เข้าใจ "ความสุข" ทุกมิติ ตามหลักวิทยาศาสตร์ , จิตวิทยา , พุทธศาสนา ความสุขชั่วคราว ? ความสุขถาวร ?
.
สวัสดีครับ กระผม คุณครูเอ็กซ์ตร้า
.
กราบสวัสดี ผู้เจริญในธรรม ในศีล สมาธิ ปัญญา ทุกท่าน ครับ
.
ความสุข คืออะไร ?
.
ทุกท่านเชื่อมั้ยครับว่า หากจะให้กระผมไปอธิบาย ว่าความสุข คืออะไร ?
.
ให้กับ บุคคล ที่ยังหลงผิด ที่ใช้ชีวิตเสพติด อยู่กับ กิเลส ตัณหา ราคะ อยู่
.
บุคคลกลุ่มนี้ คงจะไม่อาจเข้าใจได้เลยครับ
.
เพราะกระผม ก็เคยอยู่จุดที่ใช้ชีวิตเสพติด อยู่กับ กิเลส ตัณหา ราคะ มาเหมือนกัน ครับ
.
ความสุข คือ สภาวะใจที่สงบ เบิกบาน รู้สึกเต็มเปี่ยมไปด้วยความหมาย
.
ไม่ว่าจะมาจากสิ่งภายนอก หรือ มาจากสิ่งภายใน
.
แต่ถ้าเป็น "ความสุข" ที่แท้จริง มักเกิดจาก
" จิตใจที่ปล่อยวาง และ ความเข้าใจสัจธรรมของชีวิต"
.
เพื่อให้ ทุกท่านเข้าใจเรื่อง "ความสุข" ให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น นะครับ
.
เรามาสำรวจ "ความสุข" ผ่าน 4 มิติสำคัญ ดังนี้ครับ
.
1. "ความสุข" ในแบบที่ คนทั่วไปส่วนใหญ่ มักเข้าใจ
.
คือ ความรู้สึก ที่เราดีใจ ชื่นชม พอใจ เมื่อได้สิ่งที่เราต้องการ
.
เช่น เมื่อเราได้กินอาหารอร่อย ได้ของที่อยากได้ ถูกคำชม ยกยอ ปอปั้น
.
ซึ่งหากสังเกตุให้ดี ๆ นะครับ
"ความสุข" เหล่านี้เป็นเพียง "ความสุขชั่วคราว"
.
เพราะ เหตุปัจจัย ขึ้นอยู่กับสิ่งเร้าภายนอก ครับ
.
2. ความสุขในมุม "จิตวิทยา"
.
นักจิตวิทยา แบ่งความสุขเป็น 2 ประเภท ครับ
.
- 1. ความสุขแบบชั่วขณะ (Hedonic Happiness)
.
เกิดจากความพึงพอใจทันที เช่น การหัวเราะกับเรื่องตลก
.
- 2. ความสุขแบบยั่งยืน อิ่มเอิบ (Eudaimonic Happiness)
.
เกิดจากการใช้ชีวิต อย่างมีเป้าหมาย
เช่น ทำงานเพื่อช่วยเหลือสังคม ได้แบ่งปันช่วยเหลือผู้อื่น
.
3. ความสุขในมุมมอง "พระพุทธศาสนา"
.
พระพุทธเจ้าตรัสว่า "นิพพานัง ปรมัง สุขัง"
(นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง) ชี้ให้เห็นว่า
.
- ความสุข สูงสุดเกิดจาก "ใจที่หลุดพ้นจากกิเลส"
.
- ความสุข ระดับกลางเกิดจาก "ความสงบจากการไม่ยึดติด"
.
- ความสุข ขั้นพื้นฐานเกิดจาก "การรู้จักพอใจในสิ่งที่ตนมี"
.
4. ความสุขในมุมมอง "วิทยาศาสตร์สมอง"
.
สมองมนุษย์ผลิตสารแห่ง "ความสุข" 4 ชนิดหลัก ครับได้แก่
.
- เอ็นดอร์ฟิน คือ ความสุข จากความท้าทาย เช่น การออกกำลังกาย
.
- โดพามีน คือ ความสุข จากความสำเร็จจากสิ่งเล็ก ๆ
.
- เซโรโทนิน ความสุข จากความภาคภูมิใจในตนเอง
.
- ออกซิโตซิน ความสุข จากความสัมพันธ์อันอบอุ่น
.
หากจะสรุปสั้น ๆ จากข้อมูล ความสุข 4 มิติสำคัญ
ที่กล่าวมา เมื่อสักครู่ นี้ ครับ ก็จะประมาณว่า
.
ความสุข
ทางจิตใจ คือ สภาวะที่เรารู้สึก "ดีกับชีวิตตัวเอง" โดยไม่ต้องเปรียบเทียบ
.
ทางปรัชญา คือ ความสุขเกิดจาก "การเดินทาง" มากกว่าจุดหมาย
.
ทางปฏิบัติ คือ ทักษะที่ฝึกฝนได้ เช่น การรู้จักพอใจ การให้อภัย การอยู่กับปัจจุบัน
.
ต่อมา เรามาดู ตัวอย่างเปรียบเทียบ
ความสุขชั่วคราว กับ ความสุขถาวร กันนะครับ
.
- ความสุขชั่วคราว ดีใจเมื่อซื้อของใหม่
- ความสุขถาวร ดีใจเมื่อให้สิ่งของแก่บุคคลที่จำเป็น
.
- ความสุขชั่วคราว มีความสุข เพราะมีคนมาชื่นชม
- ความสุขถาวร มีความสุข แม้ไม่มีใครชม
.
- ความสุขชั่วคราว มีความรู้สึกดี เมื่อดื่มเหล้า ใช้สารเสพติด
- ความสุขถาวร มีความรู้สึกดี เมื่อได้นั่งสมาธิ
.
เมื่อทุกท่าน ทราบแล้วว่า "ความสุข" คืออะไร
.
กระผมขอไปต่อ แบบช้า ๆ ชิล ๆ เลยนะครับ
.
กระผมจะขอถามต่อว่า แล้ว "ความสุข" มันเกิดขึ้นได้อย่างไร ?
.
หากเราสังเกตุดี ๆ เราก็พอจะมองเห็นได้ ครับ
ว่า "ความสุข" มันเกิดขึ้นได้อย่างไร ?
.
"ความสุข" เกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ครับ
.
ทั้งจากภายในจิตใจ และ สิ่งแวดล้อมรอบตัว
.
โดยหลักการแล้ว "ความสุข" มักเกิดจาก ความสมดุล
ระหว่าง ความต้องการของเรา กับสิ่งที่เราได้รับ
หรือ การรู้จักพอใจ ในสิ่งที่ตัวเองมีอยู่ ครับ เช่น
.
1. ยอมรับ และ เข้าใจตัวเอง
เมื่อเรายอมรับทั้งข้อดี และ ข้อเสียของตัวเองได้
เราก็จะ ลดความกดดัน และ รู้สึกเป็นอิสระมากขึ้น
.
2. มีความสัมพันธ์ที่ดี
การมีคนที่เข้าใจ และ สนับสนุนเรา เช่น ครอบครัว เพื่อน คนรัก จะช่วยให้เรา รู้สึกมีคุณค่า และ ไม่โดดเดี่ยว
.
3. ทำในสิ่งที่ชอบ หรือ มีเป้าหมาย
การทุ่มเทให้งาน งานอดิเรก หรือ เป้าหมายเล็ก ๆ
ก็ทำให้ชีวิตมีพลัง และ ความหมาย
.
4. ให้ความสำคัญกับปัจจุบัน
การฝึกสติ หรือ การทำสมาธิช่วยลดความเครียด จากอดีต อนาคต ทำให้รู้สึกสงบ และ มีความสุขเพิ่มมากขึ้น
.
5. ช่วยเหลือผู้อื่น การแบ่งปัน หรือ การทำดีต่อคนอื่น
จะทำให้เรา รู้สึกอิ่มเอมใจ และ เติมเต็มความสุข ได้จากภายใน
.
6. ดูแลสุขภาพร่างกาย
ออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ กินอาหารที่ดี
ก็สามารถ ช่วยให้อารมณ์ดีขึ้น มีความสุขเพิ่มมากขึ้น
.
ข้อ 7. ครับ ข้อสุดท้าย รู้จักพอใจในสิ่งที่ตัวเองมี
การเปรียบเทียบตัวเอง กับคนอื่น มักนำไปสู่ความทุกข์
แต่การมองเห็นคุณค่าของสิ่งที่เรามี จะสร้างความสุขที่ยั่งยืน ครับ
.
สรุป ครับ
.
"ความสุข" ไม่ใช่สิ่งที่เราต้องตามหา นะครับ
.
แต่คือ สิ่งที่เราสามารถสร้างขึ้นได้จากวิธีคิด และ การใช้ชีวิตประจำวัน
.
บางครั้ง "ความสุข" ก็มาจากสิ่งเล็ก ๆ รอบตัว ครับ
.
เช่น การได้ดื่มกาแฟอร่อย ๆ ในตอนเช้า
การได้อยู่กับคนที่เรารัก หยอกล้อเล่นกับ ลูก-หลาน
.
คุณ ลองสังเกตตัวเองดูว่านะครับว่า อะไร ? ที่ทำให้คุณยิ้ม และ รู้สึกดี ครับ
.
แล้วคุณ ก็ทำสิ่งนั้นบ่อย ๆ "ความสุข" ก็จะเริ่มเกิดขึ้นเอง
.
หรือ หากยังหาสิ่งที่ทำให้เกิด "ความสุข" ยังไม่เจอ นะครับ
.
"การนั่งสมาธิ" ถือเป็นตัวเลือกที่ดีมากนะครับ
.
สำหรับการเริ่มต้น สร้างความสุขจากภายใน
.
ความสุข เกิดขึ้นได้จริง ๆ จากภายใน ครับ
กระผมได้ลองมาแล้ว จึงมาบอกต่อ
.
"ความสุข" ที่แท้จริงมักไม่ต้องพึ่งพาสิ่งภายนอกมากเกินไป
.
แต่เกิดจาก "ความสงบ" ภายในจิตใจ และ การเข้าใจตัวเอง
.
"พระพุทธเจ้า " ตรัสว่า
"ความสุขใดเกิดจากกาม ความสุขนั้นย่อมเป็นทุกข์"
.
แต่เรามักเข้าใจผิด คิดว่า นั่นคือ ความสุขที่แท้จริง ครับ
.
ภาพลวงตา จากสิ่งเร้าภายนอก สั่งสม ให้เราเชื่อว่า
.
สิ่งเหล่านั้น คือ "ความสุข"
แต่ในทาง "พุทธศาสนา" บอกว่า นั่นคือ "อุปาทาน" (การยึดมั่นถือมั่น) ครับ
.
เราจึงหลงคิดว่า ถ้ามีสิ่งนี้ เราจะความสุข
แต่พอได้มันมาแล้ว ก็ต้องวิ่งตามสิ่งใหม่ ไปเรื่อย ๆ ไม่มีวันจบสิ้น
.
และ ที่น่ากลัวที่สุด นะครับ คือ
.
เมื่อเวลาผ่านไป เราอาจพบว่า เราเสียเวลาไปกับสิ่งที่ ไม่มีความหมายจริง ๆ ครับ
.
เมื่อ "ไทม์แมชชีน" แห่งเวลา
ได้วาปเรามา ทำให้เราตื่น เมื่อเรามี "ความทุกข์"
.
"คุณ" จะเห็นว่า เราแก่ชราลงมากแล้ว เสียเวลาไปมากมายแล้ว
.
ความสุขแท้จริง คือ การไม่ต้องพึ่งอะไรเลย ครับ
แค่รู้จักพอ และ อยู่กับปัจจุบัน
.
เวลาของเราเหลือเท่าไร ? ไม่มีใครรู้ ครับ
.
แต่สิ่งที่รู้ได้คือ วันนี้ เราจะเลือกรับ "ความสุข" แบบไหน ?
.
"ความสุขชั่วคราว"ที่เหมือนฝัน
หรือ ความสุขแท้จริง ที่เกิดจากจิตใจที่ตื่นแล้ว
.
อย่าปล่อยให้วันคืนผ่านไป โดยที่เรายังหลงติดกับดัก เลยนะครับ
.
เพราะถ้ารอจนสาย เราอาจเหลือแค่เพียง ความเสียดาย ครับ
.
ความสุขที่ยั่งยืน เกิดจากจิตใจที่ปล่อยวาง ไม่ใช่มือที่ไขว่คว้า
.
ความสุขไม่ใช่จุดหมาย นะครับ
แต่เป็นการเดินทางของ "จิตวิญญาณ"
.
ที่ค่อย ๆ ตื่นขึ้นจาก "ความฝัน" ว่า ฉันต้องเป็นอย่างนี้ ฉันถึงจะมีความสุข
.
และเมื่อวันนั้นมาถึง คุณจะพบว่า
ความสุขที่แท้จริง คือการได้ "เป็น"
ไม่ใช่การได้ "มี" ครับ
.
คือการ "รู้สึก" โดยไม่ต้องเปรียบเทียบ
คือการ "อยู่" โดยไม่ต้องวิ่งตามหา
.
บ้านเราอยู่ที่ไหน ? กลับมาบ้านเราเถอะนะครับ
ความสุข คือ การกลับบ้าน สู่จิตใจที่รู้จักพอ ครับ
.
สุดท้ายในตอนนี้ ครับ ขอให้ผู้เจริญในธรรม ทุกท่าน
.
จงเป็นผู้เจริญในศีล สมาธิ ปัญญา ยิ่ง ๆ ขึ้นไป
.
จนนำไปสู่ความหลุดพ้น จากความทุกข์ทั้งปวง ทุกคน ทุกท่าน ด้วยเทอญ สาธุ 🙏🙏🙏
.
สวัสดีครับ
.
#ธรรมะ , #ศาสนาพุทธ , #พุทธศาสนา , #ความสุข
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
