23 มี.ค. เวลา 16:21 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

TRIZ 40 Principle กฎข้อที่ 38: Accelerated Oxidation (การเร่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน)

ดร.ทรงพล เทอดรัตนเกียรติ เรียบเรียง
TRIZ หลักการที่ 38 คือ "Accelerated Oxidation" หรือในภาษาไทยเรียกว่า "การเติมออกซิเจนอย่างรวดเร็ว" เป็นหนึ่งในหลักการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม 40 ประการที่พัฒนาโดยนักประดิษฐ์ชาวรัสเซีย เกนริค อัลทชูลเลอร์ (Genrikh Altshuller) หลักการนี้เน้นการใช้ออกซิเจนหรือสารออกซิไดซ์ที่มีความเข้มข้นสูงเพื่อแก้ปัญหาเชิงเทคนิคและพัฒนานวัตกรรม
## ความเป็นมาของทฤษฎี TRIZ
TRIZ มาจากคำว่า Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadach ในภาษารัสเซีย แปลว่า ทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (Theory of Inventive Problem Solving)[1] อัลทชูลเลอร์พัฒนาทฤษฎีนี้ขึ้นหลังจากการวิเคราะห์สิทธิบัตรนับล้านฉบับ และพบว่านวัตกรรมต่างๆ มักใช้หลักการพื้นฐานซ้ำๆ กัน โดยสามารถสรุปออกมาได้เป็น 40 หลักการหลัก[6]
ทฤษฎี TRIZ มีพื้นฐานสำคัญคือการระบุว่าปัญหาทางเทคนิคและวิธีแก้ไขส่วนใหญ่มีรูปแบบที่ซ้ำกัน ไม่ว่าจะอยู่ในอุตสาหกรรมใดก็ตาม หากเราเรียนรู้รูปแบบเหล่านี้ เราสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับปัญหาใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ[2]
## หลักการที่ 38: Accelerated Oxidation
จากข้อมูลในผลการค้นหา หลักการที่ 38 คือ "Accelerated Oxidation" หรือ "การเติมออกซิเจนอย่างรวดเร็ว" (Use strong oxidisers)[1][7] เป็นหลักการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ปฏิกิริยาออกซิเดชันเพื่อแก้ปัญหาหรือปรับปรุงระบบ
### แนวคิดพื้นฐานของหลักการ
หลักการนี้เสนอให้ใช้:
1. การเร่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน
2. สารออกซิไดซ์ที่มีความเข้มข้นสูง
3. การเพิ่มการเผาไหม้หรือปฏิกิริยาเคมีที่เกี่ยวข้องกับออกซิเจน
แม้ว่าในผลการค้นหาจะไม่มีตัวอย่างเฉพาะของการประยุกต์ใช้หลักการที่ 38 แต่ในบริบทของการแก้ปัญหาตามทฤษฎี TRIZ สามารถเข้าใจได้ว่าหลักการนี้มุ่งเน้นการใช้ออกซิเจนหรือสารออกซิไดซ์เพื่อเร่งกระบวนการหรือปรับปรุงคุณสมบัติของวัสดุหรือระบบ
## การประยุกต์ใช้ TRIZ ในการแก้ปัญหา
TRIZ เป็นเครื่องมือในการแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพโดยมีวิธีการดังนี้:
1. การวิเคราะห์ปัญหาและรูปแบบหรือแบบแผนของปัญหาที่เกิดขึ้นซ้ำๆ
2. การกำหนดผลลัพธ์สุดท้ายที่ต้องการ (Ideal Final Result: IFR)
3. ใช้วิธีการของ TRIZ ที่สามารถแก้ไขปัญหานั้นได้
4. การวิเคราะห์วิธีการที่ขจัดความขัดแย้งทางกายภาพหรือทางเทคนิค[1]
ในการแก้ปัญหาความขัดแย้งเชิงเทคนิค อัลชูเลอร์พบว่าในทุกอุตสาหกรรมต่างเจอปัญหาในรูปแบบที่คล้ายกัน และถูกแก้ซ้ำแล้วซ้ำอีกด้วยหลักการเดียวกัน ซึ่งสามารถจำแนกออกได้เป็น 39 ตัวแปรกับ 40 หลักการพื้นฐานที่เกี่ยวข้องในการประดิษฐ์[2]
## แนวคิดความเป็นอุดมคติในทฤษฎี TRIZ
TRIZ มีแนวคิดสำคัญเรื่อง "ความเป็นอุดมคติ" (Ideality) ซึ่งสามารถคำนวณได้จากสมการ:
ความเป็นอุดมคติ = ฟังก์ชันที่เป็นประโยชน์ / (ฟังก์ชันที่เป็นโทษ + ความสิ้นเปลืองทรัพยากร)[5]
ตามกฎแห่งความอุดมคติ ทุกระบบจะต้องมีการปรับปรุงตัวเองตลอดช่วงอายุการใช้งาน เพื่อให้เข้าสู่ความเป็นอุดมคติ ซึ่งหมายถึง:
- มีความเที่ยงตรงมากขึ้น (more reliable)
- ใช้งานได้ง่ายขึ้น (simpler)
- มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น (more effective)
- ลดต้นทุน ลดพลังงาน ลดทรัพยากรที่ใช้ ลดพื้นที่[5]
เมื่อระบบเข้าสู่ความเป็นอุดมคติที่สุด สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือ กลไก (Mechanism) จะหมดไป ในขณะที่ฟังก์ชันการทำงานยังคงมีอยู่หรือเพิ่มขึ้น[5]
## การนำ TRIZ ไปใช้ในองค์กรและอุตสาหกรรม
TRIZ ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมต่างๆ โดยเฉพาะในยุโรปในอุตสาหกรรมยานยนต์และการบิน แต่ก็มีการประยุกต์ใช้ในภาคส่วนอื่นๆ อย่างกว้างขวางเช่นกัน[6]
บริษัทซัมซุงได้นำ TRIZ มาใช้เมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้ว โดยฝึกอบรมวิศวกรทั้งหมดของบริษัท[6] นอกจากนี้ TRIZ ยังถูกใช้ในกระบวนการ Six Sigma การจัดการโครงการ ระบบการจัดการความเสี่ยง และในแนวคิดริเริ่มด้านนวัตกรรมขององค์กรต่างๆ[4]
## บทสรุป
TRIZ หลักการที่ 38 "Accelerated Oxidation" เป็นหนึ่งในเครื่องมือสำหรับการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรมที่เน้นการใช้ปฏิกิริยาออกซิเดชันหรือสารออกซิไดซ์ที่มีความเข้มข้นสูง ภายใต้กรอบแนวคิดของทฤษฎี TRIZ ที่พัฒนาโดยเกนริค อัลทชูลเลอร์ หลักการนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ร่วมกับหลักการอื่นๆ ในการแก้ปัญหาความขัดแย้งทางเทคนิคและพัฒนานวัตกรรมในอุตสาหกรรมต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การเข้าใจและประยุกต์ใช้หลักการ TRIZ อย่างมีประสิทธิภาพจำเป็นต้องมีความเข้าใจในแนวคิดพื้นฐานของทฤษฎี ตลอดจนความสามารถในการระบุปัญหาและความขัดแย้งทางเทคนิคที่ต้องการแก้ไข เพื่อนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมและการแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
Citations:
[1] TRIZ 40 เทคนิคคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋ https://www.sasimasuk.com/17353699/triz-40-
[2] [PDF] รายงานผลการเข้าอบรม หลักสูตร การออกแบบผลิตภั - STOU https://www.stou.ac.th/Schools/sst/main/KM/KM%20Post/56/EcoECD.pdf
[3] "Reverse" the magic in TRIZ Principles - Tanasak Pheunghua https://www.inventbytanasak.blog/post/reverse-the-magic-in-triz-principles
[4] [PDF] The Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ) - ThaiJO https://so19.tci-thaijo.org/index.php/KBUJAM/article/download/102/56
[5] [PDF] การพัฒนาทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทฤษฎีการแก้ปัญหาเชิงนวัตกรรม (TRIZ) https://www.en.kku.ac.th/web/wp-content/
[10] DIKWP-TRIZ: A Revolution on Traditional TRIZ Towards Invention ... https://www.mdpi.com/2076-3417/14/23/10865
[11] TRIZ 40 กระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่และนวัตกรรม โดย ศศิมา สุขสว่าง -เก๋ https://www.sasimasuk.com/17362221/triz-40-
[12] TRIZ Resolving Contradictions--methods, examples, exercises https://www.opensourcetriz.com/index.php/triz-books/triz-skills/resolving-contradictions
[13] 'TRIZ' ทฤษฎีพิชิตสารพัดปัญหา จากภูมิปัญญาของนักประดิษฐ์ https://www.thekommon.co/triz-theory-of-inventive-problem-solving/
[14] [PDF] การใช้ทฤษฎีการสร้างนวัตกรรม (TRIZ) ในการปรับปรุงเครื่องหว่านชนิดจาน https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2756/1/NuttapongKittivorakan.pdf
[15] TRIZ 40 หลักการสร้างนวัตกรรม http://smongkol01.blogspot.com/2015/02/triz-40.html
โฆษณา