## Episode114: Kinesiology of the Hand#8
Thumb anatomy and biomechanics ##
นิ้วหัวแม่มือเป็นส่วนที่มีความสำคัญมากต่อการใช้งานมือของมนุษย์ เพราะสามารถเคลื่อนไหวได้อิสระและทำงานร่วมกับนิ้วอื่นๆได้ดี ในบทความนี้ผมจะมาพูดถึงเรื่องกายวิภาคและชีวกลศาสตร์ของนิ้วหัวแม่มือกันครับ
ถ้าเราดูโครงสร้างของนิ้วหัวแม่มือ จะประกอบด้วยกระดูก 3 ชิ้นคือ "proximal phalanx", "distal phalanx" และ "first metacarpal" ซึ่งจะเชื่อมต่อกับกระดูก "trapezium" ที่เป็นกระดูกข้อมือ ทำให้เกิดเป็นข้อต่อที่สำคัญ 3 ข้อต่อคือ interphalangeal(IP) joint, metacarpophalangeal(MCP) joint และ carpometacarpal(CMC) joint ครับ
ข้อต่อแรกที่อยู่ปลายสุดคือ "IP joint" เป็นข้อต่อระหว่าง proximal phalanx กับ distal phalanx เป็นข้อต่อแบบ hinge joint ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวแบบ flexion/extension ได้อย่างเดียว โดย flexion จะเกิดได้ประมาณ 80-90° ส่วน extension จะเกิดได้ประมาณ 15° ครับ
ข้อต่อที่สองคือ "MCP joint" เป็นข้อต่อระหว่าง first metacarpal กับ proximal phalanx เป็นข้อต่อแบบ condyloid joint ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวได้ 2 ทิศทางคือ flexion/extension และ abduction/adduction โดย flexion จะเกิดได้ประมาณ 50° ส่วน extension จะเกิดได้ประมาณ 15° ในขณะที่ abduction/adduction จะเกิดได้ประมาณ 30-40° ครับ
ข้อต่อสุดท้ายและมีความสำคัญมากที่สุดคือ "CMC joint" หรือที่เรียกอีกชื่อว่า "trapeziometacarpal joint" เป็นข้อต่อระหว่าง first metacarpal กับ trapezium เป็นข้อต่อแบบ saddle joint ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวได้ 3 ทิศทางคือ flexion/extension, abduction/adduction และ opposition
การเคลื่อนไหวที่ CMC joint จะเกิดได้มากกว่าข้อต่ออื่นๆ โดย flexion จะเกิดได้ประมาณ 50° extension 15° abduction 40-50° adduction 10° และที่สำคัญคือสามารถเกิด opposition ได้ถึง 45-60° ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวที่สำคัญมากในการหยิบจับสิ่งของครับ
การเคลื่อนไหวแบบ opposition เป็นการเคลื่อนไหวที่ซับซ้อน เกิดจากการผสมผสานของการเคลื่อนไหวหลายๆแบบเข้าด้วยกัน ทั้ง flexion, abduction และ medial rotation ทำให้ปลายนิ้วหัวแม่มือสามารถแตะกับปลายนิ้วอื่นๆได้ ในขณะที่ reposition จะเป็นการเคลื่อนไหวกลับสู่ท่าปกติ ประกอบด้วย extension, adduction และ lateral rotation ครับ
ความมั่นคงของข้อต่อนิ้วหัวแม่มือเกิดจากหลายโครงสร้าง ทั้ง joint capsule, ligaments และกล้ามเนื้อที่มาเกาะรอบๆข้อต่อ โดยเฉพาะที่ CMC joint จะมี ligament ที่สำคัญคือ anterior oblique ligament, posterior oblique ligament และ intermetacarpal ligament ที่ช่วยควบคุมการเคลื่อนไหวและสร้างความมั่นคงให้กับข้อต่อ
นอกจากนี้ยังมีกล้ามเนื้อกลุ่ม thenar ที่ช่วยในการเคลื่อนไหวและสร้างความมั่นคง ประกอบด้วย opponens pollicis, abductor pollicis brevis, flexor pollicis brevis รวมถึงกล้ามเนื้อ adductor pollicis ด้วยครับ
โดยสรุปแล้ว นิ้วหัวแม่มือมีความพิเศษตรงที่สามารถเคลื่อนไหวได้อิสระ โดยเฉพาะการเคลื่อนไหวแบบ opposition ที่ทำให้เราสามารถหยิบจับสิ่งของได้อย่างมีประสิทธิภาพ ความเข้าใจในเรื่องกายวิภาคและชีวกลศาสตร์ของนิ้วหัวแม่มือจึงมีความสำคัญมากในการรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับการใช้งานมือครับ
ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ผมฝากกด like กดแชร์ กดติดตามเพจphysioupskillด้วยนะครับ ส่วนถ้าใครมีข้อสงสัยอะไรก็commentไว้ด้านล่างได้เลยครับ
_PhysioUpskill_
#Physioupskill
⭐สำหรับใครที่อยากเรียนรู้เพิ่มเติม สามารถอ่านบทความอื่นๆได้ที่ https://physioupskill.com/บทความ/ หรือดูรายละเอียดคอร์สเรียนของเพจได้ที่ https://physioupskill.com/คอร์สเรียน/ ได้เลยครับ
Ref.
Neumann, D. A. (2017). Kinesiology of the musculoskeletal system: Foundations for Rehabilitation. Mosby.
Kapandji, I. A. (2007). The Physiology of the Joints: Upper Limb. Churchill Livingstone.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
