💠พรมวิเศษของอลาดิน Iran💠
🔸 ผมจำสีหน้า ของเพื่อนชาวอเมริกันได้ดี เมื่อได้ยินผมบอก ว่าเพิ่งจะกลับมาจากอิหร่าน สีหน้าของเพื่อนจากเวอร์จิเนีย ดูเหมือนจะไม่เชื่อหู ว่าประเทศอย่างอิหร่าน จะมีใครไปท่องเที่ยวได้อย่างสนุก แถมกลับออกมาได้ อย่างปลอดภัย ได้ยังไง
▪️
🔸 กว่า 2 อาทิตย์ในอิหร่าน นอกจากจะเปิดโลกทัศน์ให้ผมแล้ว สมองซีกซ้ายและทางขวา ยังรู้สึกสมดุล ขึ้นมาอีกเยอะ 🔸ทั้งที่ Tehran ที่ Isfahan ที่หมู่บ้าน Abyaneh บนเทือกเขาซากรอซ และที่ Shiraz กับพระราชวังโบราณ Persepolis
🔺
🔸 ที่ Persepolis ที่นี่คือพระราชวัง ที่เคยขึ้นชื่อว่า ยิ่งใหญ่และสวยงามที่สุดใต้ดวงอาทิตย์ และมันก็ยิ่งใหญ่จริง ชนิดว่า ทูตกว่าร้อยชาติ ต้องเดินทางมาที่นี่ เพื่อถวายราชบรรณาการ ให้แก่มหาราช แห่งเปอร์เซีย
▪️
🔸 ภาพสลักนูนต่ำ ของเหล่าฑูตจากทั่วทุกแดน ยังคงปรากฎ ที่ริมทางเดิน Gate of Nation ก่อนขึ้นสู่โถงใหญ่ ของพระราชวัง ที่กว้างราว 15 สนามฟุตบอล และมีเสา Pillars สูง 24 เมตร อีกเกือบ 100 ต้น คอยค้ำเพดานไว้กับหลังคาสูง และไม่ต้องแปลกใจ ถ้าพื้นที่กว่า 1,000 ตารางเมตร ในท้องพระโรงตรงนี้ จะถูกปูพื้นไว้ด้วย “พรมแห่งเปอร์เซีย”
🔺photo: iranparadise🔺
🔸 พรมผืนเก่าที่สุดในโลก ถูกค้นพบในหลุมศพโบราณ กลางหุบเขา Bolshoy Ulagan ของเทือกอัลไต ใน Kazakhstan เมื่อราว 70 ปีก่อน พรมผืนนี้ ถูกเรียกว่า Pazyryk Carpet และสันนิษฐานว่า พรมผืนนี้ ถูกทอขึ้นเมื่อ 500 ปีก่อนคริสต์กาล ซึ่งหมายความว่า มันมีอายุเก่าแก่เกิน 2,500 ปี
🔺Pazyryk Carpet🔺
🔸 ลวดลายที่พอเหลือให้เห็น คือลวดลายของศิลปะ ยุคราชวงศ์อะคีมินิค ของเปอร์เซีย ซึ่งเป็นช่วงรุ่งเรืองที่สุดของเปอร์เซีย ระหว่าง 550 – 330 ก่อนคริสต์ศักราช ตรงกับสมัยของ Cyrus the Great และ Darius II แห่ง Persia ที่มี Persepolis นี่เอง ที่เป็นศูนย์กลางอำนาจ
🔺
🔸 เรื่องของพรมเปอร์เซียนั้น สนุกครับ แม้ว่ามันจะบินไม่ได้ แบบพรมวิเศษของอะลาดิน ที่พาเจ้าหญิงจัสมิน ล่องลอยออกไปท่องเที่ยวทั่วกรุงแบกแดด แต่เรื่องราวที่แท้จริง ของพรมเปอร์เซีย ก็วิเศษมหัศจรรย์ ไม่ต่างเรื่องราวอาหรับราตรี ที่ผูกกันไว้ เป็นตอนๆ กว่า 200 ตอนเช่นกัน
🔺
🔸 วัตถุดิบ ที่นำมาใช้ทำพรมเปอร์เซียนั้น นิยมกันอยู่ 3 ประเภท คือขนสัตว์ โดยเฉพาะขนแกะ ซึ่งอายุของแกะ ก็มีความสำคัญ เพราะขนของแกะ จะให้คุณลักษณะ ของเส้นด้าย ที่แตกต่างกันออกไป
🔸 ขนแกะอายุน้อย ผืนพรมจะมีความเบา-บาง แต่ก็นุ่ม และละเอียดเมื่อถูกสัมผัส ผิดกับขนแกะที่มีอายุมาก แต่แม้ขนของแกะ ที่แก่กว่านั้นจะหยาบ แต่มันก็ให้ความหนา-นุ่ม และมีปริมาณของด้าย ที่นำมาฝั้น ทำพรมได้มากกว่า
🔺
🔸 พื้นที่ & แหล่งเลี้ยงสัตว์ ก็ส่งผลถึงคุณลักษณะ ของขนสัตว์และด้ายอยู่ด้วย โดยแหล่งเลี้ยงทางตะวันตก ของประเทศ จะให้ความหนาฟู ของขนมากกว่า จากทางภาคอื่นๆของอิหร่าน เพราะอากาศที่หนาวเย็น ที่มากน้อยกว่ากัน จะส่งผลถึง ความหนา บาง อ่อน และแข็ง มาที่ขนของสัตว์
🔸ขนสัตว์อีกระเภท ที่นำมาใช้ทำผืนพรม ก็คือขนอูฐ ซึ่งมีขั้นตอน ในการทำพรมไม่ต่างจากขนแกะ แต่ขนจากอูฐ จะเป็นนิยม รองจากขนของแกะอยู่มาก เมื่อเปรียบเทียบกัน
🔺
🔸 ฝ้าย ก็เป็นอีกหนึ่งวัตถุดิบ ที่นำมาทอเป็นผืนพรมได้ ชาวเปอร์เซีย มีการปลูกฝ้าย มานานแล้ว จากยุคเมโสโปเตียเมีย โดยปลูกกันตลอดตามที่ราบริมเชิงเขาทั้งประเทศ ซึ่งทุกวันนี้ ก็สามารถเห็นการปลูกต้นฝ้าย ได้ตลอดริมสองข้างทางหลวง
🔺
🔸 การนำฝ้าย มาทอเป็นพรมนั้น ข้อดีคือ สะดวกและทำง่าย และใช้เวลาไม่มากนัก ผิดกับพรมจากขนสัตว์ แต่ก็เช่นกัน ที่ความคงทน และราคาของพรมจากฝ้าย จะถูกกว่าพรมขนสัตว์ ถึง 5 เท่า และมีอายุเฉลี่ย ของการใช้งาน น้อยกว่าถึง 10 เท่า แต่มันก็ยังที่เป็นที่นิยมอย่างสูง เหตุผลก็จากเรื่องของราคา
🔺
🔸 ไหม ก็เป็นอีกหนึ่งวัตถุดิบ ที่ถูกนำมาทำผืนพรม ความลับแห่งไหม และวิทยาการ ที่รั่วไหลออกจากจีน มาตามเส้นทางสายไหม ก่อนจะกระจายไปทั่วเอเชียไมเนอร์ และไกลไปถึงยุโรป
🔸 พรมที่ทำมาจากไหม จะให้รายละเอียดได้มาก แต่ก็มีปัญหาการใช้งาน และความคงทน ซึ่งส่วนใหญ่ พรมจากเส้นไหม นิยมนำมาแขวนประดับศาสนสถาน หรือใช้ตบแต่ง อาคารบ้านเรือน
🔺
🔸 พรมเปอร์เซีย ผูกพันอยู่กับการเดินทาง ทั้งกองคาราวานการค้า หรือกลุ่มเลี้ยงสัตว์ ในทุ่งโล่ง และบนขุนเขามาแต่โบราณ มีการโยกย้ายถิ่น เพื่อหาแหล่งอาหาร ที่อุดมสมบูรณ์ ให้กับคนและฝูงสัตว์ 🔸ชาวเผ่าที่เลี้ยงสัตว์ ตามท้องทุ่ง ต่างต้องเดินทางผ่านไปตาม พื้นที่ราบโล่งอันหนาวเย็น ท่ามกลางสายลมแรง และมีหิมะตามฤดูกาล🔸การใช้หนังสัตว์ เพื่อปูรองพื้นกระโจม เพื่อสร้างความอบอุ่นในยุคแรก ถูกพัฒนามาเป็น การทำผืนพรม ในเวลาต่อมา
▪️พรมภูเขา : ของสะสม admin▪️
🔸 ฤดูกาลของการทำพรมพื้นเมืองนั้น นิยมทำกันในฤดูหนาว เพราะมีเวลาว่างมากพอ จากการเลี้ยงสัตว์ ส่วนการออกแบบลวดลายนั้น ไม่มีกฎเกณฑ์อะไรที่ตายตัว เพียงร่างลวดลายไว้ ตามจินตนาการ ก่อนจะบรรจง ทำพรมผืนสวยขึ้นมา ด้วยความตั้งใจ
▪️พรมภูเขา : ของสะสม admin▪️
🔸 สีที่ใช้ย้อมขนสัตว์ ก็นำมาจากวัตถุดิบ ที่หาได้จากธรรมชาติ ทั้งหินสี เปลือกไม้ ดอกไม้ แม้ในทุกวันนี้ จะมีการใช้สีเคมี เข้ามาย้อมด้ายกันแล้ว แต่ผืนพรมที่คุณภาพดี (ซึ่งสีจะตก) และเป็นที่ต้องการของนักสะสมนั่น ก็ยังคงเป็นพรม ที่ถูกย้อมสีมา โดยธรรมชาติอยู่ดี
🔸 สีสันของพรม และลวดลายนั้น แต่ละพื้นที่ ก็มีรายละเอียดต่างกันไป "พรมภูเขา" หรือ "พรมชาวพื้นเมือง" จะให้สีสันที่ร้อนแรง เข้ม ขลัง และเดินสีสันด้วยโทนแดงและดำ โดยมีสีอื่นๆ เข้ามาจางความเข้มลง เช่นสีน้ำเงิน เทา และน้ำตาล ก่อนเดินลวดลายเถาวัลย์ ดอกไม้ จัดสัดส่วน เป็นรูปทรงเลขาคณิต แบ่งช่องว่าง ตีตาราง จนดูเหมาะเจาะ กลมกลืน ลงตัว
▪️พรมภูเขา : ของสะสม admin▪️
🔸 ส่วน "พรมเมือง" จะมีลักษณะ ที่แตกต่างออกไป เพราะส่วนใหญ่ พรมแบบนี้ จะถูกนำมาใช้ ประดับที่อยู่อาศัย ซึ่งแสดงถึงฐานะ ของผู้เป็นเจ้าของ และพรมลักษณะนี้เช่นกัน ที่จะถูกนำมาใช้ ในพิธีกรรมทางศาสนา ซึ่งพรมเมือง จะให้ความละเอียด ของเนื้องานมากกว่าพรมภูเขา อย่างเห็นได้ชัด
🔺
🔸 ส่วนขั้นตอนการถักพรมนั้น โดยหลักๆแล้ว จะเดินเส้นนำหลักไว้ 2 เส้น คือแนวตั้งและแนวขวาง จากนั้น จะนำด้ายสี ที่ย้อมไว้ มาผูกปม ทีละปม ทีละปม สอดสร้างไปตามลวดลายที่ต้องการ โดยยึดปมนั้น กับเส้นที่ตั้งไว้ ทั้งแนวตั้ง และแนวขวาง
🔺
🔸 จำนวนของปมที่ถูกผูก มีมากหรือน้อยนี้เอง จะเป็นตัวแสดงความละเอียดของงาน ความนุ่มหนา ความทนทาน ตลอดจนสามารถคำนวนเวลา ของการทำพรมผืนนั้นๆได้ ก็จากจำนวนปม ที่ผูกเหล่านี้ และปมพวกนี้เอง ที่จะเป็นตัวกำหนดราคา ของผืนพรมอีกเช่นกัน
🔺
🔸 การผูกปมมีอยู่ 2 ลักษณะ แต่ที่นิยมและยังทำกันอยู่ คือปมแบบเปอร์เซียโบราณ โดยพรมเปอร์เซียทั่วๆไปนั้น จะมีการผูกปมอยู่ ประมาณ 30-50 ปม ต่อพื้นที่ 1 ตารางเซ็นติเมตร 🔸จำนวนปมที่มากขึ้นไปกว่านี้ คือ 50 ปม หรือมากกว่า จะถือได้ว่า เป็นการทำพรม ในมาตราฐานที่ดี🔸 แต่เชื่อมั๊ยครับว่า พรมที่มีราคา ระดับหลายแสนบาท ไปจนถึงราคานับล้านนั่น ผูกปมไว้ มากมายถึง 500-700 ปม ในพื้นที่เท่ากัน อย่างน่าอัศจรรย์
🔺การซื้อขายพรม ในตลาดการค้าในไคโร🔺
🔸 วงการซื้อขายพรมของอิหร่าน มีเม็ดเงินหมุนเวียน นับหมื่นล้านบาทในแต่ละปี ส่วนความต้องการใช้พรม ภายในประเทศ และส่งออกไปทั่วโลกนั้น มีอยู่ในปริมาณที่พอๆกัน และนี่คือสินค้าส่งออก ที่ประเทศนี้ แสนภาคภูมิใจ
🔺
🔸 ทุกวันนี้ แม้พรมที่ทอจากเครื่อง จะได้รับความนิยมมากขึ้น เพราะมีราคาไม่สูง บวกการหมุนเวียนในตลาด ก็ทำได้ง่าย แต่เมื่อเทียบกับคุณสมบัติทางอื่นแล้ว พรมที่ทำจากมือ จะมีอายุเฉลี่ยการใช้งาน ได้มากกว่าเป็น 10 เท่า และมีอายุยืนเฉลี่ยเกิน 100 ปี จึงทำให้ราคาของพรมทำมือ มีราคาสูงกว่าพรมโรงงาน ราว 10-20 เท่า
🔺Silk Rug - Carpet จากเมือง Qom 🔺
🔸 ทุกวันนี้ นักทอพรมฝีมือดี แห่งเมืองกุม Qom เมืองศูนย์กลางการศึกษาศาสนา เหล่านักทอพรมของที่นี่ ยังคงตั้งใจสร้างศิลปะ ลงบนผืนพรมผืนบาง ซึ่งล้วนเต็มไปด้วยรายละเอียด แบบดั้งเดิมของเปอร์เซีย เพราะหวังให้ผู้ที่ได้ไปครอบครอง ได้ใช้ประกอบในศาสนกิจ อย่างสุขใจ
🔸พรมจากกุม Qom เมืองบ้านเกิด ของท่านเฉกอาหมัด จุฬาราชมนตรีท่านแรกแห่งกรุงศรีฯ ที่นี่คือแหล่งผลิต พรมด้วยไหม ที่มีราคาแพงระยับที่สุดของอิหร่าน ส่วนผืนพรม ที่แพงที่สุดในโลกในเวลานี้ เป็นพรมไหม จากเมือง Isfahan ของอิหร่าน
🔺 Silk Isfahan Rug = 4.5 ล้านเหรียญ $🔺
🔸 ทุกวันนี้พ่อค้า จากย่านตลาดการค้าโบราณ หรือบาซ่าในเมืองใหญ่ ยังคงออกเดินทางสู่ท้องทุ่ง และไต่ขึ้นสูงขุนเขาสูง ทั่วประเทศ เพื่อเสาะแสวงหา พรมผืนเก่าโบราณ ที่ยังคงหลบพ้นสายตา ของพ่อค้าพรมรายอื่นมาได้
🔸 รวมถึงออกแสวงหา พรมผืนสวยผืนใหม่ ที่ได้ถูกทอขึ้น เมื่อในฤดูหนาวที่ผ่านมา ก็เพื่อหวังจะได้ นำผืนพรมวิเศษผืนนั้น ให้ล่องลอยกลับมาสู่เมือง🔸เสมือนคราวที่พรมผืนวิเศษของอลาดิน ได้พาเจ้าหญิงจัสมิน ขึ้นบินล่องลอยออกไปไกล จนทั้งโลกได้รู้ถึง ความมหัศจรรย์ และแสนสวย ของพรมแห่งเปอร์เซีย
▪️ถุงเท้าจากขนแกะ + ขนอูฐ วัตถุดิบ เดียวกับ ที่ใช้ทำพรมเปอร์เซีย▪️
▪️
📸 All Photos by Tui Kajondej
▪️ยกเว้นภาพที่มีเครื่องหมาย 🔺
📌 ข้อมูล: Carpet Museum of Iran / Teharan, Martin Choobechian / พ่อค้าพรมอิสฟาฮาน, การเดินทางของลวดลายอันวิจิตร จักรพันธุ์ กังวาฬ
⭕ พระโพธิสัตว์หน้าบูด
⭕ กูวติล- อิสฟาฮานและพระเจ้า
🌸 เขียนทุกเรื่องด้วยความสนุก เพื่อความสุขของผู้เขียน ไว้สะสมเรื่องเขียน ตรงนี้ 🌸
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
