Pawdoc station EP.11 : สุขภาพดีเริ่มต้นที่มื้ออาหาร... สำหรับเพื่อนรักสี่ขา
อาหารที่กินเข้าไปในแต่ล่ะวันล้วนส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพกายและสุขภาพใจของสัตว์เลี้ยง การเลือกอาหารและการใส่ใจโภชนาการที่เหมาะสมในแต่ล่ะช่วงวัย สภาพร่างกาย และความต้องการเฉพาะของสัตว์เลี้ยงจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ บทความนี้จะพาไปสำรวจว่าอาหารแบบไหนที่ดีต่อสุขภาพของสัตว์เลี้ยงและอะไรที่ควรหลีกเลี่ยง เพื่อที่ทุกคนจะได้นำข้อมูลไปปรับใช้กับสัตว์เลี้ยงของตัวเองได้อย่างถูกต้องที่สุด
“โภชนาการพื้นฐานที่สัตว์เลี้ยงต้องการ”
- ในสุนัขมีต้นกำเนิดเป็นสัตว์กินเนื้อแบบ Facultative Carnivore คือ สัตว์กินเนื้อเป็นหลักแต่สามารถปรับตัวให้กินอาหารอื่นๆได้เช่น พืช รากไม้ ผลไม้ เป็นต้น ปัจจุบันการกินอาหารของสุนัขมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก สามารถปรับตัวร่วมกับมนุษย์ได้ดียิ่งขึ้น ระบบย่อยอาหารสามารถย่อยแป้งได้ดีขึ้น สามารถกินได้ทุกอย่างแต่เน้นสัดส่วนของโปรตีนเป็นหลัก ลักษณะการกินอาหารก็มีการเปลี่ยนไปตามพฤติกรรมของเจ้าของ มีนิสัยชอบกินอาหารเป็นมื้อๆและมีแนวโน้มอ้วนได้ง่ายหากไม่มีการควบคุมอาหารและการออกกำลังกายที่ดี
- ในขณะที่ในแมวเป็นสัตว์กินเนื้อแบบ Obligate carnivore หรือสัตว์กินเนื้อโดยสมบูรณ์ จำเป็นที่จะต้องได้รับโปรตีนจากสัตว์และสารอาหารบางชนิดที่หาไม่ได้จากพืช เช่น ทอรีน (Taurine) เป็นต้น ปัจจุบันการกินอาหารของแมวยังต้องการโปรตีนเป็นหลัก แมวจะมีนิสัยชอบกินจุกจิก กินบ่อยครั้งและมีพฤติกรรมเลือกกินจากความน่ากินของอาหารด้วย เช่น อาหารเก่ากลิ่นไม่หอมก็จะไม่ชอบ แต่ถ้าเป็นอาหารใหม่กลิ่นหอม แม้จะเป็นอาหารแบบเดียวกันแต่แมวจะมีความอยากกินมาก เจ้าของจึงจะเห็นพฤติกรรมการเลือกกินของแมวอยู่บ่อยครั้ง
“เลือกอาหารแบบไหนดี”
การเลือกรูปแบบอาหารไม่ว่าจะเป็นอาหารสำเร็จรูป หรืออาหารปรุงเอง จริงๆแล้วไม่มีกำหนดตายตัวว่าจะต้องเป็นอาหารแบบไหน เพียงแต่เลือกให้เข้ากับสถานการณ์ ความสะดวก และความชอบของสัตว์เลี้ยงของเรา แล้วแบบไหนที่ดีกว่ากันเรามาเปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียของอาหารแต่ละรูปแบบมีดังนี้
อาหารสำเร็จรูป (Commercial pet food)
"ข้อดี"
• สมดุลสารอาหารเหมาะสม : โดยเฉพาะอาหารที่ผ่านมาตรฐานของ AAFCO หรือ FEDIAF จะมีการควบคุมปริมาณโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ และพลังงานที่เหมาะสมในแต่ละช่วงวัย
• สะดวกและปลอดภัย : ไม่ต้องเตรียมอาหารทุกวัน ประหยัดเวลา
• เก็บได้นาน
• มีสูตรสำหรับสัตว์ป่วยในแต่ล่ะโรค
"ข้อเสีย"
• บางแบรนด์อาจจะเลือกใช้วัตถุดิบราคาถูกและวัตถุดิบนั้นอาจจะไม่ได้เป็นมิตรกับตัวสัตว์มากนัก
• บางผลิตภัณฑ์อาจจะมีโซเดียมหรือไขมันสูง
อาหารปรุงเอง (Home-cooked Food)
"ข้อดี"
• ควบคุมวัตถุดิบได้ 100% : สะอาด สด ปลอดภัย ควบคุมได้
• เหมาะสมกับสัตว์เลี้ยงที่แพ้อาหารสำเร็จรูป หรือมีความเลือกกินสูง
• สร้างความสัมพันธ์ระหว่างเจ้าของกับสัตว์เลี้ยงได้ดียิ่งขึ้น
"ข้อเสีย"
• เสี่ยงต่อการขาดสารอาหารได้ หากไม่ได้มีการวางสูตรที่ถูกต้องและเหมาะสมโดยนักโภชนาการสัตว์หรือสัตวแพทย์
• ต้องปรุงอย่างปลอดภัย ต้องมีความรู้เรื่องวัตถุดิบเป็นอย่างดี เช่น ห้ามใส่หอม กระเทียม หรือของที่เป็นพิษต่อสัตว์
• ใช้เวลาในการเตรียมอาหารและจัดเก็บ
จากข้อมูลตรงนี้ เจ้าของจะสามารถวางแผนได้ว่าควรจะจัดการอาหารหรือโภชนาการของสัตว์เลี้ยงยังไงให้ดียิ่งขึ้น ไม่มีผิดไม่มีถูก มีแต่ต้องเข้าใจและเลือกใช้อาหารให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่สุด
“อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง”
อาหารหลายๆชนิดมีผลเสียและเป็นพิษต่อสัตว์เลี้ยงเป็นอย่างมาก บ่อยครั้งที่สัตว์จะมาโรงพยาบาลด้วยการกินอาหารที่ไม่ควรกินเข้าไป เนื่องจากความไม่รู้ของเจ้าของเองและความไม่ได้ตั้งใจอาจทำให้สัตว์เข้าสู่ภาวะฉุกเฉินได้
อาหารที่ต้องหลีกเลี่ยงโดย!เด็ดขาด! มีดังต่อไปนี้
- ช็อกโกแลต : ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ อาเจียน ท้องเสียรุนแรง ชักและอาจเสียชีวิต
- หอมแดง,กระเทียม : ทำให้เม็ดเลือดแดงแตก เกิดภาวะโลหิตจางอวัยวะสำคัญเสียหาย อาเจียน ท้องเสีย
- องุ่น,ลูกเกด : อาจทำให้ไตวายเฉียบพลันได้
- แอลกอฮอร์ : ทำให้ระบบประสาททำงานผิดปกติ ชัก หมดสติ
- คาเฟอีน : กระตุ้นระบบประสาท หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- ไซลิทอล(ในขนมและหมากฝรั่ง) : ทำให้น้ำตาลในเลือดต่ำ อาจชักและตับวายได้
อาหารที่กินได้ แต่ต้องจำกัดปริมาณ
- นมวัว : แมวส่วนใหญ่ขาดเอนไซม์ย่อยแลคโตส ทำให้ท้องเสีย อาจใช้ ”นมสำหรับสัตว์เลี้ยง” แทน
- อาหารคนรสจัด : โซเดียมสูง ไขมันเยอะ อาจทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบได้
- ขนมหวาน,เค้ก : น้ำตาลสูง เสี่ยงโรคอ้วนและเบาหวาน
- อาหารทอด,ของมัน : ไขมันสูง เสี่ยงต่อการเป็นตับอ่อนอักเสบ
- เนื้อดิบหรือไข่ดิบ : หากได้มาตรฐานและเตรียมอย่างปลอดภัยอาจไม่น่ากังวล แต่หากไม่ได้มาตรฐานหรือเตรียมมาไม่ดี ไม่สะอาด อาจติดเชื้อแบคทีเรียได้
หากไม่มั่นใจว่าอะไรกินได้หรือไม่ได้ ปรึกษาสัตวแพทย์หรือนักโภชนาการสัตว์ก่อนทุกครั้ง เพราะบางอย่างที่มนุษย์กินได้ อาจอันตรายถึงชีวิต
“โภชนาการเฉพาะสำหรับสัตว์ป่วยหรือมีภาวะพิเศษ”
สัตว์เลี้ยงที่มีภาวะโรคต่างๆต้องได้รับการดูแลเรื่องสารอาหารเป็นพิเศษมากกว่าสัตว์ทั่วไป ไม่ใช่สัตว์ทุกตัวที่สามารถกินอาหารสูตรปกติได้ ฉะนั้นก่อนที่จะมาถึงตรงนี้ แน่นอนว่าจะต้องมีการตรวจสุขภาพอย่างต่อเนื่องเพื่อประเมินภาวะสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ
สัตว์ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคไต โรคเบาหวาน หรือโรคหัวใจ ควรได้รับอาหารเฉพาะทางที่ออกแบบมาเพื่อลดภาระการทำงานของอวัยวะนั้นๆ สัตว์แพ้อาหารควรได้รับการวินิจฉัยและเลือกอาหารสูตรเฉพาะสำหรับการควบคุมอาการแพ้ ไม่ว่าจะป่วยโรคใดๆก็ตามจะเห็นได้ว่าการจัดการเรื่องอาหารก็จะแตกต่างกันออกไปในแต่ล่ะรูปแบบตัวโรค หากสัตว์มีภาวะโรคต่างๆเหล่านี้จะต้องมีการควบคุมอาหารอย่างดีและอยู่ภายใต้การควบคุมหรือคำแนะนำของสัตว์แพทย์ร่วมด้วย
“ การให้ปริมาณอาหารที่เหมาะสม “
การให้ปริมาณอาหารที่เหมาะสมเป็นอีกหนึ่งแนวทางการจัดการเรื่องอาหารที่ไม่ควรมองข้าม หากให้กินมากเกินไป อาจะส่งผลทำให้เกิดภาวะโรคอ้วนหรือหากน้อยไปอาจเข้าสู่ภาวะขาดสารอาหารได้ การให้ปริมาณอาหารที่เหมาะสมจึงสำคัญไม่แพ้กัน อาจจะใช้การคำนวนอย่างแม่นยำหรือการกะปริมาณอาหารตามข้างซองหรือกระป๋องอาหารตามที่บริษัทอาหารแนะนำไว้ ร่วมกับการดูน้ำหนักตัวเป็นระยะ หากอ้วนเกินไปหรือผอมเกินไปอาจจะต้องมีการปรับปริมาณอาหารใหม่อีกครั้งหรืออาจจะต้องเข้าพบสัตวแพทย์เพื่อประเมินถึงโรคอื่นๆที่อาจแฝงอยู่ได้
โภชนาการที่เหมาะสมไม่เพียงแต่จะช่วยให้สัตว์เลี้ยงมีสุขภาพที่ดี แต่ยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆได้ในระยะยาว การเลือกอาหารให้เหมาะสมกับสัตว์เลี้ยงจึงเป็นหนึ่งในหน้าที่สำคัญของเจ้าของ อย่าลืมปรึกษาสัตวแพทย์เสมอเมื่อมีข้อสงสัยเรื่องโภชนาการของสัตว์เลี้ยงที่คุณรัก
Reference
- 2024 AAHA Community Care Guidelines for Small Animal Practice
- WSAVA Global Nutrition Guidelines
- FDA: People Foods to Avoid Feeding Your Pets
- Petfood Industry Reports and AAFCO Standards
ฝากกดไลค์ กดแชร์ กดติดตามพวกเรา Pawdoc station ทุกช่องทาง เพื่อที่จะไม่พลาดเนื้อหาใหม่ๆของพวกเรา
ติดตาม Pawdoc station ได้ที่ช่องทางหลัก ดังนี้
- Blockdit : https://www.blockdit.com/pawdocstation
- Instagram : https://www.instagram.com/pawdocstation/
- Youtube : http://www.youtube.com/@PawDocStation
- Tiktok : https://www.tiktok.com/@pawdocstation
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
