7 ต.ค. 2020 เวลา 22:55 • ท่องเที่ยว
ช๐๘๐_ธรยูศีรีเกิดใกล้ผาเกียร
◇ตามรอยโคลงครู นิราศหริภุญชัย◇ ตอน๖
หภ๑๒๏ ^ธรยูคีรีเกิด^ใกล้ ผาเกียร
สามสี่อาวาสเจียน จิ่มไหว้
กุศลที่ทำเพียร พบราช เดียวเอย
มิใช่จงหวังได้ แต่พื้นรสดล ฯ
โคลงบทที่ ๑๒
โคลงนิราศหริภุญไชย
๏"ทุงยู"เกิดเก่าครั้ง....แปงเวียง
ปักรากมังรายเคียง....ครอบฟ้า
แยงสดับศักดิ์เผดียง..ยศชั้น
เจ็ดรัอยฉนำท้า..........เจียนคั้นข้นมณี ฯ
๏สาดสว่างอารามหั้น...งามตา
รูปร้อยจังหวะพา.........ยิ่งเร้น
งำปราศหมู่ชาวมา........สงบ
ย้ายเยี่ยมวิหารเค้น......จกแจ้ง ฯ
......จากวัดพระสิงห์ในบทก่อน บาทแรกของโคลง บทที่ ๑๒นี้ มีวัด๓วัด คือวัดทุงยู วัดศรีเกิดและวัดปราเกียนหรือที่เขียนไว้คือผาเกียร ซึ่งคือวัดชัยพระเกียรติ สำหรับ 2 วัดแรกคือวัดทุงยูและวัดศรีเกิดนั้น เป็นวัดเล็กๆที่อยู่ตรงข้ามกันในนิราศหิริภุญไชย ก็แสดงว่าทั้งสองอารามนี้ มีอยู่กันตั้งแต่สมัยนั้นแล้ว เรื่องที่อยู่ในโคลง ก็เทียบค่าเท่ากับจารึก กล่าวถึงผู้เขียนซึ่งเป็นชาวเชียงใหม่เดินทางออกจากกลางเมืองเชียงใหม่ที่ตลาดหน้าวัดพระสิงห์หรือลีเชียงพระ เพื่อไปกราบพระธาตุหิริภุญไชยที่ลำพูน โคลงบทที่๑๒ที่กล่าวถึงเรื่องวัดภายในเมืองเชียงใหม่ และทิศทางที่ผู้เขียนเดินผ่านจากหน้าวัดพระสิงห์
วัดทุงยู
......ขณะที่ไปผมเข้าไปที่วัดในตอนเช้าประมาณ ๐๖๓๐โบสถ์วิหารของวัดทุงยูปิดหมดไม่พบพระภิกษุ จนภายหลังอีก๒ปีต่อมา ผมไปเชียงใหม่อีกครั้งหนึ่งก็ได้กลับไปถ่ายด้านในของวัดนี้ คราวนั้นก็ได้เพียงแต่ถ่ายรูปด้านนอกมาไว้ ส่วนวัดศรีเกิดนั้นพื้นที่ใหญ่กว่าวัดทุงยูมีอาคารหลายหลังและมีวิหารที่ประดิษฐานพระพุทธรูปที่มีชื่อเสียงของเมืองคือพระเจ้าแค่งคม ตลอดจนมีรูปบูชาของพระเจ้าติโลกราช ถ้าให้เดาท่านคงจะมาดูและทำนุบำรุงหรือมีความเกี่ยวพันกับวัดแห่งนี้ แต่นั่นแหละตามประวัติของเจ้าลกองค์นี้่เลื่อมใสในศาสนามากสร้างวัดไว้ ๕๐๐ อาราม ส่วนคำว่า ห้าร้อยจะเป็นห้าร้อยจริงๆหรือในความหมายของคำว่ามากก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง อาจจะเป็นเพราะท่านเป็นกษัตริย์นักรบแต่ขยายอาณาเขต ของเมืองเชียงใหม่ ออกไปกว้างขวาง ยังมาประจันกับกรุงศรีอยุธยาด้วย พื้นที่ล้อมรอบสองวัดนี้เป็นบ้านเรือนผู้คน แถวนี้ยังดูโปร่งๆแม้ด้านหน้าถนนจะมีตึกแถวขึ้นบ้างแต่ชุมชนดูไม่หนาแน่นเท่ากับบริเวณหน้าวัดพระสิงห์ที่อยู่ไม่ไกลกันมากนัก ทำไมตรงนี้เป็นจุดเริ่มต้นของครูผู้แต่งนิราศ แต่อย่างน้อยตรงนี้ก็น่าจะเป็นกลางเมืองในสมัยนั้น อาจจะเป็นตลาดใหญ่ในสมัยเจ็ดแปดร้อยปีที่แล้ว พออ่านโคลงคำท้ายวรรคของบทแรกคำว่า ผาเกียรน่าจะตีความได้ว่าตรงนี้เคยเป็นอะไร ไปเปิดคำแปลศัพท์ของกรมศิลปฯ บอกว่าน่าจะเป็นวัดปราเกี๋ยน และบอกว่ามีวัดแถวนั้นชื่อวัดชัยพระเกียรติ คราวหน้าจะลองไปสืบค้นดูอีกครั้ง
วัดศรีเกิด
๔๔.ศรีเกิดเกิดศรีถ้วน กลางเมือง
เกิดศรีเกิดก่อนเรือง พิงค์กล้า
สิริเกิดบูชาเจื่อง เจ้าผี รูปเอ่
กุมภกัณฑ์รูปเก่าท้า ก่อนตั้งพิงค์งามฯ
๔๕.แค่งคมคมหล่อขึ้น ติโลก ราชเอ่
จาก”วัดตาลวัน”โตรก นอกเบื้อง เขตตเวียง
รอยรูปลวปุระโภค- คัยสูรย์
ประจุธาตุห้าร้อยเรื้อง ชื่อเจ้า ตาลน้อยฯ
๔๖.สามสิบสามแสนหั้น สัมฤทธิ์
ทูนสีหโคตรเสนาสฤษดิ์ หล่อเกล้า
ใหญ่โตโอ่อ่ากฤษฏ วิเศษ
ผ่านเปลี่ยนนามพระเจ้า แค่งแข้งแค่งคมฯ
๔๗.อีกกาลผ่านสามร้อย ปีเศษ
ผ่านสิ่งผ่านอาเพศ อารามร้าง
ผ่านม่านครองเมืองเกตุ เมืองหม่น
กาวิละเชิญเจ้าอันว้าง เกิดแจ้งศรีเกิดฯ
๔๘.คือธรรมกระทำกล้า ห้าประการ
คมหนึ่งสัทธาสาน เชื่อด้วย ปัญญาเอ่
คมศีลกายวาจาปาน รักษา
คมพาหุสัจจะรู้ฉ้วย(ช่วย) จริงรู้ฯ
๔๙.คมวิริยะรัมภะเพียรแท้ มุ่งมั่น
ท้ายคมปัญญาดูคั้น ความถ้วน
โมลีนาสิกหนุกาปั้น หัตถณง ส่วนคม
เวสารัชชกรณธรรมห้าล้วน แฝงเค้นห้าคม ฯ
๕๐.ดูรูปรอยองค์เจ้า แค่งคม
ศกเล็กตุ่มแหลมสม ใครสร้าง
เปลวเกตุดูหน้าชม อยุธยา
สังฆาฏิจรดนาภึค้าง เห็นแล้วรอยประวัติฯ
๕๑.ติโลกราชยุคทองหั้น ปรุงศาสน์
ขยายเหยียบเขตคามอาจ เยี่ยมฟ้า
แปงคมแปงมิ่งสาด ขวัญเวียง
แปงศรัทธาชนล้านท้า สุกจ้าสว่างใจฯ
ศาลเจ้าลก ในวัดศรีเกิด
........๕๒๏.สง่านำปกคุ้ม
ดูวิหารอาจอุ้ม บริษัท ฯ
.........๏ขจัดโพยภัยท้า
ด้วยสุดแสงจ้า กระจ่าง ฯ
.........๏ทางสว่างแสดงแจ้ง
ศรีเกิดพระเจ้าแข้ง คมธรรม ฯ
.........๏นำสารสัทธาพระเจ้า
หล่อหลอมรวมเกล้า ศิระเศียร ฯ
........๏เพียรตัดกเลสรั้น
ปัญญาจกธรรมคั้น อมรเปิด ฯ
.........๏จักเกิดศรีแสดงแล้ว
ใสพุทธดุจแก้ว กระทำฯ
..........๏นำทางข้ามฝั่งแท้
นิวารทองส่องแน้ ตรงจริง ฯ
ศาลเจ้าลก ในวัดศรีเกิด
ทางแก้ว
โคลงชมวัด

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา