหนี้ประชาชน:
1. **การตั้งกองทุนโดยรัฐ**: รัฐบาลอาจจัดตั้งกองทุนเพื่อซื้อหนี้จากธนาคารพาณิชย์ โดยใช้เงินทุนจากการขายพันธบัตรรัฐบาล ซึ่งจะกลายเป็นหนี้สาธารณะที่รัฐต้องจ่ายดอกเบี้ยและเงินต้นคืน[2]
2. **การจัดตั้งบริษัทบริหารสินทรัพย์**: รัฐอาจจัดตั้งหน่วยงานบริหารสินทรัพย์และระดมทุนโดยออกพันธบัตรที่มีความเสี่ยงสูง เช่น High Yield Bond หรือ Junk Bond[2]
3. **การใช้ภาคเอกชน**: ให้บริษัทบริหารสินทรัพย์ของเอกชนเข้ามารับซื้อหนี้ โดยประเมินความคุ้มค่าจากส่วนลดที่ได้จากสถาบันการเงิน รายรับจากการผ่อนชำระหนี้ และมูลค่าของสินทรัพย์ที่เป็นหลักประกัน[2]
ปัจจุบันหนี้เสีย (NPL) ในระบบมีมูลค่าประมาณ 1.2 ล้านล้านบาท ประกอบด้วย 8-9 ล้านบัญชี[4] ซึ่งเป็นมูลค่าที่สูงมากและจำเป็นต้องใช้เงินทุนจำนวนมหาศาลในการซื้อหนี้เหล่านี้
## ความจริงเบื้องหลัง: การซื้อหนี้ไม่ใช่การปลดหนี้
ประเด็นสำคัญที่ต้องทำความเข้าใจคือ การซื้อหนี้ไม่ใช่การ "ปลดหนี้" แต่เป็นเพียงการเปลี่ยนเจ้าหนี้และปรับโครงสร้างหนี้เท่านั้น รศ.ดร.ณดา จันทร์สม ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ชี้แจงว่า:
"ในทางปฏิบัติลูกหนี้ยังคงเป็นหนี้อยู่ โครงการนี้ไม่ใช่การล้างหนี้ เพราะจะเท่ากับว่ารัฐบาลไปแบกภาระหนี้แทนประชาชน ซึ่งมันไม่ใช่ แต่หลักการคือเป็นการซื้อหนี้จากธนาคารมาบริหารเพื่อลดภาระในการผ่อนชําระของลูกหนี้"[2]
นอกจากนี้ การซื้อหนี้ไม่ได้ทำให้ลูกหนี้หลุดจากเครดิตบูโรโดยอัตโนมัติ เนื่องจากเครดิตบูโรเป็นสิ่งที่ติดตัวลูกหนี้และขึ้นอยู่กับความสามารถในการผ่อนชำระหนี้ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าหนี้ดังกล่าวอยู่ภายใต้การบริหารของสถาบันการเงินใด[2] ดังนั้น การที่นายทักษิณระบุว่าการซื้อหนี้จะช่วยปลดล็อกเครดิตบูโรนั้น อาจไม่ตรงกับความเป็นจริงทั้งหมด
### ผลกระทบต่อธนาคารและระบบการเงิน
ในแง่ของผลกระทบต่อธนาคารพาณิชย์ นักวิเคราะห์หลักทรัพย์จากหลายสถาบันมีความเห็นว่า ธนาคารพาณิชย์อาจได้รับผลกระทบในด้านรายได้ดอกเบี้ยที่ลดลง แต่จะได้ประโยชน์จากคุณภาพสินทรัพย์ที่ดีขึ้นและทิศทางต้นทุนสำรองหนี้เสียที่ลดลง[3]
บริษัทหลักทรัพย์ เอเซีย พลัส จำกัด ระบุว่าการซื้อหนี้อาจเน้นไปที่สินเชื่อที่มีหลักประกัน เช่น สินเชื่อบ้าน ซึ่งเป็นกลุ่มที่ภาคเอกชนสนใจ เนื่องจากมีสินทรัพย์ค้ำประกัน ธนาคารพาณิชย์ที่มีสัดส่วนสินเชื่อบ้านสูง เช่น SCB, TTB และ KTB อาจได้รับประโยชน์มากกว่า[3]
หลายฝ่ายมองว่าผู้ได้ประโยชน์จากนโยบายนี้คือธนาคารพาณิชย์ เพราะการตัดขายหนี้บางส่วนออกไปจะทำให้ธนาคารพาณิชย์มีภาระน้อยลง ไม่ต้องมีสินทรัพย์ที่เป็น NPL อยู่ในพอร์ตของตัวเอง[2]
## ความท้าทายและข้อจำกัดของแนวคิด
แนวคิดการซื้อหนี้ประชาชนยังมีความท้าทายและข้อจำกัดหลายประการ:
### 1. การจัดหาแหล่งเงินทุน
การซื้อหนี้มูลค่า 1.2 ล้านล้านบาท ต้องใช้เงินทุนจำนวนมหาศาล แม้จะมีการ "Hair Cut" หรือส่วนลดในการซื้อหนี้ แต่ก็ยังเป็นเงินจำนวนมาก[4] หากรัฐบาลต้องการใช้เงินงบประมาณหรือก่อหนี้เพิ่ม อาจกระทบต่อฐานะการคลังของประเทศ
ดร.ธนิต โสรัตน์ รองประธานสภาองค์การนายจ้างผู้ประกอบการค้าและอุตสาหกรรมไทย ตั้งคำถามว่า "เม็ดเงินจะเอามาจากไหน"[4] และนายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีต รมว.คลัง แสดงความกังวลว่าโครงการนี้อาจบานปลายและตกเป็นภาระของผู้เสียภาษีทั้งประเทศ[6]
### 2. ปัญหา Moral Hazard
การซื้อหนี้อาจส่งสัญญาณให้เกิด Moral Hazard โดยลูกหนี้ตั้งใจให้เกิดหนี้เสียเพื่อรอการช่วยเหลือจากรัฐ[2][4] ลูกหนี้ชั้นดีที่ผ่อนชำระตรงเวลาอาจรู้สึกว่าตนเองถูกเอาเปรียบ และอาจเลือกที่จะหยุดผ่อนชำระเพื่อรอการช่วยเหลือแทน ซึ่งจะทำให้ปัญหาหนี้เสียในระบบยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น
### 3. การเพิ่มกำลังซื้อที่จำกัด
ความคาดหวังที่ว่าการซื้อหนี้จะเพิ่มกำลังซื้อและกระตุ้นเศรษฐกิจอาจไม่เป็นไปตามที่คาดหวัง เนื่องจากลูกหนี้ที่เป็นหนี้เสียส่วนใหญ่ไม่ได้จ่ายเงินต้นและดอกเบี้ยอยู่แล้ว การซื้อหนี้จึงไม่ได้ทำให้พวกเขามีเงินเหลือในกระเป๋าเพิ่มขึ้นสำหรับการบริโภค[4]
## มุมมองจากผู้เชี่ยวชาญ: เป็นไปได้หรือเป็นเพียงวาทกรรม
ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวคิดการซื้อหนี้ประชาชน:
โค้ชหนุ่ม จักรพงษ์ เมษพันธุ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินส่วนบุคคล แนะนำว่าไม่ควรมุ่งช่วยเฉพาะลูกหนี้ NPL แต่ควรดูแลลูกหนี้ที่เริ่มผิดนัดชำระด้วย เพื่อป้องกันไม่ให้กลายเป็นหนี้เสีย[5] เขายังระบุว่าสถานการณ์ปัญหาหนี้ไม่ได้ลดลง และมาตรการที่มีอยู่ในปัจจุบันยังเข้าไม่ถึงกลุ่มที่ต้องการความช่วยเหลือ
รศ.ดร.ณดา จันทร์สม เปรียบเทียบกับกรณีของเกาหลีใต้ที่มีการตั้งกองทุนเพื่อช่วยลูกหนี้ที่ประสบปัญหา โดยเน้นการปรับโครงสร้างหนี้และลดอัตราดอกเบี้ย[2] อย่างไรก็ตาม เธอยังเน้นย้ำว่ารายละเอียดและหลักเกณฑ์ในการซื้อหนี้ยังไม่ชัดเจน และแหล่งเงินทุนที่จะนำมาใช้ก็ยังไม่แน่นอน
นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีต รมว.คลัง แสดงความกังวลว่าแนวคิดนี้อาจเป็นเพียง "วาทกรรมทางการเมือง" และรัฐไม่มีความจำเป็นต้องควักกระเป๋าหรือค้ำประกัน[6] เขาแนะนำว่าควรแก้ปัญหาด้วยการตัดลดเงินต้นมากกว่า
## กรณีศึกษาจากอดีตและบทเรียน
ในอดีต มีการดำเนินการคล้ายกันในสมัยรัฐบาลไทยรักไทย ซึ่งเน้นการซื้อหนี้จากบริษัทเอกชนมากกว่าประชาชนรายย่อย[1] บทเรียนจากอดีตชี้ให้เห็นว่า การดำเนินการในลักษณะนี้ควรมีการวางแผนอย่างรอบคอบและกำหนดเงื่อนไขที่ชัดเจน
ทีมกลยุทธ์จากบริษัทหลักทรัพย์ กรุงศรี จำกัด (มหาชน) ระบุว่า การซื้อหนี้เฉพาะกลุ่มหนี้เสียซึ่งธนาคารมักขายกลุ่มที่มีโอกาสเรียกชำระคืนยาก และได้ตั้งสำรองไปแล้วทั้งหมด จะเป็นผลดีต่อธนาคาร[3] แต่ผลกระทบต่อเศรษฐกิจโดยรวมจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับว่าธนาคารต่างๆ จะกลับมาปล่อยสินเชื่อตามปกติหรือไม่
## บทสรุป: ความเป็นไปได้และข้อควรพิจารณา
แนวคิดการซื้อหนี้ประชาชนมีทั้งข้อดีและข้อจำกัด ในอุดมคติ นโยบายนี้อาจช่วยบรรเทาภาระหนี้ของประชาชนและปรับปรุงคุณภาพสินทรัพย์ของธนาคาร อย่างไรก็ตาม การนำไปปฏิบัติจริงยังมีความท้าทายหลายประการ ทั้งในแง่ของการจัดหาเงินทุน การป้องกัน Moral Hazard และการสร้างวินัยทางการเงินให้กับลูกหนี้
ประชาชนที่อาจรอการช่วยเหลือจากนโยบายนี้ควรเข้าใจว่า การซื้อหนี้ไม่ใช่การปลดหนี้ แต่เป็นเพียงการปรับโครงสร้างหนี้เท่านั้น ลูกหนี้ยังคงต้องจ่ายหนี้ต่อไป และการหลุดจากเครดิตบูโรจะขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการผ่อนชำระในอนาคต[2]
นอกจากนี้ รัฐบาลควรพิจารณามาตรการอื่นๆ ประกอบด้วย เช่น การส่งเสริมการสร้างรายได้ การให้ความรู้ทางการเงิน และการป้องกันการเป็นหนี้เกินตัว ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการแก้ไขปัญหาหนี้ครัวเรือนอย่างยั่งยืน
ในท้ายที่สุด ความสำเร็จของนโยบายซื้อหนี้ประชาชนจะขึ้นอยู่กับรายละเอียดการดำเนินการและเงื่อนไขที่จะกำหนดขึ้น ซึ่งจะต้องมีการศึกษาและวิเคราะห์อย่างรอบคอบเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชนและระบบเศรษฐกิจโดยรวม
Citations:
[1] LIVE เปิดโต๊ะข่าว | “ซื้อหนี้” แก้ปัญหาครัวเรือน ขายฝัน ภาระคลัง - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=1dlG7ZD_kLc
[2] ดับฝันลูกหนี้! ชี้ “ซื้อหนี้” ไม่ใช่การปลดหนี้ แค่ “เปลี่ยนเจ้าหนี้” ติดเครดิตบูโร ... https://mgronline.com/specialscoop/detail/9680000026897
[3] “ซื้อหนี้ประชาชนจากแบงก์” กระทบหุ้นอะไรบ้าง? ส่องความเป็นไปได้ธนาคารไหนรับประโยชน์สุด https://www.thairath.co.th/money/investment/capital_market/2847990
[4] ผ่ามุมคิด “ซื้อหนี้ประชาชน” แก้วิกฤตสภาพคล่องได้จริงหรือ https://www.thansettakij.com/economy/622576
[5] “โค้ชหนุ่ม” สะท้อนสถานการณ์ แก้หนี้กระสุนด้าน “ซื้อหนี้ประชาชน” อย่าอุ้มแค่ ... https://www.youtube.com/watch?v=c5TO_jkv4XU
[6] "ธีระชัย" หวั่นไอเดีย "ซื้อหนี้ประชาชน" กลายเป็นภาระคนจ่ายภาษี https://www.thaipbs.or.th/news/content/350340
[7] เปิด 3 โมเดลซื้อ ‘NPL ประชาชน’ ประสบการณ์ทั่วโลกแก้วิกฤตหนี้ https://www.bangkokbiznews.com/business/economic/1172126
[8] ซื้อหนี้ประชาชน "กับดักความจน" คนไทย "สารพัดหนี้" รุมเร้า https://www.thaipbs.or.th/news/content/350367
[9] "ซื้อหนี้ประชาชน" แก้วิกฤต NPL หนี้ครัวเรือน 1.2 ล้านล้าน? https://www.thansettakij.com/columnist/talk-hack/622314
[10] ซื้อหนี้ประชาชน ตกเขียวยุค “5 จี” https://www.thaipbs.or.th/news/content/350356
[11] ซื้อหนี้จากธนาคาร ความเพ้อฝันของทักษิณ ที่ไม่มีจริง - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=3e2ItPTetWU
[12] Highlight : ซื้อหนี้ประชาชน แก้จนได้ หรือแค่ขายฝัน - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=8ASinaCpaD4
[13] พ่อนายกฯ มามุขใหม่ ขายฝัน ซื้อหนี้แก้จน - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=L7io1nTmh0A
[14] คลังเล็งล้างหนี้เสียประชาชน 3.5 ล้านคน มั่นใจช่วยลดระดับหนี้ครัวเรือนลงได้ https://www.youtube.com/watch?v=HLYM9EZ746c
[15] ซื้อหนี้ประชาชน วาทกรรมหรือทำได้จริง ? | จับตาสถานการณ์ | 19 มี.ค. 68 https://www.youtube.com/watch?v=ZSQjOkz5PgY
[16] “ศิริกัญญา” ชี้ “ซื้อหนี้ประชาชน” แก้ปัญหาไม่ตรงจุด - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=ZgZ_Nm9Ey0I
[17] ประจักษ์วิเคราะห์ : ซื้อหนี้ประชาชน "ตกเขียว" ยุค 5จี | มุมการเมือง - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=PlEUcT7c7NE
[18] one31 - “ทักษิณ” โว “ซื้อหนี้ประชาชน” ขายฝันหรือทำได้จริง? - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=qmcscCj2wG0
[19] เจาะแนวคิด 'ทักษิณ' ชงซื้อหนี้ประชาชนจากแบงก์ แก้ปัญหาได้จริงหรือ? https://www.youtube.com/watch?v=k3PBsYBMbWY
[20] รศ.ดร. พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต พูดถึงประเด็นซื้อหนี้ประชาชน ทำได้ https://www.instagram.com/thairath/reel/DHhjp8UpmaI/
[21] Debt Actually – ทุกหัวใจมีฝัน (และหนี้) - ธนาคารแห่งประเทศไทย https://www.bot.or.th/th/research-and-publications/articles-and-publications/bot-magazine/Phrasiam-68-1/SpecialScoop_DebtActually.html
[22] แนวคิดตั้ง AMC ซื้อหนี้ของประชาชน: ประเด็นที่ต้องคำนึงถึง https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/AMC-CIS3570-FB-2025-03-20.aspx
[23] ศิริกัญญา จวก ทักษิณ “ซื้อหนี้” หรือ “ขายฝัน” นโยบายเก่ายังเอาไม่รอด https://www.youtube.com/watch?v=yk4iqe-5xog
[24] แบงก์ชาติ ตอบประเด็นรับซื้อหนี้ประชาชน ยัน 3 หลักสำคัญ แก้หนี้ยั่งยืน https://www.prachachat.net/finance/news-1776336
[25] "ซื้อหนี้ประชาชน" เร่งหาข้อสรุป ดีจริงหรือไม่...? | ย่อโลกเศรษฐกิจ 19มี.ค.68 https://www.youtube.com/watch?v=OlEH-9ccoIM
[26] ซื้อหนี้ ขายหนี้ ช่วยเศรษฐกิจหรือสร้างปัญหา? - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=JLUZ5_mngFc
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
