อย่ามองข้าม ยาที่คุณทาน อาจส่งผลต่อการผ่าตัดตาของคุณ
บทความนี้ขอนำเสนอเรื่องที่สำคัญที่หลายคนอาจไม่เคยทราบมาก่อน นั่นก็คือ ยาที่คุณกำลังทานอยู่เป็นประจำ อาจส่งผลกระทบต่อการผ่าตัดตาของคุณได้ ฟังดูน่าตกใจใช่ไหมครับ แต่เป็นเรื่องจริงที่ได้รับการยืนยันจากการศึกษาทางการแพทย์ และผมอยากจะชวนทุกคนมาทำความเข้าใจเรื่องนี้ไปพร้อมๆ กัน
บทความนี้อ้างอิงข้อมูลหลักจากการศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสารทางการแพทย์ American Journal of Ophthalmology ซึ่งได้ทำการศึกษาในกลุ่มประชากรจำนวนมากเพื่อดูความเชื่อมโยงระหว่างยาบางชนิดกับภาวะที่เรียกว่า Floppy Iris Syndrome (FIS) หรือ กลุ่มอาการม่านตาหย่อน ซึ่งอาจส่งผลต่อการผ่าตัดตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผ่าตัดต้อกระจกครับ
Floppy Iris Syndrome (FIS) คืออะไร?
ลองจินตนาการถึงม่านตาของเราเหมือนกับม่านบังแสงในห้องนะครับ ในภาวะปกติ ม่านตาจะสามารถปรับขนาดรูม่านตาให้เล็กลงเมื่อมีแสงจ้า และขยายใหญ่ขึ้นเมื่อแสงน้อย เพื่อควบคุมปริมาณแสงที่เข้าสู่ดวงตา
แต่ในผู้ที่มีภาวะ FIS ม่านตาจะสูญเสียความตึงตัว กลายเป็นหย่อนและพับง่ายคล้าย "ผ้าเปียก" ซึ่งอาจเกิดขึ้นระหว่างการผ่าตัดตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผ่าตัดต้อกระจก ซึ่งจักษุแพทย์จะต้องเข้าไปทำงานในบริเวณใกล้เคียงกับม่านตา
ภาวะ FIS นี้อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างการผ่าตัดได้ เช่น ม่านตาฉีกขาด รูม่านตาหดเล็กลงมากจนยากต่อการผ่าตัด หรือเลนส์แก้วตาเทียมเคลื่อนที่หลังการผ่าตัด ซึ่งอาจส่งผลต่อผลลัพธ์ของการผ่าตัดและทำให้การมองเห็นไม่ชัดเจนเท่าที่ควร
ดังนั้น การทราบว่ามียาบางชนิดที่อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด FIS จึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้ทั้งตัวผู้ป่วยและจักษุแพทย์สามารถเตรียมตัวและวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสมครับ
ยาตัวไหนบ้างที่ต้องระวัง?
มียาบางกลุ่มที่เชื่อมโยงกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นในการเกิด FIS โดยเฉพาะอย่างยิ่งยาที่ใช้ในการรักษา ต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia - BPH) ซึ่งมักจะอยู่ในกลุ่มยาที่เรียกว่า Alpha-adrenergic antagonists หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ยาอัลฟาบล็อกเกอร์ ครับ
ยาในกลุ่มนี้ เช่น Tamsulosin, Alfuzosin, และ Silodosin มีผลในการคลายกล้ามเนื้อเรียบในต่อมลูกหมากและทางเดินปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะได้สะดวกขึ้น แต่ผลข้างเคียงของยากลุ่มนี้คือสามารถทำให้กล้ามเนื้อเรียบในม่านตาคลายตัวได้เช่นกัน ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิด FIS นั่นเองครับ
นอกจากนี้ งานวิจัยยังระบุถึงยาอื่น ๆ ที่อาจมีความเชื่อมโยงกับ FIS เช่น ยาที่ใช้รักษาความดันโลหิตสูงบางชนิด และ ยาบางประเภทที่ใช้ในการรักษาโรคทางจิตเวช อย่างไรก็ตาม ความเชื่อมโยงของยากลุ่มอื่น ๆ อาจจะไม่แข็งแกร่งเท่ากับยากลุ่มอัลฟาบล็อกเกอร์ครับ
Tamsulosin มีความเสี่ยงในการเกิด FIS สูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ใช้ยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีการรายงานอัตราส่วนความน่าจะเป็น (Proportional Reporting Ratio - PRR) ที่สูงกว่า 2 ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่บ่งชี้ถึงความสัมพันธ์ที่อาจเกิดขึ้นได้
ตัวอย่าง: ลองนึกภาพผู้ชายสูงอายุที่กำลังเข้ารับการผ่าตัดต้อกระจก และเขาก็ทานยา Tamsulosin เพื่อรักษาอาการต่อมลูกหมากโตอยู่เป็นประจำ จักษุแพทย์อาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษและเตรียมพร้อมสำหรับการจัดการกับภาวะ FIS ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการผ่าตัดครับ
เมื่อทราบดังนี้แล้ว สิ่งที่ผมอยากจะเน้นย้ำกับทุกท่านก็คือ การแจ้งข้อมูลยาที่คุณกำลังใช้อยู่ทั้งหมดให้กับจักษุแพทย์ทราบก่อนเข้ารับการผ่าตัดตาเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ไม่ว่าจะเป็นยาที่แพทย์สั่ง ยาที่ซื้อทานเอง วิตามิน หรือสมุนไพรก็ตาม ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้จักษุแพทย์สามารถประเมินความเสี่ยงและวางแผนการผ่าตัดได้อย่างเหมาะสม
หากคุณกำลังใช้ยาในกลุ่มอัลฟาบล็อกเกอร์ หรือยาอื่น ๆ ที่อาจมีความเสี่ยงต่อการเกิด FIS จักษุแพทย์อาจจะพิจารณาแนวทางในการจัดการ เช่น การปรับเปลี่ยนยา (หากสามารถทำได้และอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ที่สั่งจ่ายยาเดิม) หรือการเตรียมเทคนิคการผ่าตัดพิเศษเพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน
ข้อควรจำ: อย่าหยุดยาเองโดยเด็ดขาด หากแพทย์ไม่ได้สั่งให้หยุด ควรปรึกษาแพทย์ที่สั่งจ่ายยาเดิมก่อนเสมอ เพื่อประเมินความเสี่ยงและประโยชน์ของการหยุดยา
เรื่องนี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการสื่อสารและการทำงานร่วมกันระหว่างผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ครับ การให้ข้อมูลที่ครบถ้วนและถูกต้องเกี่ยวกับประวัติการใช้ยาของเรา จะช่วยให้แพทย์สามารถให้การรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากที่สุด
นอกจากนี้ หากคุณมีข้อสงสัยหรือความกังวลเกี่ยวกับยาที่คุณกำลังใช้อยู่ หรือผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อการผ่าตัดตา อย่าลังเลที่จะสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรนะครับ พวกเรายินดีให้คำแนะนำและข้อมูลเพิ่มเติมเสมอ
โดยสรุปแล้ว ยาบางชนิดที่คุณทานอยู่เป็นประจำ โดยเฉพาะยากลุ่มอัลฟาบล็อกเกอร์ที่ใช้รักษาต่อมลูกหมากโต อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ Floppy Iris Syndrome (FIS) ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการผ่าตัดตาได้
ผมหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้ทุกท่านตระหนักถึงความสำคัญของข้อมูลยาที่มีต่อการรักษาดวงตา หากคุณมีคำถามเพิ่มเติม หรือต้องการข้อมูลที่เจาะลึกมากขึ้นเกี่ยวกับยาที่คุณกำลังใช้อยู่ ผมขอแนะนำให้คุณ ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรโดยตรง เพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสมกับคุณที่สุดครับ
การดูแลสุขภาพดวงตาเป็นเรื่องที่เราไม่ควรมองข้าม การมีความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้อง จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจและดูแลตัวเองได้อย่างเหมาะสม เพื่อให้ดวงตาของเราสดใสและมองเห็นได้ชัดเจนไปอีกนานครับ
แหล่งอ้างอิง:
Lakhani, M., Kwan, A. T. H., Mihalache, A., Popovic, M. M., Hurley, B., & Muni, R. H. (2025). Drugs Associated with Floppy Iris Syndrome: A Real-World Population-Based Study. American Journal of Ophthalmology, S0002-9394(25)00139-4.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
