ยารักษาโรคกระเพาะสุดฮิตกับภัยร้ายที่แอบแฝงอยู่ ?
เมื่อพูดถึงยารักษาโรคกระเพาะสุดฮิตทำให้นึกถึงกลุ่มยาลดกรดในกระเพาะอาหารกลุ่มหนึ่งนั่นคือ Proton pump inhibitors หรือเรียกย่อว่า PPI แล้วมีภัยร้ายอะไรแอบแฝงอยู่ มาติดตามกันเลยครับ
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกลุ่มยากลุ่มนี้ให้ลึกซึ้งขึ้นอีกสักเล็กน้อย เพื่อที่จะได้เข้าใจว่าภัยร้ายที่แอบแฝงนั้นมีความสัมพันธ์อย่างไร
Proton pump inhibitors ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้เช่น Omeprazole, Lanzoprazole, Pantoprazole, Rabeprazole, Esomeprazole เป็นต้น จำไม่ยากครับยาในกลุ่มนี้ สังเกตให้ดีจะลงท้ายด้วยคำว่า "-prazole" ตัวยอดฮิต ราคาถูก คือ Omeprazole นั่นเอง
Proton pump inhibitors มีกลไกการออกฤทธิ์คือ ยาจะไปยับยั้งการทำงานของ proton pump หรือเอนไซม์ hydrogen/potassium adenosine triphosphatase (H+/K+ ATPase) เมื่อเอนไซม์ตัวนี้ไม่ทำงาน กรดจะไม่สามารถหลั่งเข้าสู่กระเพาะอาหารได้นั่นเอง เราจึงมักเรียกว่ายาลดการหลั่งกรด ใช้รักษาโรคแผลในกระเพาะอาหาร หรือโรคกรดไหลย้อน เป็นต้น
กลไกการออกฤทธิ์ของยาในกลุ่ม PPI
ความอัศจรรย์ของยากลุ่มนี้คือ การออกฤทธิ์ที่ยาวนาน ทำไมถึงออกฤทธิ์ได้ยาวนานล่ะ ที่เป็นเช่นนี้เพราะการจับกันของยากับเอนไซม์จะเป็นแบบ irreversibly inhibiting คือจับแบบไม่ปล่อย ยับยั้งถาวรนั่นเอง
ถ้าเปรียบเอนไซม์ H+/K+ ATPase เหมือนประตูที่ให้กรดไหลเข้า-ออก ยาในกลุ่ม PPI ก็เปรียบเสมือนอะไรบางอย่างที่มาขวางประตูไว้ กรดจึงผ่านออกมาไม่ได้ ขวางแล้วขวางเลย แน่นหนึบ หลุดยาก (irreversibly inhibiting)
ซึ่งในคนปกติทั่วไปเวลาจำเป็นต้องใช้ยาในกลุ่มนี้จะใช้ระยะเวลาสั้น ๆ เท่านั้น ไม่ได้กินตลอดชีวิต แต่ปัจจุบันพบการใช้ยากลุ่มนี้ในระยะยาวมากขึ้น ประสบการณ์ตรงเลยครับ ผู้ป่วยเรียกหายากลุ่มนี้มาก พอไม่ได้กินจะรู้สึกปวดท้องแปลก ๆ พอมียาเข้าไป รู้สึกดีขึ้น จึงกินยานี้เรื่อย ๆ ๆ
ตำแหน่งที่ยาจับกับเอนไซม์ (ขอบคุณภาพจาก www.researchgate.net)
แล้วกินเป็นระยะเวลานาน ๆ ไม่ดีอย่างไร ?
มีโรคหนึ่งที่อยากให้พวกเรารู้จัก โรคนั้นคือ stomach flu หรือโรคหวัดลงกระเพาะ เมื่อพูดถึงโรคหวัดก็ต้องมีเชื้อก่อโรค ใช่ครับ โรคนี้เกิดจากจากติดเชื้อไวรัสที่ว่า โนโรไวรัส (Norovirus)
อาการเด่นของโรคนี้คือ คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลวเป็นน้ำ ถ้าถ่ายเหลวรุนแรงอาจเรียกว่าเป็น Acute gastroenteritis หรืออุจจาระร่วงเฉียบพลัน ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้เลยถ้ารักษาไม่ทัน
ขอบคุณภาพจาก https://fineartamerica.com/featured/stomach-flu-symptoms)
แล้วมันเกี่ยวกับการกินยากลุ่ม PPI นาน ๆ อย่างไร ?
อย่าลืมครับยากลุ่มนี้ลดการหลั่งกรด นั่นหมายความว่า pH ในกระเพาะอาหารจะสูงขึ้น เมื่อกินยานี้ไปนาน ๆ ความเป็นกรดในกระเพาะอาหารจะค่อย ๆ ลดลงนั่นเอง
ความเป็นกรดลดลงไม่ดีอย่างไร เพราะกรดในกระเพาะจะช่วยทำลายไวรัสได้ รวมถึงแบคทีเรียฝั่งดีที่เจริญได้ดีในกรดก็จะมีจำนวนลดน้อยลง เรียกว่าสมดุลของ microbiome ในร่างกายจะเสียไป
พูดง่าย ๆ คือ กินยานี้ไปนาน ๆ ร่างกายจะเสียสมดุลนั่นเองครับ และมีผลกระทบตามมาอีกมากมายเช่น อาจเสี่ยงต่อภาวะกระดูกพรุน เพราะร่างกายดูดซึมแร่ธาตุบางอย่างลดลง เช่น แคลเซียม
ปัจจุบันยังพบว่าเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม และเกิดผลเสียต่อไต อีกด้วย
ดังนั้น ใช้ยาเมื่อจำเป็นต้องใช้จริง ๆ เท่านั้น ครับ
- 27
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
