23 มี.ค. เวลา 11:00 • ประวัติศาสตร์

• ราชวงศ์ชิงล่มสลายได้อย่างไร? สามปัจจัยนี้อาจจะเป็นคำตอบ

ราชวงศ์ชิงเป็นราชวงศ์สุดท้ายในประวัติศาสตร์ของจีน ที่ครองอำนาจยาวนานกว่า 268 ปี โดยถือเป็นยุคเรืองรองสุดท้ายของจักรวรรดิจีน ที่สำคัญในช่วงต้นศตวรรษที่ 18 จีนยังเคยมีความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจเป็นอันดับหนึ่งของโลกมาแล้ว
แต่ไม่ถึงร้อยปีหลังยุคเรืองรอง ราชวงศ์ชิงก็ต้องถึงกาลล่มสลาย ซึ่งปัจจัยที่นำไปสู่การล่มสลายของราชวงศ์ชิงนั้น ก็มีอยู่หลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติทางธรรมชาติ ความอดอยาก การลุกฮือก่อจลาจล รวมถึงการถูกรุกรานจากต่างชาติ
อย่างไรก็ตามทีมนักวิจัยจากศูนย์วิทยาศาสตร์เชิงซับซ้อน (Complexity Science Hub) กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย นำโดยนักประชากรศาสตร์ชาวอเมริกัน ปีเตอร์ เทอร์ชิน (Peter Turchin) ได้เปิดเผยว่า ยังมีอีกสามปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการล่มสลายของราชวงศ์ชิง ที่สำคัญปัจจัยทั้งสามข้อนี้ ยังสามารถปรากฏให้เห็นในโลกปัจจุบันได้เช่นกัน
2
เริ่มต้นจากปัจจัยแรก คือการที่จีนมีประชากรมากจนเกินไป ประชากรของจีนเพิ่มขึ้นเป็นสี่เท่าในระหว่างปี 1700-1840 ทำให้ที่ดินทำกินของประชากรแต่ละคนน้อยลง หรือที่ในทางเศรษฐศาสตร์เรียกว่า ที่ดินต่อหัว (land per capita)
1
เมื่อประชากรเพิ่มขึ้นแต่มีที่ดินเท่าเดิม การขาดแคลนที่ดินทำกินจึงส่งผลกระทบแรงร้ายต่อประชากรส่วนใหญ่ของจีน นำไปสู่ปัญหาอย่างเช่นการขาดแคลนอาหารและความอดอยากตามมา
ปัจจัยต่อมา คือการที่สังคมจีนมีการแข่งขันมากจนเกินไป ปัจจัยข้อนี้ต่อยอดมาจากปัจจัยแรก เพราะเมื่อประชากรมีมาก การแข่งขันเพื่อให้ตนเองมีสถานะทางสังคมที่ดีขึ้น อย่างเช่นการสอบขุนนางรับราชการ ก็จะมีสัดส่วนและความยากมากขึ้นตามไปด้วย และเมื่อประชากรบางคนสิ้นหวัง พวกเขาก็จะเลือกใช้วิธีการนอกรูปแบบในการขึ้นสู่อำนาจ
1
“วิกฤตครั้งใหญ่อย่างกบฏไท่ผิง ซึ่งอาจเป็นสงครามกลางเมืองที่นองเลือดที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษย์”
1
“ประชากรของราชวงศ์ชิงเพิ่มขึ้นเป็นสี่เท่า และมีผลผลิตที่ไม่เพียงพอเลี้ยงปากท้อง แต่ที่สำคัญกว่านั้น พวกเขามีคนที่แสวงหาอำนาจมากจนเกินไป” เทอร์ชินกล่าว
2
ส่วนปัจจัยข้อสุดท้าย ก็คือปัญหาทางการเงินที่ราชสำนักต้องแบกรับไว้ที่เป็นผลพวงจากปัญหามากมาย ไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติ การปราบปรามความไม่สงบ ผลผลิตที่ลดลง การขาดดุลการค้า จนสุดท้ายราชวงศ์ชิงก็พบว่า ตนเองอยู่ในสถานการณ์ที่ยากจะแก้ไขแล้ว
3
ติดตามช่องทางอื่น ๆ ของ Histofun Deluxe
1
อ้างอิง
• iflScience. Qing Dynasty’s Collapse Driven By Three Things, And They Could Happen To Us. https://www.iflscience.com/qing-dynastys-collapse-driven-by-three-things-and-they-could-happen-to-us-70536
• CSH Vienna. New study uncovers the causes of the Qing dynasty’s collapse. https://csh.ac.at/news/new-study-uncovers-the-causes-of-the-qing-dynastys-collapse/
#HistofunDeluxe
โฆษณา