21 มิ.ย. 2021 เวลา 13:02 • ศิลปะ & ออกแบบ
ตอนที่13. เมื่อได้พบปิเอทต้า ที่่วาติกัน
X I I I . Pieta 4
"พวกเธอต้องเรียนรู้ความเป็นมนุษย์ก่อน
แล้วจึงเรียนศิลปะ
เพราะศิลปะเป็นสิ่งรองรับความคิดของมนุษย์"
ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี
ก่อนจะเข้าไปในวงแขนของพระเจ้า
...
เสาหินสูงใหญ่
.....เมื่อเข้าสู่วิหารเซนต์ปีเตอร์ หรือซานเปรโตด้านในของมหาวิหารแห่งวาติกันอันยิ่งใหญ่และตระการตานั้น มีรูปปั้นเล็กๆรูปหนึ่งซึ่งเป็นที่กล่าวขานกันมาหลายร้อยปี ของสุดยอดศิลปิน Michelangelo Buonarroti อาจกล่าวได้ว่า เป็นประติมากรรมที่สวยที่สุดในโรมหรือแม้แต่ในอิตาลีเอง ขนาดที่ใหญ่ของวิหาร ที่ใหญ่ที่สุด
ในโลกและกระทั่งลานด้านนอกที่บางเรียกว่าวงแขนของพระเจ้า ของซานเปรโตก็เป็นลานกว้างใหญ่ที่สุดในโลกเช่นเดียวกัน ศาสนจักรอันยิ่งใหญ่มานานนับพันปีบารมีของศาสนจักรที่อยู่เหนือทุกแว่นแคว้นในยุโรป ข่มผู้คนตัวเล็กๆที่เข้ามาจนเหลือตัวเล็กนิดเดียว
.....ลองนึกถึงสมัยก่อนที่ผู้คนโดยเฉพาะกษัตริย์เมืองต่างๆ เข้ามาเฝ้าผู้ปกครองศาสนาแห่งมหาวิหารนี้จะถูกข่มลงอย่างไร เดี๋ยวนี้นักท่องเที่ยวทั้งหลายที่เดินไปเดินมาอยู่ทั่ววิหาร คงจะไม่ได้รับความรู้สึกนี้มากนักนอกจากความตื่นตาตื่นใจในพื้นที่อันใหญ่โตและรายละเอียดงานตกแต่งอันวิจิคร ภายในโถงหรือพื้นที่กว้างใหญ่นี้น่าจะจุผู้คนได้ร่วมหมื่นคน
.....แต่เมื่อเข้าด้านในวิหารนั้นมีรูปปั้นเล็กๆอยู่ที่ซุ้มแรกทางขวามือสุด ผนึกด้านหน้าด้วยกระจกนิรภัยแผ่นใหญ่มีแสงไฟฟ้าส่องสว่างเบาๆ ความรู้สึกอารมณ์ของแม่ที่โอบอุ้มบุตรชายที่เพิ่งตายตกไปแล้ว นั้นสามารถข่มความใหญ่โตและตระการตา ของมหาวิหารนั้นลง รายละเอียดการตกแต่งในพื้นที่ด้านหน้านั้น ไม่มีใครสนใจเลยทุกคนพุ่งเป้าสายตาไปมองหินสลักชิ้นน้อยชิ้นนี้หมด หินอ่อนสีขาว ไม่เพียงสลักด้วยฝีมือเป็นผืนผ้าแพรพรรณของงานประติมากรรมอันงดงาม แต่ความโศกเศร้าความเมตตาและความรู้สึกต่างๆของแม่ที่กอดอุ้มศพบุตรชายที่เสียชีวิตนั้นล้วนถูกสลักใส่ลงบนหินด้วย ตลอดจนผิวเนื้อกล้ามเนื้อรูปทรงสรีระนั้นดูราวยังเป็นชีวิตจริงของผู้คน ของความคะนึงถึงในราวพันปีที่แล้ว ผมเคยพบปิเอทต้ามาครั้งหนึ่งแล้วสมัยผมยังเรียนหนังสืออยู่ในช่วงยุคแสวงหาของผู้คนเดือนตุลาคม ผมมาที่นี่นานนานมาแล้วจนจำเนื้อความไม่ได้ครบถ้วน สามสิบแปดปีร่วมสี่สิบปีแล้วซิน่ะ ที่ผ่านมาเหมือนพบคนคุ้นเคยอีกครั้ง เหมือนพบอดีตของผู้คนที่ถูกลืม สมัยนั้นแม้เป็นนักเรียนสถาปัตยกรรมแล้วแต่ดูยังไม่ได้ พบอารมณ์ที่ Michelangelo Buonarroti ต้องการสื่อสาร ก็เพียงแต่ดูตามตามกันแล้วเดินผ่านไป มัวแต่ไปให้ความรู้สึกกับความอลังการความยิ่งใหญ่ ของมหาวิหารที่รายล้อมรอบตัวอยู่
.......กว่าจะได้รูปถ่ายรูปนี้ไม่ใช่ง่ายด้วยมีผู้คนในวาติกันมีมากมายและปิเอทต้าก็เป็นจุดสนใจของนักท่องเที่ยวที่มาวาติกัน ดีว่าถือเจ้าเลนส์เดียวเที่ยวไปทั่ว ดึงซูมได้ถึงสองร้อย(สมัยก่อนนั้นน่ะครับ) แล้วผู้คนก็บังมุมกล้องจนต้องรอรอเพื่อจะเข้าไปยืนหน้าสุด รูปนี้ถ่ายไปเรื่อยมุมเดียวกันร่วมยี่สิบรูป เหนือพระแม่เป็นหินอีกสีหนึ่ง(ตรงปลายล่างของกางเขนสีขาวนั่น) ถ่ายไว้หลายรูปแต่ปลายกางเขนสีขาวเวลาคอร์ปออกมาดูทำให้อารมณ์ของปิเอทต้าไม่นิ่ง รูปนี้เล็งมุมมาแต่กรุงเทพ ฯ พอเอาเข้าจริงก็ได้อยู่มุมเดียว และแม้แต่บทกวีก็ร่างไว้คร่าวๆและมาเติมเต็มหลังจากเห็นของจริงอีกครั้ง ปรมาจารย์ทางศิลปะทำคนหรือตัวละครและหินแข็งๆนั้นให้ดูมีชีวิต รายละเอียดของหินกลายเป็นเนื้อหนังและผ้าได้อย่างอัศจรรย์ อารมณ์ของแม่ที่มองการสิ้นชีวิตของลูก การพรากจาก ประติมากรรมดูจริงมากจนกลายเป็นรูปเสมือนฝัน ฝันแห่งศรัทธาของศิลปิน
...
.....แม้รูปถ่ายตามหนังสือหรือในเว็ปไซด์ จะชัดเจนในรายละเอียดมากกว่าที่ผมถ่ายมาก็ตาม และมุมมองในการดูก็อยู่ไกลซ้ำมีกระจกนิรภัยป้องกันอีกชั้นหนึ่งทำให้มีอุปสรรคกับการถ่ายรูป แต่ประติกรรมชิ้นนี้เหมือนผู้คนตรงที่ดูราวเคลื่อนไหวมีชีวิตและสื่อได้ถึงอารมณ์ เหมือนความจริงของผู้คนที่เป็นไปบนโลกกว้างใบนี้ การได้พบมาดอนน่าอุ้มศพพระไครส์ เหมือนพบผู้คนที่มีตัวตน อยู่ตรงหน้ารู้จักกันทักทายแลกเปลี่ยนความเห็นพูดคุยกัน และสิ่งที่เกิดขึ้นตรงนี้ล่ะ ไม่อาจทดแทนได้ด้วยรูปถ่ายหรือบันทึกใดใดได้
......หน้าบ้านและห้องรับแขกของวาติกันเขียนไปสี่ตอนเรื่องราวในวาติกันยังไม่จบมีสิ่งที่น่าดูในพิพิธภัณฑ์ของวาติกันซึ่งต้องเข้าไปอีกด้านหนึ่งและเก็บตังค่อนข้างแพงและในซีสทีนก็ห้ามถ่ายรูปอีก แต่เมื่อมาโรมก็พลาดไม่ได้ซึ่งแม่เหล็กใหญ่คือวิหารน้อยซีสทีนอันเลื่องชื่อ ห้องราฟาเอลที่วาดรูปเต็มไปหมด และบันไดเวียนแห่งจิตวิญญาณ ผมเดินในพิพิธภัณฑ์อย่างรีบร้อนแต่นั่นก็ใช้เวลาอยู่ร่วมห้าชั่วโมงมีคนโม้ให้ฟังว่าเดินในพิพิธภัณฑ์อย่างละเอียดทุกพื้นที่จะต้องใช้ระยะทางประมาณ14กม. ผมว่าโม้ไปหน่อย เมื่อดูภายในความคิดสับสนเปรียบเทียบวุ่นวายโดยเฉพาะเมื่อเข้าไปในห้องที่ตกเป็นผู้แพ้ของอาณานิคมถ้าเป็นเจ้าอาณานิคมอย่างฝรั่งเศสหรืออังกฤษแม้แต่อิตาลีผมยังเฉยๆเพราะเป็นประเทศต่อประเทศแต่นี่เป็นศาสนจักรต่อประเทศ ได้เห็นของในห้องอียิปต์อาฟริกามากมายมหาศาลเห็นแผนที่โลกทวีปประเทศต่างๆที่ละเอียดอย่างที่สมัยก่อนวางแผนจะยึดครองโลกด้วยวิทยาการ พระเจ้าต้องทำอย่างนั้นด้วยหรือ ความรักความเมตตาในไบเบิ้ลวางไว้ที่ใด ก่อนที่เราจะข้ามไปเรียงธาตุทั้งห้าของโรมันให้ครบ ผมขอพาเข้าไปดูความยิ่งใหญ่ของ Pantheon วิหารเก่าแก่ในสมัยโรมันในคราวต่อไปก่อน ที่อาจจะเรียกว่าเป็นขั้วตรงข้ามกับวาติกันนั่นคือตัวแทนของวิทยาศาสตร์ตัวแทนของสมาคมอิลลูมิเนติ หรือพรรคแสงสว่าง พรรคจรัส ตัวแทนของโลกแห่งความก้าวหน้า และความคงทนของศาสนาจักรของไบเบิ้ลที่ต้องต่อสู้และพิสูจน์กับวันเวลาและความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย
โคลงชมวัดฝรั่ง
ชมปิเอทต้า
ทางแก้ว

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา