ทำไมถึงเวียนศีรษะ หรือรู้สึกวูบเมื่อเกิดแผ่นดินไหว ?
แผ่นดินไหวที่ร่างกายรู้สึกได้ก่อนใจรับรู้
ทันทีที่พื้นสั่นสะเทือน หลายคนจะรู้สึกถึงอาการ "เวียนศีรษะ วูบ หรือโคลงเคลง" โดยเฉพาะในแผ่นดินไหวที่แม้จะไม่รุนแรงมาก แต่ร่างกายกลับมีปฏิกิริยาตอบสนองไวอย่างประหลาด ความรู้สึกเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องจินตนาการ แต่มีคำอธิบายทางการแพทย์ชัดเจน โดยเฉพาะจากระบบการทรงตัวของร่างกายที่ทำงานร่วมกันอย่างซับซ้อนระหว่างหูชั้นใน สมอง และตา
---
ระบบการทรงตัวของมนุษย์ทำงานอย่างไร?
ร่างกายของเรารับรู้การเคลื่อนไหวและแรงโน้มถ่วงผ่าน 3 ระบบหลัก:
1. ระบบขับเคลื่อนการทรงตัวในหูชั้นใน (Vestibular system) – อาศัยเซมิเซอร์คิวลาร์แคนัล (semicircular canals) และ otolith organs (utricle/saccule) ที่ตรวจจับการเคลื่อนไหวและแรงโน้มถ่วง
2. ระบบการมองเห็น (Visual system) – รับรู้ตำแหน่งของตัวเราจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม
3. ระบบประสาทรับความรู้สึกจากร่างกาย (Proprioception) – ข้อมูลจากข้อ กล้ามเนื้อ และฝ่าเท้า
สมองจะประมวลผลจากทั้งสามระบบเพื่อตอบสนองการทรงตัว หากข้อมูลจากระบบเหล่านี้ไม่สอดคล้องกัน อาจทำให้รู้สึกเวียนศีรษะหรือเสียการทรงตัว
---
แผ่นดินไหวกระทบระบบทรงตัวอย่างไร?
เมื่อเกิดแผ่นดินไหว พื้นที่ยืนอยู่จะเคลื่อนไหวในแนวสั่นสะเทือน (oscillatory motion) ซึ่งไม่ตรงกับสิ่งที่ดวงตาและสมองคาดการณ์ไว้:
- หูชั้นในรับรู้ถึงแรงสั่น อย่างเฉียบพลัน โดยเฉพาะหากร่างกายอยู่นิ่งในขณะนั้น
- ดวงตาไม่เห็นการเคลื่อนไหว (เช่น ภาพในห้องยังคงนิ่ง) แต่หูชั้นในส่งสัญญาณว่ามีการเคลื่อนไหว
- สมองเกิดความสับสนทางการรับรู้ (Sensory mismatch) จึงกระตุ้นอาการคล้ายเมารถ เมาเรือ หรือเวียนศีรษะวูบ
ภาวะนี้ใกล้เคียงกับอาการที่เรียกว่า Motion Sickness หรือ Vestibular Mismatch
---
กลุ่มคนที่อ่อนไหวต่ออาการนี้เป็นพิเศษ
- ผู้ที่มีภาวะ vestibular hypersensitivity หรือมีประวัติเวียนศีรษะง่าย
- ผู้สูงอายุที่ระบบปรับตัวของหูชั้นในลดลง
- ผู้ที่เคยมีประวัติโรคของหูชั้นใน เช่น Meniere’s disease
---
คำแนะนำเมื่อเกิดแผ่นดินไหว
- หากรู้สึกวูบหรือโคลงเคลง ควร นั่งหรือนอนราบทันที เพื่อลดความเสี่ยงล้ม
- หลีกเลี่ยงการขยับศีรษะอย่างรวดเร็ว
- หากยังเวียนศีรษะหลังแผ่นดินไหวผ่านไป อาจเป็นสัญญาณของภาวะ Vestibular dysfunction ควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม
---
สรุป
อาการเวียนศีรษะและรู้สึกวูบในช่วงแผ่นดินไหวเป็นปรากฏการณ์ทางประสาทวิทยา-การทรงตัว ที่อธิบายได้จากความไม่สอดคล้องของข้อมูลระหว่างหูชั้นใน ดวงตา และสมอง ผู้ที่มีภาวะนี้บ่อยหรือรุนแรงควรสังเกตอาการตนเองและปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องและการดูแลอย่างเหมาะสม
#เวียนศีรษะ #คลินิกแมนดาวิน #คลินิกหูคอจมูกนายแพทย์วีระชัย
ติดตามสาระดีๆ เรื่องสุขภาพหู คอ จมูก และความงาม ได้ที่นี่ เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณและคนที่คุณรัก
แมนดาวินคลินิก Be The Best Of You เป็นคุณในแบบที่ดีขึ้น
📅 คลินิกเปิดให้บริการทุกวัน
วัน จันทร์-ศุกร์ เวลา 16.30-20.00 น.
วัน เสาร์-อาทิตย์ และวันหยุด 13.00-20.00 น.
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่...
📞 โทร 098-6955888
📱 Add LINE : https://lin.ee/Qa35Bpt
หรือ mandarwinclinic
📱 Messenger fb: Mandarwin Clinic
📍 คลินิกตั้งอยู่เยื้องกับรร.ยุวพัฒน์ YES เส้น NSC
Google Map : https://maps.app.goo.gl/K2CLd4kMyQZAhQq58?g_st=ic
บทความน่ารู้หูคอจมูก : https://www.blockdit.com/pages/67c522d564043ade0cae7d3a
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
