12 เม.ย. 2020 เวลา 08:34 • สุขภาพ
Learning Visual Diary #56 : จินตนาการสำคัญยังไงในช่วง Covid19
สวัสดีครับทุกท่าน ภายใต้สภาวะเช่นนี้ หวังว่าทุกท่านจะยังมีสุขภาพแข็งแรงนะครับ แต่นอกจากสุขภาพร่างกายแล้ว สุขภาพจิตใจก็เป็นเรื่องสำคัญมาก ในช่วงที่ผ่านมาเราทุกคนคงจะผ่านเหตุการณ์ที่ต้องจดจำ (ไม่ว่าอยากหรือไม่อยาก) รวมถึงความโกลาหลที่ต้องบริหารจัดการทั้งเรื่องส่วนตัวและเรื่องงาน ทำให้ focus ของเราต้องอยู่กับเรื่องตรงหน้าเป็นหลัก ผมก็เป็นคนหนึ่งที่เป็นเช่นนั้น ไม่มีเส้นเวลาทำงานกับเวลาพักอีกต่อไป สิ่งที่เคยจำเป็นก็อาจจะไม่จำเป็นแล้ว แต่ยังไงวิกฤตที่อยู่ตรงหน้าเหล่านี้ก็ต้องผ่านไปนะครับ วันนี้ผมเลยอยากจะชวนมาคุยกันกับมุมมองการจัดการความคิดของเราในช่วงวิกฤตแบบนี้ครับ
คือมันอย่างนี้ครับ...
วันนี้เนื้อหาหลักผมเอามาจากบทความที่ผมไปอ่านเจอจาก Havard Business Review ชื่อ We Need Imagination Now More Than Ever ซึ่งเป็นบทความที่ลงเมื่อวันที่ 10 ที่ผ่านมา เขียนโดยคุณ Martin ReeVes และ Jack Fuller ครับ ก็อ่านแล้วคิดว่าเนื้อหาน่าสนใจ และทำให้เราเบรกความ paranoid ของตัวเองเหมือนกัน เลยอยากมาแชร์ความคิดกับทุกคนครับ แน่นอนผมปสมความคิดตัวเองลงไปด้วยครับ
จินตนาการสำคัญกับช่วงวิกฤตการณ์ยังไง
อย่างที่เกริ่นตอนแรก ผมคิดว่าตอนนี้เราแทบทุกคนน่าจะหมกหมุ่นกับกาาจัดกาาความสับสนตรงหน้า การแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้า และรองรับการเปลี่ยนแปลง เพราะสัญชาตญาณแรกของเรามักบอกเราว่าให้ป้องกันความเป็น "ปกติ" ของเราไว้ แม้ว่าบางทีเราเองก็อาจจะรู้ว่าเราขัดขวางการเปลี่ยนแปลงไม่ได้ และความ "ปกติ" บางอย่างก็คงไม่เหมือนเดิม
สถิติของ HBR บอกเราว่ามากกว่า 90% ของบริษัทที่ Havard สำรวจมีการทำ action ต่างๆที่ตอบโต้วิกฤตแล้ว แต่กลับมีเพียง 60%เท่านั่นที่เริ่มคิดถึงอนาคต และที่เริ่มทำแล้วกลับมีไม่ถึง 30% ด้วยซ้ำ
ดังนั้น เวลานี้จึงเป็นเวลาที่การใช้จินตนาการสำคัญมากโดยเฉพาะกับคนที่เป็นผู้นำ เหตุผลสำคัญที่ทำให้จินตนาการสำคัญเพราะ สังคม ตลาด เหตุการณ์ที่เราจะเจอต่อจากนี้ มันใข้แค่ความรู้ในอดีตไม่ได้ก็ได้ ทางที่ 'ปกติ' ก็อาจจะไม่ปกติแล้ว ผู้นำจึงต้องเริ่มทำหน้าที่นำไปในเส้นทางที่ไม่รู้จักหรือมองไม่เห็น หลังจากที่เราผ่านช่วง defensive กับวิกฤต เราต่างรู้นะครับว่าเราน่าจะเข้าสู่ recession แต่แน่นอนว่ามันจะผ่านไป และสิ่งที่เราต้องทำคือ recover และ reinvent แต่คุณรอมันผ่านแล้วค่อยทำไม่ได้ คุณต้องทำตอนนี้คิดตอนนี้ ตอนที่คุณยังไม่รู้ว่าอะไรคือ 'ปกติ' ของวันข้างหน้านั่นแหละครับ ดังนั้นจินตนาการจึงสำคัญครับ
7 วิธีสร้างความสามารถด้านจินตนาการในช่วงวิกฤต
ด้วยสถาการณ์แบบปัจจุบัน ผมเก็เขื่อว่าไม่ง่ายที่เราจะกระตุ้นให้จินตนาการทำงานได้ดี บทความวันนี้ก็จะช่วยแชร์วิธีการกระตุ้นสมองคุณให้จินตนาการ หรืออยากน้อยให้คุณฉุกคิดว่าคุณต้องมีจินตนาการครับ ซึ่งผมเอา 7 ข้อนี้มาจาก HBR บวกความคิดผมเข้าไป
1. Carve out time for Reflection
ช่วงเวลาที่ยุ่งยากแบบนี้เป็นอะไรที่ยากมากที่จะหาเวลา feedback ตัวเอง เรามักจะจดจ่อต่อสถานการณ์ตรงหน้าเพื่อตัดสินใจว่าจะสู้หรือจะถอย (Fight or Flight decision) แต่การจดจ่อแบบนี้มันลดความสามารถในการเห็นภาพใหญ่ของเราครับ การแบ่งเวลาเพื่อถอยมาอยู่กับตัวเองจึงเป็นเรื่องจำเป็น ผมไม่ได้แนะนำว่าออกจากปัญหานะครับ แต่ต้องมีเวลาสำหรับการสำรวจความคิดตัวเอง reflect ตัวเองท่ามกลางปัญหา หาเวลาสูดลมหายใจลึกๆ กินข้าวให้ช้าลง หาเวลาอยู่ห่างจากมือถือบ้าง คุณ unavailable ได้บ้างนะครับ ไม่จำเป็นต้อง on ตลอดเวลา
2. Ask active, Open Question
คำถามในช่วงวิกฤตส่วนใหญ่มักจะเป็นคำถามแบบ passive เช่น พอ lockdown แล้วจะเกิดอะไรขึ้นกับธุรกิจเราบ้าง ห้างปิดสาขาปิดรายได้หายไปเท่าไร ซึ่งก็ไม่แปลกนะครับ แต่เราต้องถามคำถามที่ active ด้วย เช่น เราสามารถหาช่องทางการขายใหม่ได้ใหม อะไรที่ลูกค้าอยากได้ในสถานการณ์ปัจจุบัน อะไรที่เราต้องไม่ทำในสถานการณ์ปัจจุบัน หรือทำยังไงให้ลูกค้าประจำยีงนึกถึงเรา คำถามเหล่านี้ คือการถามหา action ของเรา เราเป็นผู้กระทำ ไม่ใช่ผู้ถูกกระทำหรือ event taker บางทีเราอาจได้ไอเดียดีๆจากเวลาหรือคนที่คาดไม่ถึงครับ
3. Allow yourself to be Playful
รักษาความขี้เล่นหรืออารมณ์ขันของคุณเอาไว้ จริงอยู่ว่าการจัดการวิกฤตมันต้ิงการความจริงจัง จะมาเล่นๆได้ยังไง การเล่นไม่ได้แปลว่าไม่จริงจังนะครับ ผมมี 2 เหตุผลง่ายๆและจริงที่คุณควรจะึงความสามาถในการเล่น
(1) ยอมรับเถอะว่าคุณทำงานเครียดตั้งแต่เช้าจรดค่ำหรือดึกไม่ได้ทุกวัน (แม้บางครั้งจะจำเป็น)
(2) การเล่นช่วยให้ส่งเสริมการคิดสร้างสรรค์ของเรา มันพัฒนาสมองในส่วนที่ช่วยเขื่อมต่อเรื่องต่างๆเข้าด้วยกัน การเชื่อมโยงเรื่องต่างๆให้เป็นเรื่องใหม่ การฝึกใช้จินตนาการเพื่อปรับตัว เป็น skill ที่เราได้จากการเล่นและมีอารมณ์ขันครับ คิดอะไรแปลกๆ มองมุมกลับ ทำเป็นเรื่องสนุก ล้วนเป็นทักษะที่ได้จากการเล่นที่นำเราไปในทางที่เราไม่รู้จัก
4. Set up System for Sharing Ideas
เพราะการทำงานในองค์กร เป็นเรื่องยากและก็ไม่ควรทำด้วย ที่เราจะทำงานสำเร็จด้วยตัวคนเดียว ความคิดก็เช่นกัน โดยเฉพาะการเดินทางไปสู่ทางใหม่ องค์กรหรือผู้นำจึงควรต้องมีช่องทางให้คนมาแชร์ความคิดกัน สร้างช่องทางที่ไม่เป็นทางการไม่มีลำดับขั้นขึ้นมา และอย่าลืมว่าอย่าทำลายความคิดสร้างสรรค์ด้วยความสมเหตุสมผลครับ จริงๆต้องบอกว่าอย่าปฎิเสธความคิดเพราะเราไม่เคยชินกับมันหรือเราไม่เคยทำมัน เพราะทางข้างหน้า post covid19 อาจจะไม่มีอะไรเหมือนเดิมก็ได้นะครับ การทำตาม protocol ยังสำคัญแต่อาจจะไม่จำเป็นที่สุด
5. Seek out the Anomalous and Unexpected
จินตนาการมักจะเกิดเมื่อเราเจอเรื่องที่คาดไม่ถึง เมื่อเราคิดถึงมันจริงๆ จินตนาการดีๆความคิดดีๆมักจะเกิดหลังคำถามเข่น มีบางอย่างไม่ถูกต้อง จินตนาการที่ดีจะช่วยพาเราไปหาคำถามใหม่ เช่น มันน่าจะมีโอกาสหรือเรื่องดีๆซ่อนอยู่ ลองถามคำถามและหาคำตอบจากสถานการณ์ เช่น อะไรคือ key success ของจีนในการจัดการ covid19 ทำไมแต่ละประเทศใช้วิธีเดียวกันแต่ผลต่างกัน ธุรกิจอะไรที่รุ่งในช่วงวิกฤต เราก็จะได้ข้อคิดดีๆได้เหมือนกันครับ เราไม่มีโอกาสเจอสถานการณ์แบบนี้บ่อยๆนะครับ (ไม่บ่อยดีแล้วเนอะ) ใหนๆก็เจอแล้ว เราก็ควรเรียนรู้จากมันครับ
6. Encourage Experimentation
ใหนๆก็ไม่แน่ใจว่าอะไรถูก เราก็ต้องส่งเสริมให้คนในองค์กรทำการทดลองครับ ในบทความยกตัวอย่างของ LEGO เดิมเลโก้เป็นร้านผลิตเฟอร์นิเจอร์จากไม้ แต่ในยุคเศรษฐกิจตกต่ำในทศวรรษ 30s ทำให้เลโก้เริ่มทดลองทำของเล่นจากไม้ แต่หลังจากนั้นในช่วงสวครามโลกครั้งที่สองจากวิกฤตการขาดแคลนวัตถุดิบ เลโก้ก็ทดลองอีกครั้งและจบด้วยของเล่นที่มาจากวัสดุใหม่ของโลกคือ พลาสติก ทำให้เรามีของเลิ่นอย่าง Lego Bricks ในปัจจุบันนี้ครับ
7. Stay Hopeful
อย่าสูญเสียความหวัง เพราะความหวังขับเคลื่อนจุดมุ่งหมายและจุดมุ่งหมายคือพลังงานให้เราเดินหน้าแบบ active การปล่อยให้สถานการควบคุมตัวเรา เราเรียกว่า passive มันเกิดง่ายมากถ้าเราไม่มีจุดมุ่งหมายหรือความหวังนี่แหละครับ อย่าหยุดที่จะสร้างแรงบันดาลใจให้ตัวเอง และแบ่งปันให้คนรอบข้าง ความเสี่ยงที่แท้จริงของมนุษยชาติมาจนถึงองค์กรหรือตัวเราเอง คือการจอมรับชะตากรรมโดยไม่คิดแก้ไขครับ ยังไงๆเรื่องนี้ก็ต้องผ่านไป แต่เราจะเป็นอะไรหรืออยู่ตรงใหนหลังจากเรื่องนี้เราเป็นคนกำหนดเองนะครับ
ไม่มีเวลาใหนจะเหมาะกับการทำเรื่องใหม่ๆเท่าเวลานี้แล้ว (เพราะอาจทำเรื่องเก่าไม่ได้แล้วก็ได้) จงใช้จินตนาการเพื่อสร้างความแตกต่างและใช้สติเพื่อให้เราอยู่ในเหตุการณ์แห่งศรตวรรษนี้อย่างแข็งแรงไปด้วยกันครับ เราต้องผ่านไปด้วยกันได้แน่นอนครับ Stay Healthy ครับ
Happy Learning
ขอบคุณครับ
ชัชฤทธิ์

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา