ตอนที่ 8 สังคหวัตถุ 4
เพราะมนุษย์ไม่อาจจะพึ่งพาตัวเองได้ตลอดเวลา บางช่วงจังหวะของชีวิต เราก็ต้องพึ่งพาผู้อื่น เช่น เมื่อเราเพิ่งคลอดออกจากครรภ์มารดา ยังไงๆ ก็ต้องพึ่งพาผู้อื่น หรือช่วงที่เราเจ็บไข้ได้ป่วย หรือช่วงที่เราเข้าสู่วัยชรา ก็ต้องพึ่งพาผู้อื่น
หรือในชีวิตประจำวัน เราไม่อาจจะดำรงชีวิตด้วยการทำทุกสิ่งทุกอย่างได้ด้วยตัวเอง เช่น กินข้าว ก็ต้องพึ่งพาชาวนาช่วยปลูกข้าวให้ สวมใส่เสื้อผ้า ก็ต้องพึ่งพาชาวไร่ให้ช่วยปลูกฝ้าย พึ่งพาโรงงานทอผ้า พึ่งพาโรงงานตัดเย็บผ้า และพึ่งพาร้านขายเสื้อผ้า เราจึงจะมีเสื้อผ้าสวมใส่เป็นต้น และเมื่อเราพึ่งพาผู้อื่นแล้ว เราก็ต้องทำตัวเราให้ผู้อื่นพึ่งพาได้เช่นกัน สังคมจึงจะอยู่ได้อย่างสงบสุข
หลักธรรมที่เป็นที่รู้จักกันในเรื่องนี้อย่างดีก็คือ “สังคหวัตถุ 4” มีอะไรบ้าง
1 ทาน หมายถึง การแบ่งปัน อะไรที่เรามีเหลือเฟือ ก็ต้องรู้จักแบ่งปัน หรืออะไรที่ไม่ได้มีเหลือเฟือ แต่ผู้อื่นเขาขาดแคลนและจำเป็นกว่า เราก็ตัดใจแบ่งให้ เช่น การบริจาคโลหิตเป็นต้น เราก็ไม่ได้ว่าจะมีเลือดเหลือเฟือนะ แต่มีคนที่เขาขาดแคลนและจำเป็นกว่า เราก็ยินดีตัดใจแบ่งให้อย่างนี้เป็นต้น เรื่องการให้ หรือ การแบ่งปัน นี้ มีเนื้อหาในพระพุทธศาสนาเยอะมาก คงไม่เอามาเล่าในคลิป VDO นี้ ขอแค่เอาพุทธภาษิตมากล่าวในที่นี้ เพื่อให้เห็นว่า พระพุทธศาสนาให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านความสัมพันธ์ไว้มาก ซึ่งพุทธภาษิตนั้นก็คือ
ททํ มิตฺตานิ คนฺถติ (อ่านว่า ทะทัง มิดตานิ คันถะติ)
แปลว่า = ผู้ให้ ย่อมผูกไมตรีไว้ได้
ต่อไปมาข้อที่
2 ปิยวาจา หมายถึง คำพูดที่เป็นที่รัก ซึ่งเรื่องนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ทรงให้หลักในการพูดถึง 5 ข้อนะ เรียกว่า องค์ประกอบของวาจาสุภาษิต ได้แก่
1 เรื่องจริง
2 มีประโยชน์
3 สุภาพ
4 ถูกกาละเทศะ
5 พูดด้วยจิตเมตตา
ยกตัวอย่าง คุณแม่บ้าน เห็นคุณพ่อบ้านเมากลับบ้านมา ก็พูดกับคุณพ่อบ้านว่า “พี่ เหล้าน่ะไม่ดีนะ อย่าไปกินมันอีกเลย” ถามว่า เรื่องจริงไหม ก็ตอบว่า จริง มีประโยชน์ไหม ก็ตอบว่า มีประโยชน์ ถามว่า สุภาพไหม ก็ตอบว่า สุภาพ แต่ถูกกาละเทศะไหม ไม่ถูก อาจจะเจ็บตัวได้อย่างนี้เป็นต้น
- 7
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
