Allergic Rhinitis vs Non-Allergic Rhinitis: สองโรคที่หน้าตาคล้าย แต่สาเหตุไม่เหมือนกัน
จาม คัดจมูก น้ำมูกไหล...แต่ใช่ภูมิแพ้เสมอไปหรือเปล่า?
หลายคนเข้าใจว่าอาการจามบ่อย น้ำมูกใส คัดจมูกเรื้อรัง คือ “ภูมิแพ้จมูก” ทั้งหมด แต่ในความจริงแล้ว มีอีกหนึ่งภาวะที่มีอาการคล้ายกันมาก คือ เยื่อบุจมูกอักเสบที่ไม่ใช่จากภูมิแพ้ (Non-Allergic Rhinitis) ทั้งสองภาวะนี้สามารถรบกวนชีวิตประจำวันได้ไม่แพ้กัน แต่มีสาเหตุ กลไก และแนวทางการรักษาที่ต่างกันโดยสิ้นเชิง
---
Allergic Rhinitis (AR): โรคภูมิแพ้จมูกที่ทุกคนคุ้นเคย
Allergic rhinitis เป็นการอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูกที่เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อ สารก่อภูมิแพ้ (Allergens) เช่น ไรฝุ่น เกสรดอกไม้ ขนสัตว์ หรือเชื้อรา ผ่านกลไก IgE-mediated hypersensitivity
ลักษณะเฉพาะ:
- เริ่มเป็นในวัยเด็กหรือวัยรุ่น
- มีประวัติครอบครัวภูมิแพ้
- มีอาการคันจมูก ตา หู จามต่อเนื่อง น้ำมูกใส คัดจมูก
- อาการสัมพันธ์กับฤดูกาล หรือสิ่งแวดล้อมเฉพาะ (seasonal/perennial)
- มักมีโรคภูมิแพ้อื่นร่วมด้วย เช่น หืด หรือเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้
การวินิจฉัย:
- ตรวจ specific IgE
- Skin prick test
การรักษา:
- หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้
- ยา antihistamines, corticosteroid nasal spray
- Allergen Immunotherapy (AIT): SCIT หรือ SLIT ในรายเรื้อรังหรือไม่ตอบสนองต่อยา
---
Non-Allergic Rhinitis (NAR): ไม่ใช่ภูมิแพ้ แต่ก็ทำให้จมูกอักเสบได้
NAR เป็นภาวะที่ไม่มีการเกี่ยวข้องกับ IgE หรือระบบภูมิคุ้มกันแบบแพ้ โดยเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับการตอบสนองของเส้นประสาทในเยื่อบุจมูกที่ผิดปกติ (neurogenic dysregulation) หรือจากปัจจัยกระตุ้นทางกายภาพ เช่น กลิ่น แสง อุณหภูมิ
ลักษณะเฉพาะ:
- มักเริ่มในวัยผู้ใหญ่
- ไม่มีอาการคันหรือจามเด่น
- ไม่มีความสัมพันธ์ชัดเจนกับสารก่อภูมิแพ้
- มีอาการเรื้อรัง เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล ปวดศีรษะ
- ไม่ตอบสนองต่อยาต้านฮิสตามีน
การวินิจฉัย:
- วินิจฉัยโดยการแยกโรค (Diagnosis of exclusion)
- ตรวจ IgE และ Skin test มักเป็นลบ
- อาจต้องใช้ nasal endoscopy หรือ imaging ถ้าสงสัยสาเหตุอื่น
การรักษา:
- หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่น กลิ่นแรง อากาศเย็น ควัน
- ยาพ่นจมูก anticholinergic (เช่น ipratropium bromide) สำหรับน้ำมูกไหล
- ยาพ่น corticosteroid สำหรับคัดจมูก
- ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ
---
สรุป: จำแนกให้ถูก รักษาให้ตรงจุด
-> Allergic Rhinitis vs Non-Allergic Rhinitis
กลไก : IgE-mediated vs Neurogenic / idiopathic
อายุที่เริ่ม : เด็กหรือวัยรุ่น vs ผู้ใหญ่
อาการเด่น : คัน จาม น้ำมูกไหล vs คัดจมูก น้ำมูกเรื้อรัง
IgE/skin test : มักเป็นบวก vs มักเป็นลบ
การรักษา : Antihistamine, AIT vs Anticholinergic spray, corticosteroid
การแยก AR กับ NAR อย่างแม่นยำ จะช่วยให้การรักษาได้ผลดีขึ้น และลดภาวะเรื้อรังในระยะยาว หากสงสัยว่าตนเองมีอาการที่ไม่ตอบสนองต่อยาภูมิแพ้ทั่วไป ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางหูคอจมูกหรือภูมิแพ้เพื่อการวินิจฉัยที่แม่นยำ
#ภูมิแพ้ #คลินิกแมนดาวิน #คลินิกหูคอจมูกนายแพทย์วีระชัย
ติดตามสาระดีๆ เรื่องสุขภาพหู คอ จมูก และความงาม ได้ที่นี่ เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณและคนที่คุณรัก
แมนดาวินคลินิก Be The Best Of You เป็นคุณในแบบที่ดีขึ้น
📅 คลินิกเปิดให้บริการทุกวัน
วัน จันทร์-ศุกร์ เวลา 16.30-20.00 น.
วัน เสาร์-อาทิตย์ และวันหยุด 13.00-20.00 น.
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่...
📞 โทร 098-6955888
📱 Add LINE : https://lin.ee/Qa35Bpt
หรือ mandarwinclinic
📱 Messenger fb: Mandarwin Clinic
📍 คลินิกตั้งอยู่เยื้องกับรร.ยุวพัฒน์ YES เส้น NSC
Google Map : https://maps.app.goo.gl/K2CLd4kMyQZAhQq58?g_st=ic
บทความน่ารู้หูคอจมูก : https://www.blockdit.com/pages/67c522d564043ade0cae7d3a
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
