TRIZ 40 Principle กฎข้อที่ 35: การเปลี่ยนคุณลักษณะ (Parameter Change)
TRIZ หรือทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังสำหรับนักพัฒนาและนักประดิษฐ์ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ โดยมีหลักการสำคัญ 40 ประการที่ช่วยในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ บทความนี้จะมุ่งเน้นอธิบายหลักการที่ 35 คือการเปลี่ยนคุณลักษณะ (Parameter Change) ซึ่งเป็นหนึ่งในหลักการที่สำคัญของ TRIZ
## ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ TRIZ
TRIZ (Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadach) เป็นทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมที่คิดค้นโดยนักประดิษฐ์ชาวรัสเซีย เกนริค อัลทชูลเลอร์ (Genrikh Altshuller) และทีมงาน ทฤษฎีนี้สรุปว่านวัตกรรมต่างๆ สามารถวิเคราะห์และสร้างขึ้นได้ผ่าน 40 หลักการพื้นฐาน ซึ่งช่วยให้นักประดิษฐ์สามารถวิเคราะห์ระบบออกเป็นส่วนย่อยๆ และสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ ได้อย่างเป็นระบบ[1]
วิธีการหลักของ TRIZ ประกอบด้วย:
1. การวิเคราะห์ปัญหาและรูปแบบที่เกิดซ้ำ
2. การกำหนดผลลัพธ์สุดท้ายที่ต้องการ (Ideal Final Result)
3. การใช้หลักการของ TRIZ ในการแก้ปัญหา
4. การวิเคราะห์วิธีการขจัดความขัดแย้งทางกายภาพหรือทางเทคนิค[1]
## กฎแห่งความอุดมคติและการพัฒนาสู่ TRIZ
TRIZ มีพื้นฐานมาจากแนวคิดเรื่อง "ความเป็นอุดมคติ" (Ideality) ซึ่งหมายถึงระบบที่มีฟังก์ชันที่เป็นประโยชน์ โดยลดหรือกำจัดฟังก์ชันที่เป็นโทษและลดการสิ้นเปลืองทรัพยากร[3] ทุกระบบจะต้องมีการปรับปรุงตัวเองตลอดช่วงอายุการใช้งานเพื่อให้เข้าสู่ความเป็นอุดมคติ โดยมี 4 ขั้นตอนสำคัญ:
1. ระบุฟังก์ชันการทำงานของระบบที่ต้องการพัฒนา
2. ระบุทรัพยากรสิ้นเปลืองของระบบที่ต้องการปรับปรุง
3. มองถึงระบบที่ต้องการปรับปรุงในสภาพต่างๆ
4. จัดการกับความขัดแย้งที่เกิดขึ้น ทั้งความขัดแย้งด้านเทคนิคและความขัดแย้งด้านกายภาพ[3]
## หลักการที่ 35: การเปลี่ยนคุณลักษณะ (Parameter Change)
หลักการที่ 35 ของ TRIZ คือ "Parameter Change" หรือ "การเปลี่ยนคุณลักษณะ" (Transformation of the Properties) เป็นหลักการที่มุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนคุณสมบัติหรือพารามิเตอร์ของวัตถุหรือระบบเพื่อแก้ไขปัญหาหรือปรับปรุงประสิทธิภาพ[3][4]
จากข้อมูลที่มี หลักการนี้สามารถอธิบายได้ดังนี้:
A - เปลี่ยนสถานะของวัตถุ (เป็นก๊าซ ของเหลว หรือของแข็ง)[3]
การเปลี่ยนคุณลักษณะนี้อาจรวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมหรือผลกระทบจากภายนอก การทำให้แต่ละฟังก์ชันของวัตถุมีเงื่อนไขที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการทำงาน และการทำให้แต่ละชิ้นส่วนของวัตถุเหมาะกับการทำงานที่แตกต่างกัน[3]
## ตัวอย่างการประยุกต์ใช้หลักการที่ 35
การประยุกต์ใช้หลักการเปลี่ยนคุณลักษณะมีหลากหลายรูปแบบ ตัวอย่างเช่น:
1. การลดพื้นที่โค้งในระบบแอโรไดนามิคด้วยการทำร่องครีบ
2. การออกแบบด้ามจับให้ถนัดมือของอุปกรณ์
3. การปรับรูปทรงเครื่องดื่มให้วางซ้อนกันได้มั่นคง
4. การโค้ทเคลือบผิวเพื่อป้องกันการสึกกร่อนหรือไม่ให้วัสดุติดผิว
5. การใช้อุณหภูมิ แรงดัน ความหนาแน่นแบบผันแปรแทนที่ค่าคงที่
6. การใช้การไหลผ่านแบบป่วนเพื่อเปลี่ยนคุณสมบัติการถ่ายเทความร้อน[3]
## ความสัมพันธ์กับหลักการอื่นๆ ใน TRIZ
TRIZ ประกอบด้วย 40 หลักการที่สัมพันธ์กัน โดยหลักการที่ 35 มีความเชื่อมโยงกับหลักการอื่นๆ เช่น:
- หลักการที่ 13: การทำกลับทิศทาง (The Other Way Round) - เช่น การคลายเกลียวติดด้วยการให้ความเย็นด้านในแทนที่การให้ความร้อนด้านนอก[3]
- หลักการที่ 15: พลวัต (Dynamics) - การออกแบบให้คุณลักษณะของวัตถุหรือสภาพแวดล้อมปรับเปลี่ยนได้[3]
- หลักการที่ 22: ใช้วิกฤติให้เป็นประโยชน์ (Convert Harm into Benefit) - เช่น การผลิตก๊าซชีวภาพจากมูลสัตว์หรือการผลิตไฟฟ้าจากคลื่น ลม[3]
## การนำ TRIZ ไปใช้ในกระบวนการคิดสร้างสรรค์
นอกจากการใช้ 40 หลักการโดยตรงแล้ว TRIZ ยังเสนอวิธีการฝึกความคิดสร้างสรรค์แบบ "Reverse" หรือการคิดแบบกลับด้าน[2][4] วิธีนี้ช่วยให้นักพัฒนาที่เริ่มเรียนรู้ TRIZ สามารถจดจำและประยุกต์ใช้หลักการต่างๆ ได้ง่ายขึ้น
วิธีการฝึกแบบ Reverse คือ ทุกครั้งที่มีไอเดียใหม่ ให้คิดคำตอบที่อยู่ตรงกันข้ามด้วย ซึ่งจะช่วยเพิ่มปริมาณ ความแตกต่าง และคุณภาพของไอเดีย[4]
## สรุป
หลักการที่ 35 ของ TRIZ - การเปลี่ยนคุณลักษณะหรือ Parameter Change เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการแก้ปัญหาและสร้างนวัตกรรม โดยมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนสถานะหรือคุณสมบัติของวัตถุ การประยุกต์ใช้หลักการนี้สามารถนำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์และกระบวนการที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น การเข้าใจและนำหลักการนี้ไปใช้ร่วมกับหลักการอื่นๆ ของ TRIZ จะช่วยให้นักพัฒนาและนักประดิษฐ์สามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
Citations:
[1] TRIZ 40 เทคนิคคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋ https://www.sasimasuk.com/17353699/triz-40-
[2] "Reverse" the magic in TRIZ Principles - Tanasak Pheunghua https://www.inventbytanasak.blog/post/reverse-the-magic-in-triz-principles
[3] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/
[4] [PDF] the magic in TRIZ Principles https://www.tpa.or.th/tpanews/upload/mag_content/90/ContentFile1825.pdf
[5] 'TRIZ' ทฤษฎีพิชิตสารพัดปัญหา จากภูมิปัญญาของนักประดิษฐ์ https://www.thekommon.co/triz-theory-of-inventive-problem-solving/
[6] TRIZ 40 กระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่และนวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง -เก๋ https://www.sasimasuk.com/17362221/triz-40-%-
[7] [PDF] การใช้ทฤษฎีการสร้างนวัตกรรม (TRIZ) ในการปรับปรุงเครื่องหว่านชนิดจาน https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2756/1/NuttapongKittivorakan.pdf
[8] TRIZ 40 หลักการสร้างนวัตกรรม http://smongkol01.blogspot.com/2015/02/triz-40.html
[9] [DOC] แก้ปัญหาในการสร้างสิ่งประดิษฐ์ ด้วย TRIZ (Theory of Inventive Problem ... http://aetf.academy.online.fr/paper_submit/05-Nathawee.doc
[10] TRIZ-35 Parameter changes（Sub-principle illustrated version） https://www.proengineer-institute.com/en_triz35.html
[11] คิดค้นประดิษฐกรรม และแก้ปัญหาเชิงประดิษฐกรรมด้วย TRIZ - Bloggang.com https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=mdview&month=05-2005&date=06&group=6&gblog=13
[12] [PDF] การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยบูรณาการหลักการ TRIZ40 ในรายวิชา ... https://so01.tci-thaijo.org/index.php/ajnu/article/download/36063/29944
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
