โลก : ที่ไม่ได้เชื่อมกันอีกต่อไป
1. เส้นแบ่งที่ไม่มีใครตั้งใจ…แต่กำลังเกิดขึ้นจริง
โลกไม่ได้ตั้งใจจะแบ่งตัวเองออกเป็นสองระบบ
แต่มันกำลังเกิดขึ้นจริง — อย่างช้า ๆ และเงียบเกินกว่าจะรู้ตัว
จากระบบปฏิบัติการ ไปจนถึงระบบจ่ายเงิน
จากปัญญาประดิษฐ์ ไปจนถึงรถยนต์ไฟฟ้า
เรากำลังเดินเข้าสู่โลกที่ระบบของฝั่งหนึ่ง
ไม่สามารถทำงานร่วมกับอีกฝั่งได้อีกต่อไป
ไม่ใช่เพราะเทคโนโลยีต่างกัน
แต่เพราะ “ความไม่ไว้ใจ” ได้กลายเป็นโครงสร้างใหม่ของโลก
---
2. จากสงครามภาษี…สู่สงครามมาตรฐาน
ในปี 2018–2019 สหรัฐฯ เริ่มต้น Trade War กับจีน โดยขึ้นภาษีสินค้าหลายพันรายการ
และหนึ่งในจุดเปลี่ยนสำคัญคือ
การขึ้นบัญชีดำ Huawei เข้าสู่ Entity List โดยกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ (พ.ค. 2019)
ผลลัพธ์คือ Google ถูกห้ามให้บริการ Android แบบเต็มระบบแก่ Huawei
แอปยอดนิยมอย่าง Gmail, YouTube และแม้แต่ Google Maps ถูกถอดออก
Huawei จึงสร้าง HarmonyOS ขึ้นมาเอง
โดยเวอร์ชันแรกเปิดตัวในปี 2019 และภายในปี 2021 ก็ถูกติดตั้งในอุปกรณ์กว่า 100 ล้านเครื่อง
ในเวลาเดียวกัน สหรัฐฯ กดดัน ARM ซึ่งถือสิทธิบัตรสถาปัตยกรรมชิป
และมีผลให้ต้องหยุดให้บริการกับ Huawei ด้วยเช่นกัน
นี่ไม่ใช่แค่เรื่องซอฟต์แวร์หรือฮาร์ดแวร์
แต่มันสะท้อนว่าการถอนตัวจากมาตรฐานกลางได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว
---
3. API ที่เริ่มพูดกันไม่รู้เรื่อง
ปี 2023 OpenAI เริ่มบล็อกการเข้าถึง API ของ GPT-4 จากประเทศจีน
แม้ไม่ได้ประกาศเป็นทางการ แต่ผู้ใช้ในจีนจำนวนมากเข้าถึงไม่ได้
ในขณะเดียวกัน จีนผลักดันโมเดลของตัวเอง เช่น ERNIE Bot โดย Baidu
และ SparkDesk โดย iFLYTEK
ซึ่งรัฐบาลจีนตั้งเกณฑ์ตรวจสอบ “ความสอดคล้องกับค่านิยมของพรรคฯ” ก่อนเปิดให้ใช้
สิ่งนี้แปลว่า AI แต่ละฝั่งถูกสอนด้วยชุดข้อมูลที่ต่างกัน
และอยู่ภายใต้กฎที่ไม่สามารถสะท้อนถึงกันได้
Microsoft Azure และ Google Cloud
ต่างก็จำกัดการใช้งาน Cloud AI API จากจีน
ในขณะเดียวกัน Alibaba Cloud และ Huawei Cloud
ก็เริ่มถูกแบนจากประเทศตะวันตกหลายแห่ง
ระบบ API ที่เคยเชื่อมกันได้ทุกทิศ
กำลังกลายเป็นหมู่เกาะที่หันหน้าหลบกัน
---
4. การเงินดิจิทัล: ไม่มีระบบจ่ายเงินกลางอีกต่อไป
จีนเป็นหนึ่งในประเทศแรกที่ออกแบบระบบเงินดิจิทัลของรัฐ (CBDC)
Digital Yuan (e-CNY) เริ่มทดลองใช้งานจริงในกว่า 25 เมือง ตั้งแต่ปี 2021
และเริ่มขยายไปยังประเทศพันธมิตรผ่านแนวคิด Digital Silk Road
ฝั่งสหรัฐฯ เปิดตัว FedNow ในเดือนกรกฎาคม 2023
ซึ่งเป็นระบบโอนเงินเรียลไทม์ของ Federal Reserve
รองรับเฉพาะสถาบันการเงินภายในประเทศ
Alipay+, WeChat Pay, Visa+, UPI (อินเดีย), และ PromptPay (ไทย)
ต่างก็สร้างระบบของตัวเองขึ้นมา และยังไม่มีมาตรฐานร่วมที่เชื่อมถึงกันได้อย่างสมบูรณ์
แม้เทคโนโลยีจะพร้อม
แต่ระบบจ่ายเงินของโลก...กำลังหันหลังให้กันทีละขั้น
---
5. EV: ชาร์จคนละหัว โลกคนละชุด
ตลาดรถยนต์ไฟฟ้าเติบโตอย่างรวดเร็ว
แต่สิ่งที่เติบโตตามมาไม่ใช่มาตรฐานร่วม
แต่คือความแตกต่างแบบย้อนกลับไม่ได้
– จีนใช้หัวชาร์จ GB/T
– อเมริกาใช้ CCS
– ญี่ปุ่นใช้ CHAdeMO
– เทสลาผลักดัน NACS ซึ่ง Ford, GM และ Honda เริ่มใช้ตาม
ข้อมูลจาก IEA ระบุว่า ระบบชาร์จไฟฟ้าในหลายภูมิภาคไม่สามารถใช้งานร่วมกันได้เลย
รถยนต์ไฟฟ้าบางรุ่นไม่สามารถเดินทางข้ามประเทศได้ หากไม่มีหัวแปลงเฉพาะ
---
6. ประเทศที่ต้องเลือกระบบ แม้ไม่อยากเลือก
ประเทศกำลังพัฒนา เช่น ไทย, อินโดนีเซีย, บราซิล, แอฟริกาใต้
กำลังอยู่ตรงกลางของ “สงครามระบบ” โดยไม่มีสิทธิเป็นเจ้าของมาตรฐาน
– จะรองรับ GPT หรือใช้ ERNIE?
– จะผูกกับ FedNow หรือรับ e-CNY?
– จะใช้ Apple Pay, Alipay หรือ PromptPay?
ไม่มีคำตอบที่ง่าย
แต่ทุกคำตอบมีราคาที่ต้องจ่าย
เพราะการเลือกเข้าระบบหนึ่ง
ก็คือการถอยห่างจากอีกระบบหนึ่งโดยอัตโนมัติ
และผลกระทบไม่ได้อยู่แค่ในระดับรัฐหรือองค์กร
มันแทรกเข้าไปถึงชีวิตประจำวันของคนธรรมดา
เจ้าของร้านออนไลน์ที่เคยขายทั่วโลก
ต้องแยกช่องทางการชำระเงินตามภูมิภาค
นักเรียนต่างชาติในจีนไม่สามารถโหลดแอปสื่อสารกับครอบครัวที่ใช้ระบบตะวันตก
คนเดินทางที่เคยใช้แอปเดียวทั่วโลก
ต้องเตรียมแอปสำรองอีกฝั่งเผื่อโดนบล็อก
---
7. บริษัทระดับโลก: ไม่สามารถพัฒนาแบบ “Global” ได้อีกต่อไป
Apple เริ่มย้ายฐานผลิต MacBook บางรุ่นไปเวียดนามในปี 2023
Microsoft ปิดสำนักงาน AI Lab ในปักกิ่ง
Amazon Web Services ต้องพึ่งพันธมิตรจีนในการให้บริการภายในประเทศ
Google ยกเลิกโครงการ Dragonfly สำหรับจีนในปี 2018
Meta (Facebook) ถูกแบนในจีนตั้งแต่ปี 2009
ฝั่งจีน TikTok ถูกสภาคองเกรสบีบให้ขายกิจการในสหรัฐฯ ภายใน 6 เดือน (เม.ย. 2025)
หากไม่ปฏิบัติตาม จะถูกแบนอย่างถาวร
บริษัทเทคโนโลยีไม่สามารถอยู่ตรงกลางของความขัดแย้งได้อีกต่อไป
ไม่ใช่เพราะไม่อยาก…แต่เพราะระบบไม่ให้ยืนอยู่ตรงนั้นแล้ว
---
8. เราอาจยังเห็นกันในจอ…แต่ไม่ได้อยู่ในวงเดียวกันแล้ว
ผู้คนยังดูคลิป
ยังใช้โซเชียล
ยังพูดคุยผ่านหน้าจอ
แต่ API ที่อยู่เบื้องหลังเริ่มต่างกัน
มาตรฐานความปลอดภัยเริ่มไม่เหมือนกัน
สิทธิในการแชร์ ค้นหา หรือเก็บข้อมูล กำลังถูกกำหนดโดยกฎหมายคนละชุด
แม้แต่การส่งลูกไปเรียนต่างประเทศ
ก็ไม่ใช่การเชื่อมโลกอีกต่อไป
แต่มันคือการเลือกว่าจะอยู่ฝั่งไหนของระบบ
เรายังนั่งอยู่หน้าจอ
แต่จอที่เรามอง…อาจไม่ใช่หน้าต่างบานเดียวกันอีกแล้ว
---
9. โลกที่ระบบไม่สามารถแปลภาษากันได้อีกแล้ว
เคยมีช่วงเวลาที่ระบบหนึ่งสามารถรันได้ทั่วโลก
API เดียว เชื่อมทุกตลาด
Wallet เดียว จ่ายได้ทุกที่
แต่ช่วงเวลาแบบนั้น…ใกล้หมดลงเรื่อย ๆ
เพราะแม้แต่คำว่า “ปลอดภัย” ยังมีความหมายต่างกันในแต่ละประเทศ
จะมีระบบร่วมแบบสากลได้อย่างไร?
เมื่อความกลัวของแต่ละรัฐต่างกัน
ความไว้ใจแบบเดียวกันจะเกิดขึ้นได้หรือไม่?
---
10. ความเงียบแบบนี้...ไม่ได้แปลว่าไม่มีอะไรเกิดขึ้น
มันจะไม่มาด้วยเสียงระเบิดหรือป้ายประกาศ
แต่มาด้วยการที่ผู้ใช้งานต้องลงทะเบียนใหม่ทุกระบบ
ต้องโหลดแอปที่ใช้แค่ประเทศเดียว
ต้องยอมรับเงื่อนไขการใช้ข้อมูลที่ขัดกันในแต่ละประเทศ
ทั้งหมดนี้ไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกัน
แต่มันสะสมจนถึงจุดที่เราเริ่มรู้สึกว่า
บางอย่างมันไม่เหมือนเดิมอีกต่อไปแล้ว
---
11. แล้วพื้นที่กลางของโลก…ยังเหลืออยู่ไหม?
บางทีสิ่งที่หายไป…ไม่ใช่โต๊ะ
แต่คือ “พื้นที่กลาง” ที่ระบบต่าง ๆ เคยแชร์ร่วมกัน
คำถามคือ…
ถ้าเราสร้างระบบขึ้นมาคนละชุด
ใช้มาตรฐานที่ไม่รับฟังกัน
และไม่ยอมเปิดให้ระบบหนึ่งเรียนรู้จากอีกฝั่งได้เลย
เรายังเชื่อได้ไหม…ว่าโลกกำลังพูดภาษาเดียวกันอยู่?
เพราะถ้าไม่มีพื้นที่กลางให้ระบบพูดกัน
สุดท้ายมนุษย์ก็จะไม่มีพื้นที่กลางให้กันเช่นกัน
#เมื่อโลกไม่เชื่อม
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
