แว่นแคว้นสมัยพุทธกาล
ที่มาภาพ https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=sdayoo&month=04-2016&date=18&group=132&gblog=159
แคว้นทั้ง 16 ที่ปรากฏตามแผนที่อ้างอิงตามอุโปสถสูตรฉบับนี้เป็นบริเวณที่เรียกว่า มหาชนบท (ดินแดนของประเทศใหญ่) หรือ มัชฌิมชนบท (ดินแดนของประเทศส่วนกลาง) เรื่องราวต่าง ๆ ที่ปรากฏในพระไตรปิฎกส่วนมากจะเกิดขึ้นในบริเวณเหล่านี้
ดินแดนนอกเขตมหาชนบท เรียกว่า ปัจจันตชนบท
แคว้นในมหาชนบทเฉพาะที่น่าสนใจ มีดังต่อไปนี้
1.มคธ - ดินแดนแรกที่พระพุทธศาสนาประดิษฐาน
อาณาเขตสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ที่มาภาพ Wikimedia Commons
แว่นแคว้นของพระเจ้าพิมพิสาร พระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่ประกาศพระองค์เป็นพุทธมามกะ ที่หลายคนคุ้นชื่ออย่างดี มีเมืองหลวงชื่อ ราชคฤห์ ในเวลาต่อมาแคว้นมคธได้วางรากฐานการขยายอิทธิพลเหนือแคว้นอื่น ตั้งแต่การพิชิตแคว้นวัชชี , โกศล ในยุคพระเจ้าอชาตศัตรู โอรสของพระเจ้าพิมพิสาร
แม้ราชวงศ์ของพระเจ้าพิมพิสารจะสิ้นสุดลง มีราชวงศ์ใหม่ผลัดเปลี่ยนกันขึ้นมาปกครองดินแดนนี้ แต่ท้ายที่สุดมรดกจากสมัยนั้นจะผลิดอกออกในยุคพระเจ้าอโศกมหาราชแห่งราชวงศ์โมริยะ พระมหากษัตริย์ผู้โด่งดังอีกพระองค์ของอินเดียในหมู่คนไทย นอกจากจะทรงเป็นผู้อุปถัมภ์การสังคยานาพระไตรปิฎกครั้งที่ 3 แล้ว ทางโลก ยังทรงรวบรวมดินแดนที่เป็นบางส่วนของอัฟกานิสถาน ประเทศทั้งหมดที่อยู่ในเอเชียใต้ ยกเว้นรัฐทมิฬนาฑู รัฐเกรละ รัฐปูดูเชร์รี ของอินเดียในปัจจุบันไว้ในพระราชอำนาจของพระองค์
2.โกศล - ดินแดนที่พระพุทธเจ้าประทับนานที่สุด
นครอโยธยาทองคำ ที่ Ajmer Jain Temple ที่มาภาพ mediaindia.eu
แว่นแคว้นที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประทับเพื่อเผยแพร่พระพุทธศาสนานานกว่า 20 พรรษา จาก 45 พรรษาหลังการตรัสรู้ มีเมืองหลวงชื่อ สาวัตถี เมืองอโยธยาของมหากาพย์รามายณะก็อยู่ที่แคว้นนี้ เพียงแต่ว่าในสมัยพุทธกาลกลายเป็นเมืองร้างไป
ในวิชาพระพุทธศาสนาเราเรียนกันมาว่า เจ้าชายสิทธัตถะ เป็นเจ้าศากยะแห่งแคว้นสักกะ สวนลุมพินีระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ กับ กรุงเทวทหะแคว้นโกลิยะเป็นที่ประสูติของพระองค์ แต่ว่าแคว้นสักกะของฝ่ายพระพุทธบิดา และแคว้นโกลิยะของฝ่ายพระพุทธมารดา ต่างก็เป็นประเทศราชของแคว้นโกศล พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงถือ (อาจจะทึกทักเอาเอง) พระพุทธเจ้าเป็นชาวโกศล ปรากฏในธรรมเจติยสูตรว่า "พระผู้มีพระภาคเป็นชาวโกศล แม้หม่อมฉันก็เป็นชาวโกศล"
3.วัชชี - ดินแดนประชาธิปไตยโบราณที่ยิ่งใหญ่
Fort of Darbhanga ป้อมปราการสมัยหลังบนอดีตแคว้นวัชชี ที่มาภาพ http://www.pratikgupta.in/Wikimedia Commons
แคว้นของเจ้าลิจฉวี เมืองหลวงชื่อ เวสาลี (ไพศาลี) ปกครองด้วยระบอบสามัคคีธรรม (เลือกตั้ง) มีอาคารใหญ่ชื่อสัณฐาคาร เป็นทั้งที่พักผ่อนของประชาชน ทั้งที่ประชุมของเหล่าเจ้าลิจฉวี ทุกปีเจ้าลิจฉวี 7,707 องค์ จะทำการเลือกผู้นำ 1 องค์ โดยยึดถืออปริหานิยธรรม 7 เป็นหลักในการบริหารแว่นแคว้น สามารถแม้แต่จะต่อต้านการขยายอำนาจของแคว้นมคธ 1 ใน 2 มหาอำนาจแห่งมัชฌิมชนบท ร่วมกับแคว้นโกศลไว้ได้ จนกระทั่งเหล่าเจ้าลิจฉวีหลงลืมอปริหานิยธรรมทั้ง 7 ประการ ถึงได้ถูกแคว้นมคธพิชิตในที่สุด
4.กาสี - ดินแดนที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้
ธัมเมกขสถูป อนุสรณ์บริเวณที่แสดงปฐมเทศนา ที่มาภาพ snikrap/Flickr
แว่นแคว้นที่มีชื่อโด่งดังในเรื่องผ้า ในยุคพุทธกาลผ้าที่ถือว่าเป็นผ้าชั้นเลิศของยุคนั้นและราคาแพงเรียกว่า ผ้ากาสี (กาสิกพัสตร์) ป่าอิสิปตนมฤคทายวันสถานที่ตรัสรู้ก็อยู่ในแคว้นนี้
5.มัลละ - ดินแดนที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน
สาลวโนทยาน สถนที่ปรินิพพาน ที่มาภาพ dhammajak.net
แคว้นของเหล่ามัลละกษัตริย์ มีเมืองหลวงชื่อ กุสาวดี ภายหลังแยกออกเป็นกุสินาราและปาวา ปกครองด้วยระบอบสามัคคีธรรมคล้ายกับแคว้นวัชชี พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานที่เมืองกุสินารา เหล่ามัลละกษัตริย์เป็นฝ่ายดำเนินการถวายพระเพลิงพระบรมศพ
6.กุรุ - ดินแดนแห่งผู้มีปัญญา
นิวเดลี อดีตแคว้นกุรุ ที่มาภาพ nctour.net
มีเมืองหลวงชื่อ อินทปัตถะ แคว้นที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพิจารณาว่าชาวแคว้นนี้ร่างกายและจิตใจสมบูรณ์ เพราะมีฤดูที่สบาย จึงมีกำลังปัญญามาก สามารถรับเทศนาอันลึกซึ้งได้ จึงทรงตรัส "มหาสติปัฏฐานสูตร" อันลึกซึ้งแก่ชนเหล่านั้น
7.คันธาระ - ดินแดนแห่งการศึกษา
ธรรมราชิกสถูป เมืองตักศิลา ที่มาภาพ doam.gov.pk
แว่นแคว้นแห่งการศึกษา มีเมืองหลวงชื่อ ตักศิลา เหล่าผู้มีฐานะทั้งหลายมักจะส่งบุตรหลานมาศึกษาหาความรู้ที่นครแห่งนี้ ผู้ที่เคยอ่านวรรณคดีไทยน่าจะคุ้นเคยกับชื่อนี้ไม่น้อย และอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ อันเป็นอารยธรรมแรก ๆ ในประวัติศาสตร์โลกก็อยู่บริเวณนี้เช่นกัน
8.กัมโพชะ - ดินแดนไร้วรรณะ
อดีตแคว้นกัมโพชะ จังหวัด Parwan ประเทศอัฟกานิสถาน ที่มาภาพ เพจเฟซบุ๊ก Afghanistan The Beautiful
มีเมืองหลวงชื่อ ทวารกะ อัสสลายนสูตรได้ให้ข้อมูลว่า แคว้นกัมโพช แคว้นโยนก (อัฟกานิสถาน) ปัจจันตชนบทอื่น ไม่ได้มีค่านิยมด้านวรรณะเหมือนแว่นแคว้นในมหาชนบทอื่น ยังคงใช้ค่านิยมนายกับทาสอยู่ บางครั้งนายกลับเป็นทาส บางครั้งทาสกลับเป็นนาย
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
