23 มี.ค. เวลา 15:45 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

TRIZ 40 Principle กฎข้อที่ 34: การทิ้งและการเรียกคืน (Discarding and Recovering)

ดร.ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
TRIZ กฎข้อที่ 34 เป็นหนึ่งในหลักการสำคัญของทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมที่ช่วยให้นักออกแบบและวิศวกรสามารถสร้างสรรค์โซลูชั่นที่มีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นการทำให้ชิ้นส่วนของวัตถุหรือระบบหายไปหลังจากที่ทำหน้าที่เสร็จสิ้น หรือฟื้นฟูตัวเองระหว่างการทำงาน
## ความเป็นมาของ TRIZ
TRIZ (ย่อมาจาก Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadach) เป็นทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมที่คิดค้นโดยนักประดิษฐ์ชาวรัสเซีย เกนริค อัลทชูลเลอร์ (Genrikh Altshuller) และทีมงาน จากการศึกษาสิทธิบัตรหลายพันฉบับ อัลทชูลเลอร์พบว่านวัตกรรมต่างๆ มีหลักการพื้นฐานทั้งสิ้น 40 หลักการ ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนานวัตกรรมได้[1]
## หลักการของ TRIZ กฎข้อที่ 34
กฎข้อที่ 34 หรือ "Discarding and Recovering" (การทิ้งและการเรียกคืน) ประกอบด้วยหลักการย่อย 2 ประการ:
1. ทำให้วัตถุสำเร็จหรือส่วนของระบบดูเหมือนหายไปเมื่อเสร็จสิ้นการทำงาน โดยผ่านกระบวนการเช่น การละลาย การระเหย เป็นต้น[2]
2. ฟื้นฟูส่วนที่ใช้แล้วหมดไปหรือเสื่อมสภาพของวัตถุหรือระบบระหว่างการทำงาน[2]
## วิธีการนำกฎข้อที่ 34 ไปประยุกต์ใช้
การประยุกต์ใช้กฎข้อที่ 34 สามารถทำได้ในหลายรูปแบบ:
### 1. การกำจัดความซ้ำซ้อน
วิธีการหนึ่งคือการกำจัดขั้นตอนที่ซ้ำซ้อนในกระบวนการ เช่น การกำจัดการตรวจสอบซ้ำระหว่างการตรวจสอบขั้นสุดท้ายของซัพพลายเออร์ (Final Inspection - FI) และการตรวจสอบเมื่อรับสินค้าของลูกค้า (Receiving Inspection - RI) เพื่อลดต้นทุนและระยะเวลาในการตรวจสอบ[6]
### 2. การบำรุงรักษาตัวเอง
การออกแบบระบบที่สามารถซ่อมแซมหรือฟื้นฟูตัวเองโดยไม่ต้องเปลี่ยนชิ้นส่วนใหม่ เช่น วัสดุที่สามารถซ่อมแซมตัวเองได้ หรือซอฟต์แวร์ที่สามารถแก้ไขข้อผิดพลาดโดยอัตโนมัติ[11]
### 3. การใช้งานในอุตสาหกรรมการบิน
ในธุรกิจสายการบิน มีการประยุกต์ใช้กฎข้อที่ 34 เพื่อสร้างประสบการณ์ดิจิทัลที่ไร้รอยต่อ โดยกำจัดกระบวนการที่ใช้กระดาษ และลงทุนในแอปพลิเคชันที่ใช้งานง่าย[10]
## ตัวอย่างการใช้งานจริงของกฎข้อที่ 34
### 1. BioConcrete (คอนกรีตชีวภาพ)
คอนกรีตที่มีคุณสมบัติซ่อมแซมตัวเองเมื่อเกิดรอยแตก โดยในส่วนผสมจะมีแบคทีเรียที่ผลิตแคลเซียมคาร์บอเนตที่ช่วยเติมเต็มรอยแตกเล็กๆ ได้โดยอัตโนมัติ ทำให้ไม่ต้องซ่อมแซมบ่อยๆ[11]
### 2. การนำ Lean Manufacturing มาใช้
การนำแนวคิด Lean Manufacturing มาใช้ในการผลิต เพื่อกำจัดขั้นตอนที่ไม่จำเป็นหรือไม่สร้างมูลค่าเพิ่ม ช่วยลดทรัพยากรและเวลาในการผลิต[6]
### 3. Hydro Support (การรองรับด้วยน้ำ)
ระบบที่ใช้น้ำเป็นตัวรองรับหรือค้ำยัน เมื่อไม่จำเป็นต้องใช้งานสามารถปล่อยน้ำทิ้งได้ และเติมกลับเมื่อต้องการใช้งานอีกครั้ง[11]
## ประโยชน์ของกฎข้อที่ 34
1. ลดต้นทุนในการดำเนินงานโดยการกำจัดกระบวนการที่ไม่จำเป็น
2. เพิ่มประสิทธิภาพของระบบโดยการออกแบบให้สามารถฟื้นฟูตัวเองได้
3. ลดการใช้ทรัพยากรในระยะยาว
4. เพิ่มความยืดหยุ่นในการทำงานของระบบ
5. สร้างนวัตกรรมโดยการคิดนอกกรอบเกี่ยวกับวิธีการจัดการกับชิ้นส่วนที่หมดประโยชน์
## การนำไปใช้ในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย
กฎข้อที่ 34 สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นการผลิต การบริการ เทคโนโลยีสารสนเทศ หรือแม้แต่การจัดการองค์กร โดยมุ่งเน้นการทำให้ส่วนประกอบที่ไม่จำเป็นหายไปหลังจากทำหน้าที่เสร็จสิ้น หรือการสร้างระบบที่สามารถฟื้นฟูตัวเองได้[6]
## สรุป
TRIZ กฎข้อที่ 34 หรือการทิ้งและการเรียกคืน เป็นหลักการสำคัญที่ช่วยให้นักออกแบบและวิศวกรสามารถพัฒนาโซลูชั่นที่มีประสิทธิภาพโดยการกำจัดสิ่งที่ไม่จำเป็นและการฟื้นฟูสิ่งที่จำเป็น หลักการนี้ส่งเสริมการคิดนอกกรอบและการสร้างนวัตกรรมที่ยั่งยืน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของกระบวนการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมในยุคปัจจุบัน การเข้าใจและประยุกต์ใช้หลักการนี้จะช่วยให้องค์กรและบุคคลสามารถพัฒนาโซลูชั่นที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนมากขึ้น
Citations:
[1] TRIZ 40 เทคนิคคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋ https://www.sasimasuk.com/17353699/triz-40-
[2] IT_TRIZ-34 Discarding and recovering https://www.proengineer-institute.com/en_IT_triz34.html
[3] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/uploads%B0triz.pdf
[4] TRIZ - The Theory of Inventive Problem Solving https://sixsigmastudyguide.com/theory-of-inventive-problem-solving-triz/
[5] "Reverse" the magic in TRIZ Principles - Tanasak Pheunghua https://www.inventbytanasak.blog/post/reverse-the-magic-in-triz-principles
[6] TRIZ Inventive Principles 33 through 40 - Quality Assurance Solutions https://www.quality-assurance-solutions.com/TRIZ-Inventive-Principles-33.html
[8] TRIZ: A Very Contradictory Problem-Solving Method https://arvindvenkatadri.com/slides/playandinvent/triz-basics-new/
[10] [PDF] The Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ) - ThaiJO https://so19.tci-thaijo.org/index.php/KBUJAM/article/download/102/56
[11] TRIZ Inventive Principle 34 Discarding and Recovering - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=xsXfIOHbrQI
[12] 'TRIZ' ทฤษฎีพิชิตสารพัดปัญหา จากภูมิปัญญาของนักประดิษฐ์ https://www.thekommon.co/triz-theory-of-inventive-problem-solving/
[13] [PDF] การใช้ทฤษฎีการสร้างนวัตกรรม (TRIZ) ในการปรับปรุงเครื่องหว่านชนิดจาน https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2756/1/NuttapongKittivorakan.pdf
[14] TRIZ 40 หลักการสร้างนวัตกรรม http://smongkol01.blogspot.com/2015/02/triz-40.html
โฆษณา