โลกซึมเศร้า
เราอ้างเรื่อง "สารเคมี" มากไปหรือเปล่า?
ผมว่าทุกวันนี้ คำพูดที่ว่า "โรคซึมเศร้าเกิดจากสารเคมีในสมองผิดปกติ" โดนนำมาใช้แบบมักง่ายมากขึ้นครับ
เพราะทุกๆการกระทำ ทุกๆความรู้สึก ทุกๆความนึกคิด ที่เกิดในสิ่งมีชีวิต รวมถึงอารมณ์ต่างๆนั้น มันก็เกิดจากปฏิกิริยาต่างๆ ของกระแสไฟฟ้า และสารเคมี ที่เกิดขึ้นในสมอง
ดังนั้น การบอกว่าโรคซึมเศร้าเกิดจากสารเคมีในสมองผิดปกติ มันจึงเป็นอะไรที่ Obvious มากๆ
Q:ทำไมคุณเป็นโรคซึมเศ้รา?
A:เพราะสารเคมีในสมองผิดปกคิไง
มันดูกำปั้นทุบดินมากๆ
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นในSocial Media เมื่อการรณรงค์เรื่องโรคซึมเศร้าแพร่หลายมากขึ้น โอเค ข้อดีคือเราสามารถให้ความตระหนักรู้ ป้องกันการสูญเสียกับคนที่เป็นภาวะนี้อยู่ได้
แต่พอรณรงค์เรื่องสารเคมีในสมองมากๆเข้า มันกลายเป็นว่าถ้าเราไปทัก ว่าคนเป็นซึมเศร้า นั้น มีปัจจัยชักนำอื่นๆ จึงทำให้เขาเป็น ดราม่าจะบังเกิดทันที
เช่น ถ้าคุณทักว่า ซึมเศร้าเพราะอ่อนแอ ซึมเศร้าเพราะขาดความรัก ขาดความอบอุ่น ขาดที่พึ่ง ซึมเศ้ราเพราะสังคมสมัยนี้เป็น Perfectionist กันมากไป เป็นต้น คุณอาจจะโดนชี้หน้าประณาม ว่าเป็นพวกล้าหลัง โบราณ ไม่เข้าใจว่าโรคซึมเศร้าคือโรคทางกาย มิใช่โรคทางจิด แต่อย่างใด
เรามาถูกทางแล้วจริงหรือ?
สมมติ ในกรณีที่พบเจอชายวัยกลางคน เป็นเบาหวาน รูปร่างอ้วน ดื่มน้ำอัดลมวันละ สี่ ขวด ไม่ออกกำลังกาย วันๆเอาแต่ นั่งๆนอนๆ เราจะพูดไหมครับ ว่าเค้าเป็นเบาหวาน เพราะมี "ระดับน้ำตาลในเลือดสูง"
คิดว่า หากมีคนมาทักเขาให้ปรับพฤติกรรมตัวเอง หยุดดื่มน้ำอัดลม จะมีใครมาแย้งไหม ว่าเรากำลังเข้าใจผิด เหตุปัจจัยทางพฤติกรรมไม่เกี่ยวเลย เขาไม่ได้อยากเป็นเบาหวาน เขาเป็นเบาหวาน เพราะน้ำตาลในเลือดสูง
ก็คงไม่ เพราะประชาชนทั่วไปก็พอมีความรู้ ว่าโรคเบาหวานส่วนใหญ่ มันเกิดเพราะกินหวาน ไม่ออกกำลังกาย บลาๆ
แต่สิ่งที่ Social Media กำลังทำกับโรคซึมเศร้าตอนนี้ เหมือนกับบอกว่าคนที่เป็นเบาหวาน เกิดจาก "ระดับน้ำตาลในเลือดสูง" แล้วก็ให้ไปรักษากินยา โดยไม่สนใจอะไรอื่นๆเลย?
การพูดแค่ว่า "โรคซึมเศร้าเกิดจากสารเคมีในสมองผิดปกติ" มันชวนให้คิดว่า อยู่ดีๆ วันดีคืนดี สมองก็หลั่งสารเคมีผิดปกติ เลยทำให้เกิดโรคซึมเศร้า เช่นนั้นแล้ว เราเอาชนะ Natural selection มา เพียงเพื่อมีระเบิดเวลาในสมอง ที่วันดีคืนดีก็บอกว่า "จงซึมเศร้า" แล้วก็ฆ่าตัวตายไปหรือ?
แล้วที่หลายๆคนประสบความซึมเศ้รา จากการสูญเสียคนรัก จากการถูกกลั่นแกล้ง ถูกกดขี่ข่มเหง จากปัญหาการเงิน ปัญหาสถานะภาพทางสังคม นั่นเพราะวันดีคืนดี สมองหลั่งสารเคมีผิดปกติ จริงๆหรือ?
คุณอาจจะบอกว่า สมัยก่อนยังไม่มีบัญญัติคำๆนี้ คนเป็มซึมเศร้าก็เลยน้อย แต่ถ้านับจากตอนที่โรคนี้รับการบัญญัติขึ้นมา อุบัติการณ์โรคซึมเศร้า และอัตราการฆ่าตัวตาย มันก็สูงมากขึ้นเรื่อยทุกๆปี โดยเฉพาะในคนอายุน้อยๆ คนฆ่าตัวตายมากในแต่ละปี (ประมาณ 8 แสนคนทั่วโลก) แซงหน้าการตายจากฆาตกรรม หรือ จากภาวะสงคราม นี่ก็เพราะ วันดีคืน สารเคมีในสมองก็ผิดปกติ จริงๆหรือ?
จริงๆแล้ว คิดตาม common sense ยุคสมัยนี้ผู้คนควรจะฆ่าตัวตายน้อยที่สุดนะครับ มันควรจะเป็นยุคที่ผู้คนมีความสุขที่สุด เพราะนี่คือ ยุคที่ผู้คนทั่วโลกอดอยากน้อยที่สุด สุขภาพดีที่สุด สงบสุขจากสงครามที่สุด มีสิทธิเสรีภาพมากที่สุด และเชื่อมต่อกันมากที่สุด แต่ถึงกระนั้น อัตราโรคซึมเศ้รากลับพุ่งสวนทาง
เราใช้ข้ออ้างเรื่อง "สารเคมี" เยอะไป เราหวังพึ่งยามากไป จนหลงลืมมองหาปัจจัยทางสังคมอื่นๆ หรือเปล่า?
Note
1. เรื่อง Serotonin ต่ำลงแล้วทำให้เป็นโรคซึมเศร้าก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันนะครับ ว่าจริงรึปล่าว : refhttps://www.bmj.com/content/350/bmj.h1771
2. เรื่องยาต้านเศร้าเช่นกัน มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือออกมา ว่าเอาจริงๆแล้ว ยึดตามระเบียบงานวิจัย ยามันไม่ได้ผล
refhttp://visitdrsant.blogspot.com/2013/07/antidepressant.html
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
