[ขบถ~ยาตรา] วัตรเช้าวัดใจ..🍃 ยามสี่.. ภิกษุผู้ชราเเหงนหน้าดูจันทร์คำนวณเวลาตามความเคยชิน เราเรียกเวลาตั้งแต่ตี๓จนถึงย่ำรุ่งหรือ๖นาฬิกาเป็นยามสี่ซึ่งเป็นยามสุดท้ายของคืน .. จวนได้เวลาแล้ว ท่านละจากการเดินจงกรมต

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

23 เม.ย. 2021 เวลา 21:30 • ปรัชญา

วัตรเช้าวัดใจ..🍃

ยามสี่.. ภิกษุผู้ชราเเหงนหน้าดูจันทร์คำนวณเวลาตามความเคยชิน เราเรียกเวลาตั้งแต่ตี๓จนถึงย่ำรุ่งหรือ๖นาฬิกาเป็นยามสี่ซึ่งเป็นยามสุดท้ายของคืน

จวนได้เวลาแล้ว ท่านละจากการเดินจงกรมตั้งแต่ยามสามคือหลัง๒๔นาฬิกาจวบจนถึงตีสาม รวมเวลาประมาณ๓ชั่วโมงพอดี

เหล่าสมณะผู้มีอายุห่มผ้าสบัดเฉียงบ่า เดินตามทางเดินเล็กๆที่สองข้างทางเต็มไปด้วยต้นไม้รกครึ้ม ประชุมพร้อมกันที่ศาลาไม้หลังเก่า โดยตามธรรมเนียมนั้นพระผู้มีพรรษาน้อย จะมาปัดกวาดจัดเสนาสนะก่อนหน้านี้

..🍃

ที่นี่ไม่มีระฆังบอกเวลา แต่กระนั้นทุกอย่างก็แลดูจะเป็นไปตามเวลาโดยประมาณ คงใช้ความเคยชินกระมังหรือจะเป็นเสียงกระแอมของสมภารดังออกมาจากกุฏิหลังเล็ก

ที่มีเพียงผืนผ้าจีวรผืนเก่าที่นำมาเย็บต่อกันกั้นเป็นฝาผนังกับเสาไม้ทั้งสี่ที่ยกพื้นสูงพอที่จะกันอันตรายจากงู้เงี้ยวเขี้ยวขอ

..🍃

..เสียงสมภารแม้จะเบาหากแต่ก็ได้ยินกันทั่ว สิ้นเสียงสมภาร เจ้าไก่โต้งก็โก่งคอรับคำทันทีเป็นเช่นนี้ทุกวัน

บรรดาภิกษุนั่งอาสนะไล่เลียงตามอายุพรรษา

แล้วจึงกราบพระพุทธรูป นั่งรออาคันตุกะด้วยอาการสงบ

เหล่าพ่ออกแม่ออกผู้เป็นชาวบ้านระแวกนั้นทยอยมานั่งท้ายสุด ซึ่งเป็นที่นั่งสำหรับอุบาสก อุบาสิกาตามลำดับ

คงเหลือ อาสนะส่วนหน้ารอท่านสมภารผู้แก่พรรษากว่าใคร

ครั้นภิกษุชรามาถึงนั่งลงส่วนที่ควรแล้ว จึงกราบพระพุทธรูปเบื้องหน้าแทนคุณพระพุทธ พระธรรมและพระสงฆ์

ภิกษุผู้อ่อนพรรษากราบท่านสมณะชรานั้นความอ่อนน้อมเป็นคุณธรรมที่เย็นใจสร้างความศรัทธาแก่ผู้พบเห็นได้ดีกว่าความสวยงามทางวัตถุเสียอีก

อีกสาธุชนทั้งหลายกราบพระพุทธรูป กราบท่านสมภาร กราบภิกษุ ไหว้แม่ออกพ่อออก ไหว้ผู้ที่มาร่วมสังฆกรรม ไม่มีคำพูดมีแต่รอยยิ้ม แล้วแยกไปนั่งในมุมใครมัน

..🍃

วันนี้ท่านสมภารไม่ใคร่สบาย จึงให้พระผู้บวชใหม่นำสวด แม้จำเนื้อความไม่ได้ทั้งหมด แต่อาศัยเปิดหนังสือ ด้วยที่สมภารท่านแนะนำ อ่านบ่อยทำบ่อยเดี๋ยวจำได้เอง

"ไม่เร่งไม่รีบแต่ไม่ละนะไม่เลิกนะ "ท่านย้ำ..

บทสวดทำวัตร ที่นี่จะทำกันเช้าและเย็น

บทสวดตอนเช้าก็จะเรียกทำวัตรเช้า สวดตอนเย็นก็จะเรียกทำวัตรเย็น หลังจากสิ้นสวดมนต์ทำวัตรเช้าแล้ว ท่านสมภารก็พานั่งสมาธิ นั่งไม่นานราวชั่วโมงหนึ่งได้ จากนั้นปกติท่านจะทักทายสอบถามกับชาวบ้านผู้ที่มาร่วมทำวัตร หากมีปัญหาใดท่านก็จะเทศน์ในเรื่องนั้นๆ

..🍃

แต่วันนี้ท่านกลับให้พระนวกะผู้บวชใหม่ได้ไม่นานเทศน์เสียเอง เหล่าพ่อออกแม่ออก ดูจะสนใจเป็นพิเศษ นัยว่าคงลุ้น พระผู้มาใหม่ท่านจะเทศน์ออกมาแนวใด

"..อาตมาเพิ่งมาใหม่มีความรู้น้อย หากพูดสิ่งใดที่ผิดพลาดไป อาตมาขออภัยทุกคนนะ อาตมาขอไม่เทศน์ ขอเป็นสนทนาธรรมดีกว่า.. ดีมั้ย

อาตมามาอยู่นี่สิ่งหนึ่งที่อาตมาปราถนาคือทำอย่างไรจะตื่นเช้าให้ทันไก่โห่.."

เพียงเกริ่นถ้อยความสั้นๆ ก็ทำให้แม่ออกทั้งหลายยิ้มขำกันคิกคักด้วยความเอ็นดู

พ่อหนุ่มที่มาจากบางกอกต้องมาบวชในวัดป่าไกลปืนเที่ยงเช่นนี้

"..การตื่นแต่เช้ามืดคงเป็นเรื่องที่ยากของอาตมา แต่กลับได้พบสิ่งที่มีค่ามากที่สุดคือการได้มาทำวัตรเช้า ทำไมจึงสำคัญรู้มั้ย.."..พระหนุ่มตั้งข้อถามเพื่อเชิญชวนพ่ออกแม่ออกสนทนา

..🍃

"..ท่านเจ้าขา อิฉันอยากได้บุญมาทำวัตรก็ได้บุญ จิตใจอิฉันก็สบายเจ้าค่ะ .." แม่ออกคนหนึ่งกล่าว

"..ใช่แล้ว บุญย่อมนำความอิ่มใจมาให้ ในตำราที่อาตมาเคยอ่านก็กล่าวเช่นนั้น และเมื่อสิ้นจากโลกนี้ก็จะไปสู่ภพภูมิที่ดี..

แต่เหนือนอกจากนี้ สิ่งหนึ่งที่อาตมาได้

นอกจากบทที่ว่าด้วยคำสรรเสริญคุณพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์แล้ว

มีบทหนึ่งที่สอนให้เราพิจารณถึงความเป็นจริงบางอย่าง..

และเป็นธรรมที่พระพุทธเจ้าสอนเรื่องนี้เป็นส่วนมาก คุณโยมจำได้มั้ย.."

พระผู้บวชใหม่ถามแม่ออกที่นั่งตรงหน้า

ทุกคนดูนิ่งเงียบ

พระผู้มาใหม่จึงกล่าวว่า

"..ธะระมาโน โส ภะคะวา,

จึงพระผู้มีพระภาคเจ้านั้นเมื่อยัง

ทรงพระชนม์อยู่,

เอวัง พะหุลัง สาวะเก วิเนติ,

ย่อมทรงแนะนำสาวกทั้งหลาย

เช่นนี้เป็นส่วนมาก

..🍃

เหล่าพ่อออกแม่ออกพยักหน้ารับทราบด้วยถ้อยคำนั้นอยู่ในบททำวัตรเช้าที่สวดกันก่อนหน้านี้

" ..ท่านกล่าวเรื่องอะไรเป็นส่วนมากรู้มั้ย.."ภิกษุหนุ่มถามอีกครา

..🍃

"..มะยันตัง ธัมมัง สุตวา เอวัง ชานา

มะ

พวกเราเมื่อได้ฟังธรรมนั้นแล้ว,

จึงได้รู้

อย่างนี้ว่า :-

ชาติปิ ทุกขา,

แม้ความเกิดก็เป็นทุกข์

..🌸

ชะราปิ ทุกขา,

แม้ความแก่ก็เป็นทุกข์

..🌸

มะระณมปิ ทุกขัง,

แม้ความตายก็เป็นทุกข์

..🌸

ท่านกล่าวอย่างนี้เจ้าค่ะ .."แม่ออกตอบ

และกล่าวต่อไปว่า

".. การเกิด การแก่ การเจ็บ การตายก็เป็นทุกข์ ตอนนี้อิฉันก็ผ่านมาหมดแล้ว เหลือแต่ความตายเท่านั้น แต่ที่เป็นทุกข์กลัวจะเป็นโคขวิดตายนะสิเจ้าคะ อิฉันว่ามันคงเจ็บทรมานน่าดู อิฉันเจ็บไม่เท่าไรแต่พาลไปติดคนอื่นๆ เจ้าแดงหลานอิฉันก็ยังน้อย ไหนจะพ่อมันแม่มัน คิดแล้วกลุ้มนะเจ้าคะ เคืองเจ้าคนที่นำมาแพร่ เขาบอกว่าเป็นที่อบายมุข

เป็นที่อโคจรทำไมยังไปเที่ยวสถานที่อย่างนั้นไม่ห่วงพ่อแม่ห่วงลูกกันบ้างเลย เดือดร้อนกันไปทุกหย่อมหญ้า.."

ภิกษุพยักหน้าเข้าใจถึงความรู้สึกนั้น

..🍃

"...งั้นแม่อีหนูก็เข้ากับบทที่ท่านบอกว่า

โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนุสสปายา

สาปิ ทุกขา,

แม้ความโศก ความร่ำไรรำพัน

ความไม่สบาย

กาย ความไม่สบายใจ ความคับ

แค้นใจ ก็เป็นทุกข์ ;

..🌸

อัปปิเยหิสัมปะโยโค ทุกโข,

ความประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รักที่

พอใจ

ก็เป็นทุกข์ ;

..🌸

ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข,

ความพลัดพรากจากสิ่งที่เป็นที่รัก

ที่พอใจ

ก็เป็นทุกข์ ;

..🌸

ยัมมปิจฉัง นะ ละภะต ตัมปิ ทุกขัง,

มีความปรารถนาสิ่งใดไม่ได้สิ่ง

นั้นนั่นก็เป็นทุกข์ ;

🌸

พ่อออกชายชราผู้เป็นสามีนั่งอยู่ข้างๆกล่าวบทสวด เย้าผู้เป็นภรรยา แล้วกล่าวต่อไปว่า

"..นี่..แม่อีหนูเขาเรียกโรคโควิดไม่ใช่โคขวิดดอกนะแม่.."

หญิงชรามองค้อน กระตุกดึงชายผ้าข้าวม้าของชายชราเบาๆ กิริยาตามจริตของหญิงชาวบ้าน แลดูช่างงามน่ารัก

..🌸🍃

"..ก็ตามนั้นเลยเจ้าค่ะ ตามที่ตาเฒ่าว่าหมดเลยเจ้าค่ะ แต่อิฉันจะทำอย่างไรดีเจ้าคะ

มันมีแต่ทุกข์ไปหมด แต่ว่าจริงๆก็ไม่รู้จะรับมืออย่างไร ก็ได้แต่บ่นๆๆๆเอาเจ้าค่ะ.."

..🍃

"..บ่นอย่างเดียวไม่ได้นะแม่ออก เป็นชาวพุทธต้องเป็นผู้ศึกษานะ ท่านสอนอะไรแล้วลองทำดู คำตอบมันก็เกิดกับแม่ออกเอง เราไปวัดกันตอนทำพิสูจน์ดู พิจารณาดู.."

ภิกษุผู้บวชใหม่แนะ

"..แล้วจะต้องทำอย่างไรขอรับ.."ชายชราถาม

..🌸

"..สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุก

ขา,

ว่าโดยย่อ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕

เป็นตัวทุกข์ ;

การยึดมั่น (อุปาทาน)ขันธ์ทั้ง๕เป็นตัวทุกข์

ขันธ์ทั้ง๕มีอะไรบ้าง.."

เสยยะถิทัง,

ได้แก่สิ่งเหล่านี้ คือ :-

..🌸

รูปูปาทานกขันโธ,

ขันธ์ อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึด

มั่น คือรูป ;

..🌸

เวทะนูปาทานักขันโธ,

ขันธ์ อันเป็นทื่ตั้งแห่งความยึดมั่น

คือ เวทนา ;

..🌸

สัญญูปาทานักขันโธ,

ขันธ์ อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น

คือ สัญญา ;

..🌸

สงขารูปาทานักขันโธ,

ขันธ์ อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น

คือ สังขาร ;

..🌸

วิญญาณูปาทานักขันโธ,

ขันธ์ อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น

คือ วิญญาณ

..🌸

เยสัง ปะริญญายะ,

เพื่อให้สาวกกำหนดรอบรู้

อุปาทานขันธ์เหล่านี้เอง,

..🌸

"...เห็นมั้ยสิ่งที่ท่านให้ศึกษาเรียนรู้คือขันธ์ทั้งห้า

ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

ที่ท่านไปที่ต่างๆสาธยายธรรมล้วนเกี่ยวข้องกับอุปาทานหรือที่เราเรียกทั่วไปคือความยึดมั่นถือมั่นขันธ์๕ เป็นส่วนมาก .." ภิกษุหนุ่มสาธยาย ซึ่งบทสวดนี้ก็มีอยู่ในทำวัตรเช้าเช่นกัน

"..ปัดโธ่..กระผมนึกอยู่ทำไมท่านจึงพูดแต่เรื่องขัน คิดว่าขันตักน้ำเสียอีก.." พ่อออกเกาหัวดังแกร๊ก หัวเราะเบาๆแก้เขิน

..🌸

"..ภาษาพระคุณโยมอาจจะเข้าใจยาก

ถ้าแปลง่ายๆ

~รูปก็คือกายเรานี่แหละ

~เวทนาก็คือความรู้สึก

~สัญญาคือการจำได้ หมายรู้

~สังขารคือการปรุงแต่ง

~วิญญาณคือการรับรู้ ร้อนหนาวเป็นต้น

ถ้าจะเรียกย่อๆก็คือกายใจ เพราะกายก็คือรูปใช่มั๊ย ส่วนพวกความรู้สึก การจำได้หมายรู้ การปรุงแต่งคิดเองเออเอง การรับรู้ ก็ล้วนเป็นอาการทางใจ จึงรวมเรียกว่า "กายใจ.."

..🌸

แล้วเราจะเรียนรู้ถึงความยึดมั่นในกายใจได้อย่างไร ..

ตามที่ท่านบอกว่าพวกนี้คือตัวทุกข์ กายใจเป็นตัวทุกข์ แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่ามันเป็นตัวทุกข์

ทุกข์ในที่นี้ไม่ใช่ความทุกข์ แต่หมายถึงทุกขังคือความทนอยู่ไม่ได้ ทุกอย่างเป็นของเสื่อม แสดงว่ากายใจเป็นของเสื่อม ของทนอยู่ไม่ได้ แปรปรวนอยู่เสมอ บีบคั้นมีความพร่องอยู่เป็นนิจ

ท่านก็บอกอีก

เอวังภาคา จะ ปะนัสสะ ภะคะวะโต

สาวะเกสุ อะนุสาสะนี พะหุลา ปะ

วัตตะติ,

อนึ่ง คำสั่งสอนของพระผู้มีพระ

ภาคเจ้านั้น, ย่อมเป็นไปในสาวก

ทั้งหลาย, ส่วนมาก,

มีส่วนคือการจำแนกอย่างนี้ว่า :-

..🌸

รูปัง อะนิจจัง,

รูปไม่เที่ยง ;

🌸

เวทะนา อะนิจจา,

เวทนาไม่เที่ยง ;

🌸

สัญญา อนิจจา,

สัญญาไม่เที่ยง ;

🌸

สังขารา อะนิจจา,

สังขารไม่เที่ยง ;

🌸

วิญญาณัง อะนิจจัง,

วิญญาณไม่เที่ยง ;

🌸

รูปัง อะนัตตา,

รูปไม่ใช่ตัวตน ;

🌸

เวทะนา อะนัตตา,

เวทนาไม่ใช่ตัวตน ;

🌸

สัญญา อะนัตตา,

สัญญาไม่ใช่ตัวตน ;

🌸

สงขารา อะนัตตา,

สงขารไม่ใช่ตัวตน ;

🌸

วิญญานัง อะนัตตา,

วิญญาณไม่ใช่ตัวตน ;

🌸

สัพเพ สงขารา อนิจจา,

สังขารทั้งหลายทั้งปวง ไม่เที่ยง ;

🌸

สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ

ธรรมทั้งหลายทงปวง ไม่ใช่ตัว

ตน ดังนี้

🌸

"..ที่กล่าวมาท่านหมายถึงกายใจเป็น

อนิจจัง คือความไม่เที่ยง ความไม่คงที่ ความไม่ยั่งยืน ภาวะที่เกิดขึ้นแล้วเสื่อมและสลายไป

..🍃

ทุกข์ในที่นี้คือทุกขังความเป็นทุกข์ ภาวะที่ถูกบีบคั้นด้วยการเกิดขึ้นและสลายตัว ภาวะที่กดดัน ฝืนและขัดแย้งอยู่ในตัว เพราะปัจจัยที่ปรุงแต่งให้มีสภาพเป็นอย่างนั้น

เปลี่ยนแปลงไป จะทำให้คงอยู่ในสภาพนั้นไม่ได้ ภาวะที่ไม่สมบูรณ์มีความบกพร่องอยู่ในตัว

..🍃

อนัตตา ความเป็นอนัตตา ความไม่ใช่ตัวตน ความไม่มีตัวตนที่แท้จริงของมันเอง ไม่ใช่ของใคร ไม่อยู่ในอำนาจควบคุมของใคร

..🍃

"..เพราะฉะนั้นสิ่งที่เราควรพิจารณาเนืองๆเห็นการแสดงออกของกายใจว่าเป็นไปตามลักษณะหนึ่งในสามประการ

ถ้าเราเห็นบ่อยๆ อุปาทานหรือความยึดมั่นกายใจว่าเป็นของเราก็คลายตัวลง ปัญญาเราก็เกิด ความสุขก็โชยมาด้วยความเข้าใจตามสภาพตามความเป็นจริงของกายใจ ทุกอย่างเหมือนเดิมแต่ความเข้าใจไม่เหมือนเดิม ความร่มเย็นเป็นสุขก็เกิด เห็นมั้ยในท่ามกลางวิกฤตเราก็เป็นสุขได้.."ภิกษุหนุ่มสรุปความแล้วกล่าวต่อว่า

ข้อดีขอการทำวัตรเช้าคือคอยกระตุ้นเตือนเรา ย้ำเตือนเราในตอนเช้า เพื่อเอาบทนี้ไปพิจารณาสิ่งที่พบเจอกระทบกายกระทบใจได้ทั้งวัน ความเข้าใจตามความเป็นจริงจึงเกิด

ถ้าเราเข้าใจอย่างนี้เราก็จะไม่ทุกข์มาก ใจก็สบาย ..ดีมั้ย..คุณโยม.."ท่านขมวดปมท้ายสุดอีกครั้ง

..🌸

"..แจ่มชัดนักเจ้าค่ะ อิฉันพอจะเข้าใจ

อิฉันจะลองดูตามสติตามกำลังนะเจ้าค่ะ .."

เสียงสาธุการของเหล่าพ่ออกแม่ออกดังขึ้นแล้ว

การเรียนรู้ของใครบางคนเริ่มอุบัติขึ้นแล้ว

คงไม่ใช่ใครที่ไหน

คงเริ่มที่เราเอง

..........🌸.........🌸.......🌸.......🌸.....

บันทึก๑๔วัน..ข้ามสีทันดร

วันที่๔ของกักกักตัว

๒๒~๐๔~๖๔

ขบถ~ยาตรา เล่าเรื่อง

คลิปภาพไม่คมชัดนะขอรับเนื่องจากอัปโหลดได้ไม่เกิน๒จิก ต้องลดความคมชัดจึงจะโหลดได้ เหลือเพียง๗๒๐พิก เสียดายขอรับ ใช้เวลาทำคลิปหลายวัน ส่วนเสียงภิกษุผู้สวดกระผมให้เครดิตท้ายคลิปนะขอรับ ขออภัยมาณ.ที่นี้ด้วยขอรับ

ช่วงแรกจะเป็นบทสวดทำวัตร ช่วงหลังเป็นเพลงบรรเลงให้ใจสงบ เตรียมความพร้อมรับในวันใหม่ หวังว่าจะให้ประโยชน์กับผู้สนใจนะขอรับ🙏

อยากรู้รายละเอียดเรื่องขันธ์ กระผมเคยลงไว้เป็นบทขยายที่กระผมแจงจากอนัตลักขณสูตร ว่าด้วยเหตุเกิดขณะที่พระพุทธเจ้า เทศนาโปรดปัญจวัคคีย์ หรือพูดง่ายๆคืออาจารย์สนทนากับลูกศิษย์ เรื่องขันธ์ ทำไมขันธ์จึงเกี่ยวข้องกับวิปัสสนา แนบไว้ข้างล่างขอรับ👇

https://www.blockdit.com/posts/5e2712b0775ab51b6b45456c

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน