3 มิ.ย. 2020 เวลา 10:44 • ประวัติศาสตร์
ข้อเท็จจริงสงครามจีน-อินเดีย ปี 1962
เมื่อวานนี้นั่งฟังไลฟ์เรื่องปัญหาจีน-อินเดียในไทย แล้วมีประเด็นที่ผู้พูดอธิบายในเชิงประวัติศาสตร์ความขัดแย้งผิดในบางเรื่อง ซึ่งคิดว่าหลายคนในไทยเชื่ออย่างนั้น แต่ข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์มันเป็นอย่างนี้ครับ
ประเด็นแรกคือเรื่องการส่งเรือ USS Enterprise เข้ามาช่วยอินเดียของสหรัฐนั้น ไม่ได้เกิดในสงครามอินเดีย-จีนปี 1962 แต่เป็นในช่วงสงครามอินเดีย-ปากีสถานในปี 1971 ที่หนักกว่านั้นคือ USS Enterprise ที่ส่งมาในสงครามปี 1971 นั้น มาเพื่อช่วยปากีสถาน ไม่ได้มาช่วยอินเดียด้วยครับ
แต่เรือซึ่งคาดว่าสหรัฐจะส่งมาช่วยคือ USS Kitty Hawk แต่ก็ไม่ได้มาเพราะจีนยุติสงครามเสียก่อน (สิ้นปี 1962 เรือลำนี้ไปจอดแถวฮ่องกง และใช้เพื่อควบคุมสันติภาพในช่องแคบไต้หวันในปี 1963) เพราะในปี 1962 USS Enterprise กำลังวุ่นอยู่กับวิกฤตคิวบา
ประการที่ 2 คือเรื่องจีนต้องการขยายดินแดนจึงเปิดศึกกับอินเดียในบริเวณอักไซชิน และอรุณาจัล อันนี้เป็นความเข้าใจผิดอย่างร้ายแรงเพราะในข้อเท็จจริง ต้องอธิบายถึง Forward Policy ของเนห์รู ในเวลานั้นด้วย ซึ่งอินเดียเปิดก่อนจีน
นโยบายนี้ของเนห์รูเป็นต้นเหตุสำคัญให้จีนต้องทำสงครามกับอินเดีย เพราะเนห์รูต้องการจะสร้างบล็อกหรือด่านเพื่อไม่ให้จีนขยายอำนาจ โดยมีการใช้ทหารไปตั้งค่ายและบังเกอร์ตามแนวพรมแดนกับจีน ซึ่งปัญหามันคือทหารดันไปตั้งในเขตพื้นที่พิพาทกับจีน ที่ยังไม่ได้ตกลงกัน (ทั้งฝั่งลดาขและอรุณาจัล)
จีนในเวลานั้นมองว่าการกระทำของอินเดียคือต้องการขยายอาณาเขตของตัวเองเข้ามาในธิเบต ก่อนหน้านี้อินเดียช่วยคนทิเบตไว้หลังจากที่จีนยึดทิเบตได้
ยิ่งไปกว่าเนห์รูและทีมที่ปรึกษาไม่คิดว่าการกระทำของตัวเองจะทำให้จีนกล้าทำสงคราม แต่จริง ๆ แล้วกลับไม่ใช่ และสุดท้ายก็เกิดสงครามจริง ๆ จนทำให้อินเดียต้องขอความช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และชาติโลกเสรี
เนห์รูเขียนจดหมายบอก เจ เอฟ เค ว่า ถ้าสหรัฐไม่ส่งเครื่องบินรบมาช่วย ลดาขทั้งหมด และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดียอาจถูกจีนปกครอง มันสะท้อนว่าอินเดียสู้ไม่ได้แล้ว และเริ่มหมดหวัง เพราะทหารไม่เข้มแข็งจริง ๆ เพราะเนห์รูไม่ให้งบประมาณ
จดหมายที่นายกอินเดียส่งหา JFK
สุดท้ายสหรัฐตัดสินใจช่วย จีนเลยประกาศหยุดยิงฝ่ายเดียว เพราะจีนก็รู้ว่าไม่ใช่เวลาจะมารบกับอเมริกา ทำให้จีนได้อักไซชินไป ส่วนอรุณาจัลนั้นจีนถอนกำลังกลับแม้จะยึดได้แล้ว เพราะไม่มีศักยภาพจะรักษากำลังพลไว้ได้ เนื่องจากปัญหาการส่งเสบียง
ประการสุดท้าย อันนี้ขอเสริมเรื่องทำไมต้องแย่งอักไซชินกัน ทั้งที่ไม่มีคนอยู่ หรือหญ้าไม่ขึ้น คำตอบคือมันสำคัญทั้งทางยุทธศาสตร์ทางการทหารและการค้า เพราะอักไซชินเป็นจุดเชื่อมสำคัญของทิเบตกับซินเจียง และเป็นเส้นทางการค้าสำคัญของทิเบตเข้าสู่เอเชียกลางด้วย
เอาจริง ๆ นักความมั่นคงส่วนใหญ่ก็อธิบายกันว่าปัญหาสงครามจีน-อินเดีย 1962 นั้นเกิดจากความผิดพลาดอย่างใหญ่หลวงของนโยบายความมั่นคงและต่างประเทศของเนห์รู ที่ใช้ Forward Policy โดยหลงคิดไปว่าจีนจะไม่กล้าบุกตัวเองเพราะยังมีปัญหาภายในอยู่
พูดง่าย ๆ คืออินเดียรอดพ้นวิกฤตนี้มาได้เพราะมีอเมริกาช่วยนั่นเอง เพราะถ้าอเมริกาไม่มา จีนอาจตัดสินใจบุกต่อไป เนห์รู เขียนเองเลยว่า อุตตรประเทศยังอยู่ในสถานการณ์เสี่ยงและถูกคุกคามอย่างยิ่ง
หนังสือแนะนำ JFK’s Forgotten Crisis: Tibet, the CIA and Sino-Indian War ของ Bruce Reidel

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา