2 ม.ค. 2021 เวลา 05:55 • ประวัติศาสตร์
“Clever Hans” ม้าอัจฉริยะ
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ทางเหนือของเบอร์ลิน ผู้คนต่างตื่นเต้น ตะลึงในความฉลาดของม้าตัวหนึ่ง
ม้าตัวนี้สามารถคิดเลขได้ และคิดเลขได้แม่นยำกว่าหลายๆ คนซะอีก
“Wilhelm von Osten” เจ้าของม้าตัวนี้ ได้ฝึกให้ม้าตัวนี้มีความเฉลียวฉลาด สามารถคิดเลขได้จนได้ฉายาว่า “Clever Hans”
von Osten จะคอยถามคำถาม ส่วนเจ้า Hans ก็จะตอบคำถามด้วยการผงกหัว แทนคำตอบว่าใช่ กระทืบเท้าหากจะตอบว่าไม่ และมันยังสามารถบอกทิศทางด้วยการหันคอไปยังทิศทางต่างๆ สามารถแยกออกระหว่างซ้ายกับขวา และยังสามารถแยกสี ดูเวลา เล่นไพ่ และเข้าใจคณิตศาสตร์
von Osten กับ Clever Hans
เมื่อถามคำถามตัวเลข หากคำตอบคือ 9 Clever Hans จะกระทืบเท้า 9 ครั้ง หากคำตอบคือ 9/10 Clever Hans จะกระทืบเท้า 9 ครั้ง ก่อนจะหยุด และกระทืบต่ออีก 10 ครั้ง
1
ไม่เพียงแค่คณิตศาสตร์เท่านั้น Clever Hans ยังทำให้ผู้คนทึ่งในความฉลาดของมันในเรื่องการสะกดคำ โดยหากกระทืบเท้าหนึ่งครั้ง แทนตัว A สองครั้งแทนตัว B และต่อไปเรื่อยๆ
นอกจากนั้น Clever Hans ยังสามารถแยกโทนเสียง แยกคนจากในรูปถ่ายได้ กระทืบเท้าเพื่อบอกเวลา แยกสีได้ โดยมีการประเมินว่ามันมีสมองเท่ากับเด็กอายุ 13-14 ปี
ด้วยความเฉลียวฉลาดทำให้มันโด่งดัง และเป็นที่สนใจของทั้งผู้คนและนักจิตวิทยาและนักสัตววิทยา ซึ่งในช่วงเวลานั้น การศึกษาสัตวศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้าเหมือนทุกวันนี้
หน่วยงานด้านการศึกษาของเยอรมนีได้ตั้งกรรมการทดสอบ Clever Hans ในปีค.ศ.1904 (พ.ศ.2447) โดยกรรมการก็มีทั้งสัตวแพทย์ ผู้จัดการคณะละครสัตว์ ทหารม้า อาจารย์ และทำการตรวจสอบ ซึ่งผลที่ได้ คณะกรรมการก็คิดว่าความสามารถของ Clever Hans นั้นเป็นของจริง
เมื่อผลของกรรมการบอกว่าผ่าน จึงมีการส่งต่อไปยัง “Oskar Pfungst” นักจิตวิทยาคนหนึ่ง ซึ่งได้ออกแบบการทดสอบพิเศษและทำการทดสอบ Clever Hans
Pfungst ลองทดสอบด้วยการให้ von Osten ออกไปจากบริเวณที่ทดสอบ ซึ่ง Clever Hans ก็ยังคงตอบคำถามได้อย่างถูกต้อง
Pfungst ลองทดสอบอีกครั้งด้วยการถามคำถาม แต่แสดงท่าทางที่เปลี่ยนไป ไม่ว่าจะเป็นสีหน้า ท่าทาง ทำให้แตกต่างจาก von Osten คราวนี้ Clever Hans ตอบผิด
Pfungst ได้ทำการทดสอบแบบเดิมเรื่อยๆ ซึ่งก็พบว่ามันตอบผิดอีกเรื่อยๆ จึงได้ข้อสรุป
เป็นไปได้ว่า von Osten นั้นกระซิบคำตอบใส่หูของ Clever Hans อีกทั้งสัญญาณทางภาษากายของ von Osten ไม่ว่าจะเป็นการขยับใบหน้า ท่าทางต่างๆ เป็นสัญญาณให้ Clever Hans กระทืบเท้าหรือหยุดกระทืบ
แต่ถึงแม้จะมีการพิสูจน์ว่า Clever Hans ไม่ได้เป็นม้าอัจฉริยะอย่างที่หลายคนเข้าใจ หากแต่มันก็ยังคงโด่งดัง von Osten ก็ยังคงพามันออกแสดงทั่วเยอรมนี
von Osten เสียชีวิตในปีค.ศ.1909 (พ.ศ.2452) ทำให้ Clever Hans ได้ถูกเปลี่ยนมือไปอีกหลายครั้ง ก่อนจะถูกนำเข้าไปประจำกรมทหารในปีค.ศ.1914 (พ.ศ.2457) ซึ่งเป็นช่วงเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 1
ไม่มีใครทราบว่าเกิดอะไรขึ้นกับ Clever Hans ต่อจากนั้น แต่เชื่อกันว่า Clever Hans นั้นตายในสงครามเมื่อปีค.ศ.1916 (พ.ศ.2459)
โฆษณา