29 มี.ค. เวลา 03:00 • สุขภาพ

ยาแก้ปวดไอบูโพรเฟน: มากกว่าแค่บรรเทาอาการปวด อาจมีบทบาทใหม่ในการดูแลสุขภาพ

ผมเชื่อว่าหลายๆ ท่านคงคุ้นเคยกับยาไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) เป็นอย่างดี เพราะเป็นยาแก้ปวด ลดไข้ และลดการอักเสบที่หาซื้อได้ง่ายตามร้านขายยาทั่วไป แต่ในวันนี้ ผมจะพาทุกท่านไปเจาะลึกถึงงานวิจัยล่าสุดที่น่าสนใจ ซึ่งอาจเปิดมุมมองใหม่เกี่ยวกับยาไอบูโพรเฟนที่เราเคยรู้จักกันดีครับ
ในชีวิตประจำวันของเรา ความหวานถือเป็นรสชาติที่เราคุ้นเคยและชื่นชอบ แต่ในอีกด้านหนึ่ง การบริโภคน้ำตาลมากเกินไปก็เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวานและโรคอ้วน ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพระดับโลก จากข้อมูลในงานวิจัยที่ผมได้ศึกษา พบว่ายาไอบูโพรเฟนอาจมีผลต่อการรับรู้รสหวานของมนุษย์ และอาจส่งผลต่อการตรวจจับกลูโคสในร่างกายของเราได้ด้วย
ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ยาแก้ปวดที่เราคุ้นเคยกันดี อาจมีบทบาทที่ซับซ้อนกว่าที่เราเคยคิด และอาจมีประโยชน์ในการช่วยลดความเสี่ยงของโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญได้อีกด้วยครับ
1
ก่อนที่เราจะไปลงลึกถึงผลกระทบของยาไอบูโพรเฟน ผมขออธิบายกลไกการรับรู้รสหวานในร่างกายของเราคร่าวๆ ก่อนนะครับ ในปากของเราจะมีตัวรับรสหวานที่ชื่อว่า TAS1R2-TAS1R3 ซึ่งจะทำหน้าที่จับกับโมเลกุลของน้ำตาล ทำให้เรารับรู้รสหวานได้ นอกจากนี้ นักวิทยาศาสตร์ยังพบว่าตัวรับรสหวานชนิดเดียวกันนี้ไม่ได้มีอยู่แค่ในปากเท่านั้น แต่ยังพบได้ในส่วนอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ในลำไส้ ซึ่งอาจมีบทบาทในการควบคุมการดูดซึมกลูโคสและการทำงานของระบบเผาผลาญในร่างกายของเราด้วย
จากงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร British Journal of Pharmacology ได้ทำการศึกษาเพื่อตรวจสอบว่ายาไอบูโพรเฟนและยาในกลุ่มเดียวกันคือ นาพรอกเซน (Naproxen) สามารถยับยั้งการทำงานของตัวรับรสหวาน TAS1R2-TAS1R3 ในมนุษย์ได้หรือไม่ โดยนักวิจัยได้ทำการทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง และพบว่ายาไอบูโพรเฟนสามารถลดความสามารถในการรับรู้รสหวานได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งหมายความว่าเมื่อเราทานยาไอบูโพรเฟน อาจทำให้เรารู้สึกว่าอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีรสหวานนั้น หวานน้อยลงกว่าปกติ
1
ผลการศึกษาที่พบว่าไอบูโพรเฟนสามารถยับยั้งการรับรู้รสหวานได้นั้น น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการจัดการโรคเบาหวาน จากข้อมูลในงานวิจัยชิ้นนี้ นักวิทยาศาสตร์ตั้งข้อสังเกตว่า การที่ไอบูโพรเฟนอาจส่งผลต่อตัวรับรสหวานที่อยู่ในส่วนอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ในลำไส้ อาจมีส่วนช่วยในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อีกทางหนึ่ง
มีงานวิจัยก่อนหน้านี้ที่แสดงให้เห็นว่าการทำงานของตัวรับรสหวานในลำไส้มีความเชื่อมโยงกับการดูดซึมกลูโคสในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ดังนั้น หากไอบูโพรเฟนสามารถยับยั้งการทำงานของตัวรับรสหวานเหล่านี้ได้จริง ก็อาจเป็นกลไกเพิ่มเติมที่ช่วยลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานได้
นอกจากนี้ ยังมีข้อมูลที่น่าสนใจจากงานวิจัยอื่นๆ ที่บ่งชี้ว่ายาในกลุ่มต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน อาจมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ได้ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับกลไกการลดการอักเสบในร่างกาย แต่การค้นพบใหม่นี้ชี้ให้เห็นว่าผลกระทบต่อการรับรู้รสหวานและระบบเผาผลาญอาจเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ควรนำมาพิจารณา
1
ถึงแม้ว่าผลการศึกษาในเบื้องต้นจะน่าสนใจ แต่ผมอยากจะย้ำกับทุกท่านว่า นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการทำความเข้าใจกลไกที่ซับซ้อนนี้ ยังคงมีคำถามอีกมากมายที่ต้องหาคำตอบ เช่น ผลกระทบระยะยาวของการใช้ยาไอบูโพรเฟนต่อการรับรู้รสหวานและระบบเผาผลาญคืออะไร? ขนาดยาที่ใช้มีผลต่อการยับยั้งตัวรับรสหวานมากน้อยแค่ไหน? และผลกระทบนี้จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการรักษาหรือป้องกันโรคได้อย่างไร?
นอกจากนี้ สิ่งสำคัญที่ผมอยากจะเน้นย้ำคือ ยาไอบูโพรเฟนยังคงเป็นยาที่ใช้เพื่อบรรเทาอาการปวด ลดไข้ และลดการอักเสบ การใช้ยาใดๆ ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกร ไม่ควรซื้อยามารับประทานเองโดยไม่มีข้อบ่งชี้ที่ชัดเจน เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้
จากบทความนี้ เราได้เห็นแล้วว่ายาไอบูโพรเฟนที่เราคุ้นเคย อาจมีบทบาทที่น่าสนใจมากกว่าที่เราเคยทราบ โดยอาจมีผลต่อการรับรู้รสหวานและอาจส่งผลต่อระบบเผาผลาญในร่างกายของเราได้ ซึ่งการค้นพบนี้อาจนำไปสู่แนวทางการรักษาหรือป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญในอนาคต
คำถามชวนคิด
ท่านผู้อ่านเคยสังเกตหรือไม่ว่ารสชาติของอาหารหรือเครื่องดื่มเปลี่ยนแปลงไปหลังจากรับประทานยาไอบูโพรเฟน?
แหล่งอ้างอิง:
1. Hanselman, E. C., Harmon, C. P., Deng, D., Sywanycz, S. M., Caronia, L., Jiang, P., & Breslin, P. A. S. (2025). Ibuprofen inhibits human sweet taste and glucose detection implicating an additional mechanism of metabolic disease risk reduction. British Journal of Pharmacology. DOI: 10.1111/bph.70004
2. Yang, L., Cui, M., & Liu, B. (2021). Current progress in understanding the structure and function of sweet taste receptor. Journal of Molecular Neuroscience, 71(2), 234–244. https://doi.org/10.1007/s12031-020-01642-4
3. Young, R. L., Chia, B., Isaacs, N. J., Ma, J., Khoo, J., Wu, T., & Rayner, C. K. (2013). Disordered control of intestinal sweet taste receptor expression and glucose absorption in type 2 diabetes. Diabetes, 62(10), 3532–3541. https://doi.org/10.2337/db13-0581
4. Wang, J., Tan, L., Wang, H.-F., Tan, C.-C., Meng, X.-F., Wang, C., & Yu, J.-T. (2015). Anti-inflammatory drugs and risk of Alzheimer's disease: An updated systematic review and meta-analysis. Journal of Alzheimer's Disease, 44(2), 385–396. https://doi.org/10.3233/JAD-141506
โฆษณา