ปริศนาไขกระจ่างแล้ว!! 😉
กับดาราจักร "X" กาแล็คซี่รูปกากบาทนี้ว่ามันเกิดขึ้นได้อย่างไร
ด้วยข้อมูลจากกล้องโทรทัศน์วิทยุใหม่ล่าสุด "MeerKAT" ที่เพิ่งสร้างเสร็จในแอฟริกาใต้
กาแล็คซี่ PKS 2014-55 อยู่ห่างจากโลก 800 ล้านปีแสง
หนึ่งในปริศนาในห้วงอวกาศของเหล่านักดาราศาสตร์นั้นคือ กาแล็คซี่รูปทรงกากบาท หรือ "X-shaped galaxies" ว่าเพราะเหตุอันใดพวกมันจึงมีรูปทรงแปลกประหลาดเช่นนี้
ทั้งนี้กาแล็คซี่ที่มีหลุมดำมวลยิ่งยวดมากกว่ากาแล็คซี่ทางช้างเผือกของเรานั้น มีหลายแห่งที่จะมีลำของพวยก๊าซและสัญญานวิทยุรุนแรงพุ่งออกจากใจกลางในแนวขวางกับแกนการหมุนของดาราจักร
ซึ่งลำพวยก๊าซนี้เป็นผลมาจากหลุมดำขนาดยักษ์ที่อยู่ใจกลางกำลังกลืนกินดวงดาวและมวลสารต่าง ๆ ซึ่งปกติจะมีลำพวยก๊าซพุ่งออก 2 ข้างของจานดาราจักร
ตัวอย่างของลำพวยก๊าซของกาแล็คซี่ NGC 5128
แต่ก็มีบางกาแล็คซี่ที่มีลำพวยก๊าซข้างละ 2 เส้น ทำให้เราสังเกตเห็นเป็นดาราจักรรูปทรง "กากบาท"
ซึ่งมาวันนี้ด้วยภาพถ่ายที่คมชัดจากกล้องโทรทัศน์วิทยุ MeerKat ทำให้เห็นถึงรายละเอียดบริเวณใจกลางกาแลคซี่ ซึ่งยืนยันสมมติฐานหนึ่งที่ใช้อธิบายการเกิดรูปทรงกากบาทนี้
สมมติฐานนี้เรียกว่า "hydrodynamical backflow model" การไหลย้อนของมวลสารในพวยก๊าซที่พุ่งออกจากใจกลางกาแล็คซี่กลับมายังกาแล็คซี่
โดยมวลสารที่ถูกพ่นออกเป็นลำพวยก๊าซจะวิ่งออกจากหลุมดำ 2 ข้างตามลูกศรใหญ่ ก่อนจะวกกลับมาตามแนวลูกศรเล็ก
ซึ่งการวกกลับนั้นยังมีการรักษาสมมาตรของพวยก๊าซทั้งสองข้าง และพวยก๊าซที่ไหลย้อนมานี้จะถูกปัดออกอันเนื่องจากมวลสารของดวงดาวที่อยู่ในจานหมุนของกาแล็คซี่ (ซึ่งเป็นระนาบเอียงเมื่อเทียบกับแกนการพุ่งของพวยก๊าซ)
โดยทิศการสะท้อนออกนั้นก็จะเป็นไปตามแนวลูกศรสีขาวในรูปด้านล่าง ซึ่งก็ยังรักษาสมมาตรของลำพวยก๊าซทั้ง 2 ข้างได้พอดีจนเห็นเป็นรูปตัว X นั้นเอง
จากรูปแนวจานหมุนของกาแล็คซี่จะอยู่ในแนวเส้นประเหลือง (เห็นเป็นวงรีเอียงเนื่องจากมุมที่มองไปจากโลก) และเห็นถึงลำพวยก๊าซใหม่ที่เพิ่งพุ่งออกจากหลุมดำอยู่ตรงกลาง
ด้วยความสามารถในการมองเห็นที่ละเอียดคมชัดขึ้น ทำให้เราได้เห็นและเข้าใจถึงสิ่งที่เกิดขึ้นได้ ข้อมูลนี้ช่วยคลี่คลายอีกหนึ่งปริศนาที่คาใจนักดาราศาสตร์มายาวนาน
กล้องโทรทัศน์วิทยุ MeerKAT เป็นกล้องโทรทัศน์วิทยุจำนวน 64 ตัว แต่ละตัวประกอบด้วยจานรับสัญญาณวิทยุเส้นผ่านศูนย์กลาง 15 เมตร
เริ่มใช้งานมาตั้งแต่ปี 2018 ตั้งอยู่บนพื้นที่ตอนเหนือของประเทศแอฟริกาใต้
กล้องโทรทัศน์วิทยุ MeerKAT เป็นส่วนหนึ่งของ SQUARE KILOMETRE ARRAY
ด้วยการตั้งกระจายเป็นทุ่งอย่างที่เห็นทำให้ MeerKAT นั้นเสมือนว่าเป็นจานรับสัญญาณวิทยุขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 8 กิโลเมตรเลยทีเดียว
ซึ่งในอนาคตยังมีแผนติดตั้งเพิ่มอีก 133 จานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการรับสัญญาณ
ด้วยภาพถ่ายที่คมชัดจากกล้อง MeerKat ทำให้เห็นถึงรายละเอียดบริเวณใจกลางกาแลคซี่ ซึ่งยืนยันสมมติฐานหนึ่งที่ใช้อธิบายการเกิดรูปทรงกากบาทนี้
ปล. ชื่อ MeerKAT นี้ชื่อเดียวกับตัวเมียร์แคท ซึ่งอาศัยอยู่ในทวีปแอฟริกา เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม อยู่รวมกันเป็นฝูงเป็นสัตว์สังคม
เมื่อก่อนเคยดูสารดีช่อง Discovery Animal เรื่องตามติดชีวิตเมียร์แคท สนุกมั่ก ๆ มียกพวกตีกันเพื่อแย่งชิงดินแดน บางตัวมีย้ายฝูง ทั้งแอ๊คชั่นและดราม่ามีหลายตอนเลย ลองหามาดูกันได้ครับของเขาทำดียังกะดูซี่รี่ย์ 😁
- 8
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
