[สุขภาพดีไม่มีในขวด] แอสไพริน (Aspirin) . Aspirin หรือ Acetylsalicylic acid (ASA) เป็นยาในกลุ่ม NSAIDs ที่มีการค้นพบและถูกใช้มานาน โดยมีประวัติศาสตร์มาตั้งแต่ 2500 ปีก่อน Hippocrates ซึ่งเป็นบิดาแห่งการแพทย์ได้ใช้ใบและเปล

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

28 พ.ย. 2020 เวลา 09:04 • สุขภาพ

แอสไพริน (Aspirin)

Aspirin หรือ Acetylsalicylic acid (ASA) เป็นยาในกลุ่ม NSAIDs ที่มีการค้นพบและถูกใช้มานาน โดยมีประวัติศาสตร์มาตั้งแต่ 2500 ปีก่อน Hippocrates ซึ่งเป็นบิดาแห่งการแพทย์ได้ใช้ใบและเปลือกต้นหลิว (willow) ในการรักษาอาการปวดของคนไข้ จากนั้นหลายร้อยปีถัดมาได้มีนักเคมีชาวเยอรมัน Felix Hoffmann นำสารสกัดจากต้นหลิวมาสังเคราะห์ได้เป็นแอสไพริน โดยยุคแรกๆนิยมใช้ลดไข้และลดการอักเสบ

กลไกการออกฤทธิ์ของ Aspirin คือยับยั้งเอนไซม์ Cyclo-oxygenase (COX) ซึ่งทำหน้าที่เปลี่ยน Arachidonic acid เป็น Prostaglandin ซึ่งเป็นสารที่ทำให้เกิดกระบวนการอักเสบขึ้นในร่างกายตามรูป โดยมีข้อบ่งใช้เช่น ลดไข้ ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดประจำเดือน ปวดฟัน ปวดหลังผ่าตัด เป็นต้น

นอกจากนี้ยังพบว่าการยับยั้ง COX มีทำให้ Thromboxane-A2 (TXA2) ที่เกี่ยวข้องกับการเกาะตัวของเกล็ดเลือดลดลง จึงมีการนำมาใช้เพื่อลดการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือดด้วย

>>> ข้อบ่งใช้จะขึ้นกับขนาดยาที่ใช้ โดย Aspirin 325-650 mg จะได้ผลดีในการบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบ ส่วนขนาด 75-150 mg จะมีผลในการต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด <<<

#สถานะทางกฎหมายของแอสไพริน

จากประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาควบคุมพิเศษ ฉบับที่ 33 ส่งผลให้แอสไพรินมีสถานะทางกฎหมายดังนี้

1. ข้อบ่งใช้ ต้านการอักเสบและป้องกันการเกิดลิ่มเลือด จัดเป็น “ยาควบคุมพิเศษ” (ขนาด 81 มิลลิกรัม) ต้องจ่ายตามใบสั่งแพทย์เท่านั้น

2. ข้อบ่งใช้ สำหรับแก้ปวด ลดไข้ จัดเป็น “ยาอันตราย” เภสัชกรสามารถจ่ายได้ตามความจำเป็น

ดังนั้นหากเข้าไปซื้อยาในร้านขายยาที่มีเภสัชกรประจำอยู่ หากใช้เพื่อแก้ปวดทั่วไป เภสัชกรสามารถจ่ายได้ตามความเหมาะสม แต่ในกรณีที่ต้องการใช้ในโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคอื่นๆที่หวังผลป้องกันการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด จำเป็นที่จำต้องใช้ใบสั่งแพทย์ในการซื้อยา มิฉะนั้นถือว่าเป็นความผิดทางกฎหมายได้

แม้ว่า Aspirin จะเป็นยาที่ดีแต่ไม่ได้แปลว่าเป็นยาที่เหมาะสำหรับทุกคน ตัวยาเองก็มีผลข้างเคียงได้แก่

- ระคายเคืองกระเพาะอาหาร (กัดกระเพาะ) แม้ว่าจะทำเม็ดในรูปแบบ enteric coated แต่ก็ยังแนะนำให้รับประทานหลังอาหารทันทีและดื่มน้ำตามมากๆ

- คลื่นไส้อาเจียน

- แสบร้อนกลางอก

- ปวดศีรษะ

- เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเลือดออก

- ได้ยินเสียงในหู

ยานี้ไม่ควรใช้ใน เด็กอายุต่ำกว่า 16-19 ปี (เนื่องจากทำให้เกิดภาวะ Reye’s syndrome ได้) ห้ามใช้ลดใช้ในกรณีที่สงสัยไข้เลือดออก อีสุกอีใส ไข้หวัดใหญ่ หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร ห้ามใช้ในผู้ที่แพ้ยานี้หรือแพ้ยากลุ่ม NSAIDs และหลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานานเพราะจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดเลือดออกในกระเพาะอาหาร อาการหอบหืด ความผิดปกติของตับและไตยกเว้นแพทย์สั่ง

ยาที่หมดอายุหรือเสื่อมสภาพจะได้กลิ่นน้ำส้มสายชู (จากโครงสร้างเมื่อถูก hydrolyzed จะกลายเป็น acetic acid หรือกรดน้ำส้มสายชู) ดังนั้นไม่ควรรับประทานหากมีสีหรือกลิ่นดังกล่าว

เอกสารอ้างอิง

John P. Cunha. ASPIRIN. Rxlist 2019. Available from: https://www.rxlist.com/aspirin-side-effects-drug-center.htm#overview

Justin Choi. Uses, benefits, and risks of aspirin. 2017. Available from: https://www.medicalnewstoday.com/articles/161255

BAYER ASPIRIN [เอกสารกำกับยา]. บริษัท ไบเออร์ไทย จำกัด. 2552.

สิกขวัฒน์ นักร้อง. Aspirin กับโรคหลอดเลือดสมองซื้อกินเองได้หรือไม่. วงการยา [ฉบับเดือนมีนาคม 2563]. 2020.

วิภารักษ์ บุญมาก. บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน แอสไพริน (aspirin). 2558. เข้าถึงจาก: https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/257/แอสไพริน (aspirin)

โฆษณา

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน