สาเหตุที่ตึกสูงที่กำลังก่อสร้างถล่มเมื่อเกิดแผ่นดินไหว: กรณีศึกษาตึก สตง. ย่านจตุจักร
(บทความวิชาการ)
เหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 7.7 ริกเตอร์ ที่มีศูนย์กลางในประเทศเมียนมาเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ส่งผลให้หลายพื้นที่ในประเทศไทยรับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือน โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานคร ซึ่งมีเหตุการณ์ตึกสำนักงาน
ตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) แห่งใหม่ที่กำลังก่อสร้างในย่านจตุจักรถล่มลงมา ทำให้เกิดความเสียหายและมีรายงานว่ามีผู้ติดอยู่ภายในอาคารจำนวน 43 คน รายงานนี้จะวิเคราะห์สาเหตุที่ทำให้อาคารสูงที่ยังก่อสร้างไม่แล้วเสร็จมีความเสี่ยงสูงที่จะถล่มเมื่อเกิดแผ่นดินไหว พร้อมทั้งนำเสนอบทเรียนและแนวทางในการป้องกันความเสียหายในอนาคต
## สถานการณ์แผ่นดินไหวและผลกระทบต่ออาคารสูงในกรุงเทพฯ
แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในวันที่ 28 มีนาคม 2568 มีศูนย์กลางในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ห่างจากอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน ประมาณ 32 กิโลเมตร วัดความรุนแรงได้ถึง 7.7 ริกเตอร์[1] ส่งผลให้แรงสั่นสะเทือนแผ่ขยายเป็นวงกว้างครอบคลุมหลายพื้นที่ในประเทศไทย ทั้งภาคเหนือ ภาคกลาง รวมถึงกรุงเทพมหานคร นอกจากนี้ยังมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาอีกหลายครั้ง ทำให้ประชาชนแตกตื่นหนีออกจากอาคารสูง[1]
ในกรุงเทพมหานคร ซึ่งตั้งอยู่บนแอ่งดินขนาดใหญ่ที่มีคุณสมบัติในการส่งผ่านแรงสั่นสะเทือนได้ดี ทำให้ผู้ที่อยู่ในอาคารสูงสามารถรับรู้ถึงแรงสั่นไหวได้อย่างชัดเจน[7] ผลกระทบที่รุนแรงที่สุดคือเหตุการณ์ตึกสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินแห่งใหม่ ย่านจตุจักร ซึ่งกำลังอยู่ระหว่างการก่อสร้างถล่มลงมาต่อหน้าประชาชนในบริเวณใกล้เคียง[1] และมีรายงานว่ามีผู้ติดอยู่ภายในซากปรักหักพังจำนวน 43 คน[2]
## สาเหตุที่อาคารสูงที่กำลังก่อสร้างมีความเสี่ยงสูงต่อการถล่มเมื่อเกิดแผ่นดินไหว
### โครงสร้างที่ยังไม่สมบูรณ์
อาคารที่อยู่ระหว่างการก่อสร้างมีความเสี่ยงมากกว่าอาคารที่สร้างเสร็จสมบูรณ์แล้วเมื่อเกิดแผ่นดินไหว เนื่องจากระบบโครงสร้างยังไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ ซึ่งวิศวกรให้ความเห็นว่า ปัญหาหลักมักเริ่มจากส่วนบนของอาคารที่กำลังก่อสร้าง เพราะโครงสร้างยังไม่เรียบร้อย ทำให้เมื่อเกิดแรงสั่นสะเทือน ส่วนบนจะถล่มลงมาก่อน จากนั้นน้ำหนักจะกดทับลงมาเป็นชั้นๆ จนทำให้ตึกถล่มทั้งหมด[2]
### ระบบรับแรงทางด้านข้างที่ไม่สมบูรณ์
อาคารสูงจำเป็นต้องมีระบบรับแรงทางด้านข้าง (Lateral Force Resisting System) ที่แข็งแรงเพื่อต้านทานแรงจากแผ่นดินไหว ซึ่งในอาคารที่สร้างเสร็จสมบูรณ์แล้ว จะมีองค์ประกอบหลายส่วนที่ช่วยรับแรงนี้ ทั้งโครงสร้างหลัก ผนัง และระบบเสริมความแข็งแรงต่างๆ แต่ในอาคารที่กำลังก่อสร้าง องค์ประกอบเหล่านี้ยังไม่ครบถ้วน ทำให้มีความสามารถในการรับแรงสั่นสะเทือนน้อยกว่า[4]
### วิธีการก่อสร้างแบบไทย
ในประเทศไทย อาคารส่วนใหญ่มีวิธีการก่อสร้างโดยสร้างโครงสร้างหลัก เช่น เสา และคาน ขึ้นมาก่อน จากนั้นจึงเติมผนังหรือกำแพงเข้าไปทีหลัง ซึ่งเมื่อเกิดแผ่นดินไหว กำแพงจะพยายามค้ำยันตัวอาคาร ทำให้เกิดแรงดึงที่รุนแรงต่อโครงสร้างหลัก ส่งผลให้กำแพงและเสาที่รองรับน้ำหนักเกิดความเสียหายและถล่มลงมาได้[4] วิธีการก่อสร้างแบบนี้ทำให้อาคารมีความเสี่ยงสูงในช่วงระหว่างก่อสร้างที่ยังไม่มีองค์ประกอบครบถ้วน
## มาตรฐานการก่อสร้างและการรับมือแผ่นดินไหว
### บทเรียนจากต่างประเทศ
กรณีแผ่นดินไหวในตุรกีและซีเรียเมื่อต้นปี 2566 เป็นบทเรียนสำคัญที่แสดงให้เห็นว่าแม้แต่อาคารที่เพิ่งสร้างใหม่และอ้างว่าได้มาตรฐานรับมือแผ่นดินไหวก็ยังถล่มได้ เพราะไม่ได้ปฏิบัติตามข้อบังคับการก่อสร้างอย่างเคร่งครัด[8] ในประเทศที่มีการปฏิบัติตามข้อบังคับอย่างเคร่งครัด เช่น ญี่ปุ่น อาคารสูงมักจะรอดพ้นจากความเสียหายรุนแรงแม้จะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่[8]
### มาตรฐานการออกแบบและก่อสร้างอาคารต้านทานแผ่นดินไหว
มาตรฐานการก่อสร้างอาคารในพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวควรกำหนดให้ใช้คอนกรีตคุณภาพสูงเสริมด้วยโครงเหล็ก และมีการจัดวางเสาและคานเพื่อรับแรงแผ่นดินไหวอย่างมีประสิทธิภาพ[8] นอกจากนี้ ในระหว่างการก่อสร้าง ควรมีมาตรการพิเศษเพิ่มเติมเพื่อให้โครงสร้างที่ยังไม่สมบูรณ์สามารถรับแรงสั่นสะเทือนได้ในระดับหนึ่ง
## บทเรียนและข้อเสนอแนะจากกรณีตึก สตง.
### การเตรียมความพร้อมในการก่อสร้างในพื้นที่เสี่ยง
ประเทศไทยมีรอยเลื่อนกว่า 10 รอยเลื่อน ในภาคเหนือ กลาง และใต้ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหว[7] ในขณะที่กรุงเทพมหานครตั้งอยู่บนแอ่งดินขนาดใหญ่ที่สามารถรับรู้แรงสั่นสะเทือนแม้จากแผ่นดินไหวที่เกิดในระยะไกล[7] ดังนั้น การก่อสร้างอาคารสูงในกรุงเทพฯ ควรคำนึงถึงความเสี่ยงนี้และออกแบบโครงสร้างให้สามารถรับมือกับแรงสั่นสะเทือนได้ทั้งในระหว่างก่อสร้างและเมื่อสร้างเสร็จแล้ว
### การเสริมความแข็งแรงชั่วคราวในระหว่างก่อสร้าง
สำหรับอาคารสูงที่กำลังก่อสร้าง ควรมีการเสริมความแข็งแรงด้วยโครงสร้างชั่วคราวเพื่อเพิ่มความสามารถในการรับแรงทางด้านข้าง เช่น การติดตั้งค้ำยันเหล็กชั่วคราว หรือการยึดโยงส่วนต่างๆ ของโครงสร้างเข้าด้วยกันในระหว่างที่ยังก่อสร้างไม่เสร็จ เพื่อป้องกันการถล่มเมื่อเกิดแผ่นดินไหว[3]
## สรุป
เหตุการณ์แผ่นดินไหวและการถล่มของตึกสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินที่กำลังก่อสร้างเป็นบทเรียนสำคัญที่ชี้ให้เห็นว่าอาคารที่อยู่ระหว่างการก่อสร้างมีความเสี่ยงสูงต่อการถล่มเมื่อเกิดแผ่นดินไหว เนื่องจากโครงสร้างยังไม่สมบูรณ์ ระบบรับแรงทางด้านข้างยังไม่ครบถ้วน
และวิธีการก่อสร้างแบบไทยที่อาจไม่เหมาะสมกับพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหว การพัฒนามาตรฐานการก่อสร้างที่รัดกุม การบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด และการเสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างในระหว่างก่อสร้าง จะช่วยลดความเสี่ยงและป้องกันความสูญเสียจากเหตุการณ์ในลักษณะนี้ในอนาคต
Citations:
[1] แผ่นดินไหวเขย่ากรุง! ตึกสูงสั่นไหว คนแตกตื่นอพยพ คลิปตึกถล่มใกล้บางซื่อ ... https://mgronline.com/onlinesection/detail/9680000029558
[2] ตึก สตง. ย่านจตุจักร ถล่มลงมาจากเหตุแผ่นดินไหว ทั้งนี้มีรายงานว่า มีคนติด ... http://www.soccersuck.com/boards/topic/2553625
[3] ตึกถล่ม จะดูแลคนเจ็บยังไงดี ? Pre-Hospital Care in Structural Collapse ... https://solotraveller.food.blog/2021/06/20/%F0%9F%8F%9A-%E0%B8%95%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%96%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1-%E0%B8%88%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%87%E0%B8%9A%E0%B8%A2/
[4] นักวิชาการชี้อาคารในเนปาลถล่มเหตุโครงสร้างไม่แข็งแรง | Thai PBS News ... https://www.thaipbs.or.th/news/content/806
[5] นายกฯ ประกาศ "กทม." เป็นพื้นที่ฉุกเฉิน-สั่งหน่วยงานรับมือ - Thai PBS https://www.thaipbs.or.th/news/content/350672
[6] แผ่นดินไหว ตึกถล่มแนวดิ่ง เกิดจากอะไร ? | คุยกับลุงช่าง - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=Hz5cXy0SoS0
[7] แผ่นดินไหวตุรกี บทเรียนครั้งใหญ่ที่ไทยต้องเตรียมพร้อมรับมือ | The Active https://theactive.thaipbs.or.th/read/turkey-earthquake-study
[8] แผ่นดินไหวตุรกี-ซีเรีย : สังคมไม่พอใจตึกใหม่ที่อ้างรับมือแผ่นดินไหวได้กลับถล่ม https://www.bbc.com/thai/international-64598768
[9] ด่วน! แผ่นดินไหว ขนาด 7.7 ที่พม่า สะเทือนไทยหลายพื้นที่ ตึกก่อสร้างจตุจักร ... https://www.matichon.co.th/local/news_5113634
[10] [PDF] เป็นปรากฏการณ์การสั่นสะเทือนหรือเขย่าของพื้นผิวโลก เพื่อปรับตัวให้อยู่ใน ... http://www.namboluang.go.th/img_update/download/106_517_%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A7.pdf
[11] ทำไมตึกไทเป 101 ไม่ถล่ม แม้แผ่นดินไหวรุนแรง? l TNN World Today https://www.youtube.com/watch?v=DLcRilad9ac
[12] สาเหตุที่ทำให้ถนนพระราม 2 สร้างไม่เสร็จ ก็เพราะว่า - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=a0EiAC90_ds
[13] [ด่วน!] อาคาร สตง. ใหม่ถล่ม! โฆษกยันเหตุจากแผ่นดินไหวเมียนมา 8.2 - Pantip https://pantip.com/topic/43348703
[14] ทำไมในหนังหรือตามข่าวเวลาเกิดแผ่นดินไหว ตึกถล่มมันถึงค่อยๆถล่มจากด้าน ... https://pantip.com/topic/34726150
[15] แม้เป็น "อาคารระหว่างการก่อสร้าง" ก็ต้องทนแรงแผ่นดินไหวได้ นี่คือ ... https://pantip.com/topic/43348761
[16] รปห=ล้มล้าง on X: "สตง.ตรวจสอบคนอื่นแล้ว ตรวจสอบโครงการของตัวเอง ... https://x.com/ohohohohohohoa/status/1905534266798395631
[17] ทำไมตึกไทเป 101 ไม่ถล่ม แม้แผ่นดินไหวรุนแรง? ตึก Taipei 101 ที่เคยเป็น... https://www.tiktok.com/@tnnworld/video/7353648110142229767
[18] วินาทีตึกถล่ม ย่านจตุจักร#แผ่นดินไหว - Instagram https://www.instagram.com/mgronline/reel/DHu9vtaTyDZ/
[19] วิธีเอาตัวรอดเหตุตึกถล่ม - ALTV ช่อง 4 http://www.altv.tv/content/altv-news/676bbb9159da9935395520ad
[20] เปิดภาพตึกถล่มจากเหตุ #แผ่นดินไหว วันนี้ - Pantip https://pantip.com/topic/43348707
[21] คน กทม. หวั่นเหตุแผ่นดินไหว ทำรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือน ตึกใกล้สถานีกลาง ... https://www.instagram.com/mgronline/reel/DHu-kapTJAZ/
[22] ตึกระฟ้าสมัยใหม่ที่สร้างขึ้นหลังเกิด 911 มีการพัฒนาให้ทนต่อการชนของ ... https://pantip.com/topic/34168437
[23] "เหตุการณ์ที่ตึกสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ถล่มลงมาแม้ว่า ... https://x.com/Son0fThorN/status/1905524729945186396
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
