มีนักปราชญ์กล่าวว่า
ความรู้สึกผิด
ไม่ได้ติดตัวมาตั้งแต่เกิด
มันไม่ใช่ธรรมชาติของมนุษย์
มันเป็นผลผลิตจากสังคม
แต่ความสำนึกผิดนั้นช่างแตกต่าง
แม้มันจะไม่ใช่ธรรมชาติของมนุษย์
แต่มันเป็นสิ่งที่สังคมต้องมี
ความสำนึกผิดที่แท้จริง คือ
ความรู้สึกผิดต่อการกระทำหนึ่งๆ
แล้วยังรู้สึกผิดต่อบุคคลที่ถูกกระทำ
และสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากนั้น
แปลกไหมนะ
ที่่ีมีใครบางคนตั้งใจทำอะไรสักอย่าง
โดยที่ตนเองไม่รู้สึกผิด
คงต้องเข้าใจก่อนว่า
ความรู้สึกผิดและการมีจิตสำนึกที่ดีนั้น
จะก่อเกิดกับบุคคลที่มีคุณธรรมเท่านั้น
มีคำพูดของมหาบุรุษท่านนึงที่ว่า
ผู้ที่มีจิตสำนึกในคุณธรรม
สามารถหักห้ามความคิดที่ไม่ถูกต้อง
สามารถยับยั้งคำพูดที่ไม่ถูกต้องสมควร
และสามารถควบคุมตนเอง
ให้ประพฤติปฏิบัติ แต่ในทางที่ดี
จึงได้รับ การยกย่องนับถือว่าเป็น
บัณฑิตอย่างแท้จริง
ความเจริญของตนเอง
เป็นเรื่องส่วนตัว
ส่วนความเจริญของประเทศชาติ
เป็นเรื่องส่วนรวม
จะมาคาดหวังให้ทุกคนคิด
เรื่องส่วนรวมเหมือนกันหมด
มันคงเป็นไปไม่ได้
คงได้แต่ส่งใจ
หวังให้คนมีหน้าที่ได้มีจิตสำนึกที่ดี
มีคุณธรรมและจริยธรรมที่มากพอ
ที่จะช่วยกันแบ่ง หน้าที่กันทำประโยชน์
ให้แก่ชาติตามความถนัด
ไม่ใช่ปล่อยให้คนที่ไร้จิตสำนึก
ได้ทำอะไรอย่างที่ไม่รู้สึกผิด
ที่ทำให้ไทยเราต้องกลับมาเผชิญทั้ง
มหันตภัยโควิดและวิกฤติศรัทธา
อย่างที่ไม่ควรจะเป็นเช่นนี้
ด้วยความเคารพจากใจ
zabax2
Thankz cr: พระบรมราโชวาทพ่อหลวง ร.9
ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประจำปี 2528