30 มิ.ย. 2020 เวลา 00:52 • หนังสือ
บทเรียนที่ 1/21 การขจัดภาพลวงตา
ผมเชื่อว่านี่คือหนังสือที่ท้าทายความเชื่อและภูมิปัญญาโบราณของพวกเราทุกคน …..
.
วันโลกาวินาศถูกเลื่อนออกไปหรือมันจะไม่มีอยู่จริง
เมื่อจุดสิ้นสุดประวัติศาสตร์ถูกเลื่อนออกไป จากคำทำนายของเหล่าผู้ทรงอิธิพลทางจิตวิณญาณ หรือจากการบันทึกด้วยภูมิปัญญาครั้งเก่าก่อนเริ่มมีข้อกังขาว่าจะเป็นจริงอยู่อีกหรือไม่เจ้าลัทธิและนักบวชจะเล่าเรื่องต่ออย่างไรต่อการปฏิวัติ แฝด
.
การปฏิวัติแฝดที่ว่านี้ก็คือ
- การปฏิวัติเทคโนโลยีชีวภาพ
และ
- การปฏิวัติเทคโนโลยีสารสนเทศ
.
ทั้งคู่นี้จะเปลี่ยนขั้วอำนาจของโลกจากประเทศมหาอำนาจผู้กล่าวอ้างเสรีนิยมที่ไม่มีอยู่จริงมาสู่ผู้ถือครองเทคโนโลยีไบโอเทคและอินโฟเทคเมื่อถึงเวลานั้นพวกเราส่วนที่เหลือจะเป็นเช่นไร
.
เราควรจะแตกตื่นเหมือนครั้งที่ได้รับรู้ข่าววันสิ้นโลกหรือไม่ การกล่าวอ้างที่พิสูจน์ด้วยศรัทธาในจิตวิญญาณของเหล่าสาวก ความเป็นเสรี เราจะยกยอเรื่องเล่าโบราณให้มีน้ำหนักกว่าไบโอเทคและอินโฟร์เทคได้อย่างไร
.
เห็นได้ชัดว่าคำถามที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก ข้างต้น
.
จะต้องแก้ไขด้วยการเปลี่ยนการเล่าเรื่องทั้งหมดนี้เสียใหม่
เพราะในอีก 30 ปีข้างหน้าตามที่ผู้เขียนหนังสือได้บอกไว้โลกของสารสนเทศจะไม่มีใครปิดกั้นข้อมูลได้อีก ข้อเท็จจริงจะมีน้ำหนักมากกว่าเรื่องเล่าและเสรีนิยมจอมปลอมของมหาอำนาจโลก
.
เราจะเชื่อในความเป็นเสรีนิยมของ โดนัลด์ ทรัมป์ ได้อย่างไร เมื่อเขาแก้ปัญหาเสรีนิยมบนความเท่าเทียมด้วยกำแพงกั้นพรมแดนสหรัฐและเม็กซิโก
.
จุดสิ้นสุดของโลกจะไม่หายไปในทันที แต่จะถูกเลื่อนออกไปจนกว่าผู้ส่งอภิสิทธิ์ชนเหล่านั้นจะหาเรื่องเล่าแบบใหม่ที่สมเหตุสมผลและเข้ากันได้กับเรื่องการปฏิวัติแฝดไบโอเทคและอินโฟเทค
.
ภูมิปัญญาโบราณจะถูกเก็บรักษาในหอจดหมายเหตุเพื่อเตือนใจว่าครั้งหนึ่งพวกเราเคยไม่รู้ ความไม่รู้นำพาให้พวกเราหาคำตอบสร้างความร่วมมือกันอย่างเป็นเครือข่าย เราเพ้อฝัน เราจินตนาการถึงสิ่งที่ไม่มีอยู่ พวกเราจดบันทึก อภิปราย บอกเล่าจนกระทั่ง บางเรื่องเราเริ่มเข้าใกล้กับความเพ้อฝันเหล่านั้น
การปฏิวัติแฝด ให้ความกระจ่างแก่โจทย์ทุกข้อของมนุษยชาติยกเว้นข้อเดียวคือ “เราจะเป็นอย่างไรต่อไป”
.
ลัทธิข้อมูลนิยม ให้ความน่าเชื่อถือในเชิงการประมวลผลวิเคราะห์สิ่งที่น่าจะเกิดขึ้น ไบโอเทคจับตาดูมาตรวัดต่างๆ ที่ถูกติดตั้งอยู่บนนาฬิกาข้อมือ พวกมันทำนาย แจ้งเตือน ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ ตลอดจนแนะนำสินค้าที่น่าจะดีต่อสุขภาพของผู้สวมใส่นาฬิกาอัจฉริยะเหล่านั้น
.
แล้วอะไรบ้างที่น่าจะเป็น ประโยชน์ในเชิงอุปโภคบริโภค ผมคาดว่า Facebook และ Google น่าจะตอบคำถามนี้ได้ดีที่สุดในโลกในตอนนี้
.
“การขจัดภาพลวงตา” คือ พวกเราอาจจะต้องค่อยๆ เชื่อในข้อมูล(ข้อเท็จจริง) ให้มากขึ้น สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือ แล้วเราจะทำอย่างไรกับภูมิปัญญาโบราณนับพันปีของเรา ?
.
วิทยาการด้านประสาทวิทยาได้อธิบายถึงกลไกที่เกิดขึ้นในสมองในรูปแบบอัลกอลิทึม มันเป็นเหตุเป็นผลกันและมีที่มาเสมอ นิมิตรหรือการหยั่งรู้ ทฤษฎีความน่าจะเป็น บอกอะไรเราได้บ้างตลอดการปฏิวัติวิทยาศาสตร์เมื่อ 200 ปีก่อน ขณะที่คุณกำลังเลื่อนดูข่าวจาก Facebook feed 1 เดือนก่อนการเลือกตั้ง เป็นไปได้ไหมที่มันจะกล่อมให้ผู้มีสิทธิเลือก ทรัมส์ ชนะเลือกตั้งเป็นสมัยที่ 2
.
และเชื่อเถอะว่ามันสามารถทำได้เป็นอย่างดีด้วย เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ณ ตอนที่ผมกำลังเขียนบทความนี้อยู่ มูลค่าหุ้นของ Facebook ลดลงเกิน 2 แสนล้านบาท เหตุมาจากการต่อต้านของแบรนด์ชั้นนำของโลกหลายแบรนด์หยุดซื้อโฆษณาจากนาย มาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก เพราะเขาไม่ได้แสดงท่าทีจริงจังในการยับยั้ง feed เกี่ยวกับการสร้างความแตกแยกในประเด็นเรื่อง “black lives matter” แล้วถ้าเรื่องเดียวกันเกิดขึ้นกับการเลือกประธานาธิบดีของประเทศสหรัฐอเมริกาทิศทางของอเมริกันชนคงจะถูกกำหนดด้วยผู้ที่มีเงินมากก็จะชนะเสมอ เช่นเดียวกับผู้ที่ถือครองเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยีชีวภาพ
.
แบรนด์ชั้นนำรู้จักพลังของ Facebook ดีกว่าใครในโลก เพราะพวกเขาทุ่มเงินหลายสิบหรือร้อยล้านดอลล่าห์ต่อปี ให้กับแพรตฟอร์ม เครือข่ายทางสังคมอย่างสม่ำเสมอ การต่อต้านนี้อาจเปลี่ยนแปลงบางอย่างได้ แต่ไม่ใช่ตลอดไป
.
ท่านผู้อ่านอาจคิดว่า ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้อาจมีความคิดสุดโต่งไปบ้าง จากประสบการณ์การอ่านงานของ ยูวัล โนอาห์ แฮรารี (Yuval Noah Harari) ของผม มา 2 เล่ม (Sapiens และ Homo Deus) ผมคงไม่เถียงว่าเป็นทัศนะที่สุดโต่งไปมากแต่เราจะปฏิเสธได้อย่างเต็มปากหรือไร ว่ามันไม่จริงเสียทั้งหมด
.
ฉะนั้น การที่เราได้รู้ว่ามีบทเรียนใดบ้างที่พวกเราเหล่า Sapiens ได้ผ่านพบมา จากอดีตถึงปัจจุบัน ทั้ง 21 บทเรียน จะสามารถเป็นประเด็นให้เราได้หยุดคิดพิจารณา ถึงความเป็นไปในอีก 30 ปีนี้ได้ ผมจะค่อยๆ เล่าสิ่งที่ค้นพบจากหนังสือเล่มนี้ ไปทีละบทเรียนจนครบ ทั้ง 21 บทเรียน ผมเชื่อว่าความกระจ่างแจ้งจะถูกครี่คลายในบทท้ายๆ อย่างแน่นอน พบกันใหม่ใน 21 lessons part 2/21 นะครับ
#21Lessons
#Sapiens
#HomoDeus
#YuvalNoahHarari

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา