[A LIBROCUBICULARIST ] 💣🧨 อาวุธนิวเคลียร์ในการเมืองโลก อาวุธนิวเคลียร์เป็นประเด็นการเมืองระหว่างประเทศที่สำคัญ เพราะการครอบครองอาวุธทำลายล้างสูงประเภทนี้บ่งบอกถึงสถานะของชาตินั้นว่ามีอำนาจเชิงแสนยานุภาพทางการทหารที่เหนือก

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

15 มิ.ย. 2021 เวลา 09:38 • การเมือง

💣🧨 อาวุธนิวเคลียร์ในการเมืองโลก

อาวุธนิวเคลียร์เป็นประเด็นการเมืองระหว่างประเทศที่สำคัญ เพราะการครอบครองอาวุธทำลายล้างสูงประเภทนี้บ่งบอกถึงสถานะของชาตินั้นว่ามีอำนาจเชิงแสนยานุภาพทางการทหารที่เหนือกว่าชาติใด ๆ อีกทั้งยังมีความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในระดับสูงมาก ซึ่งสร้างความภาคภูมิใจให้แก่บรรดาประเทศที่ได้ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์

แต่ในขณะเดียวกันการครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ก็เป็นปัญหาการเมืองระหว่างประเทศ เพราะประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์แล้วที่เรียกว่า ‘The-Haves’ ไม่ต้องการให้ประเทศที่ยังไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ที่เรียกว่า ‘The Have-Nots’ พัฒนาโครงการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ขึ้นมา

ฝ่ายประเทศที่ยังไม่มีอาวุธนิวเคลียร์และมีความต้องการที่จะมีก็เห็นว่าประเทศที่มีนั้นพยายามรักษาสถานภาพเดิม (Status Quo) ที่จะไม่ให้ใครมาร่วมวงมีอาวุธนิวเคลียร์ด้วย และทำให้เกิดความไม่ไว้ใจซึ่งกันและกันระหว่างประเทศที่มีความเป็นอริกันและยิ่งกระตุ้นให้ประเทศที่ไม่มีอาวุธนิวเคลียร์พยายามแสวงหาหนทางที่จะมีอาวุธนิวเคลียร์เพื่อใช้เป็นยุทธศาสตร์ในการป้องปราม (Deterence) มิให้ถูกโจมตีจากประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์อยู่ในความครอบครองแล้ว

ดังตัวอย่างที่จีนพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์สำเร็จก็เป็นแรงกระตุ้นให้อินเดียประเทศเพื่อนบ้านที่มีปัญหากันอยู่ต้องพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์บ้าง แล้วพออินเดียประสบความสำเร็จในการทดลองอาวุธนิวเคลียร์จึงทำให้ปากีสถานที่เป็นประเทศคู่อริกับอินเดียอยู่ไม่ได้ จึงต้องมีโครงการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ของตัวเองจนทดลองสำเร็จในเวลาต่อมา หรือการที่สหรัฐฯ หมายหัวเกาหลีเหนือเอาไว้และประณามว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นแกนกลางแห่งความชั่วร้าย เกาหลีเหนือเลยมีเหตุข้ออ้างในการถอนตัวออกจากสนธิสัญญาไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ (Non-Proliferation Treaty) หรือที่เรียกย่อ ๆ ว่า NPT ในปี 2006 แล้วทดลองอาวุธนิวเคลียร์ได้สำเร็จ เพื่อเอาไว้ป้องปรามมิให้ถูกสหรัฐฯ โจมตี

อนึ่ง ประเทศที่ได้ชื่อว่าเป็นรัฐที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ (Nuclear Weapon States: NSW) อย่างเป็นทางการมีอยู่ 5 ประเทศ แต่ประเทศมีอาวุธนิวเคลียร์จริงมีมากกว่านั้น และแต่ละประเทศมีอาวุธนิวเคลียร์ไม่เท่ากัน นอกจากนี้ มีบางประเทศที่จัดว่าเป็นรัฐที่ไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ในความครอบครอง (Non-Nuclear Weapon States: NNWS) แต่กลับมีอาวุธนิวเคลียร์อยู่ในประเทศตน และบางประเทศเคยมีอาวุธนิวเคลียร์ในความครอบครองมาก่อนแต่ตอนนี้ไม่มีแล้ว ซึ่งบทความนี้จะมาเล่าถึงข้อมูลเหล่านี้

(Image: Wikipedia)

💣🧨 ลำดับการครอบครองอาวุธนิวเคลียร์

ปัจจุบัน ประเทศที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์มีเพียง 9 ประเทศเท่านั้น ได้แก่

1. สหรัฐฯ (ปี 1945)

2. รัสเซีย (ปี 1949)

3. สหราชอาณาจักร (ปี 1952)

4. ฝรั่งเศส (ปี 1960)

5. จีน (ปี 1964)

6. อิสราเอล (ปี 1967)

7. อินเดีย (ปี 1974)

8. ปากีสถาน (ปี 1998)

9. เกาหลีเหนือ (ปี 2006)

ซึ่งข้อมูลด้านบนนี้ยังเรียงลำดับประเทศที่สามารถพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ได้สำเร็จก่อนและหลัง แต่ในกรณีของประเทศอิสราเอลนั้นไม่เคยประกาศอย่างเป็นทางการว่าตนมีอาวุธนิวเคลียร์ แต่ประเทศอื่น ๆ ต่างทราบว่าอิสราเอลมี ดังนั้นปีที่ผลิตได้ในวงเล็บจึงเป็นข้อมูลที่คาดการณ์กัน ซึ่งด้านล่างเป็นรูปกราฟฟิกเรียงลำดับเวลาการครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ของแต่ละประเทศ และยังมีข้อมูลว่าเข้าร่วมเป็นสมาชิกของสนธิสัญญา NPT เมื่อใด และประเทศใดที่ไม่เข้าร่วมบ้าง โดยดูจากแถบสีเขียว

ในอดีต มีประเทศที่ ‘เคย’ มีอาวุธนิวเคลียร์แต่ปัจจุบันไม่มีแล้ว ได้แก่

1. แอฟริกาใต้

และอดีตประเทศในกลุ่มสหภาพโซเวียต

2. เบลารุส

3. คาซัคสภาน

4. ยูเครน

ในส่วนแอฟริกาใต้เคยทดลองสำเร็จแต่ทำลายทิ้งไปแล้วก่อนเข้าร่วมสนธิสัญญา NPT ส่วนอีก 3 ประเทศนั้นเคยมีอาวุธนิวเคลียร์เพราะเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต แต่พอสหภาพโซเวียตล่มสลายและแตกออกเป็นประเทศต่าง ๆ 15 ประเทศ ประเทศทั้งสามได้ส่งอาวุธนิวเคลียร์ให้แก่รัสเซียในฐานะรัฐผู้สืบสิทธิ์จากสหภาพโซเวียตเพื่อทำลายทิ้งแล้ว

(Image: Council on Foreign Relations)

💣🧨 ลำดับจำนวนอาวุธนิวเคลียร์

แต่ละประเทศมีจำนวนอาวุธนิวเคลียร์ในความครอบครองจำนวนแตกต่างกันไป ข้อมูลจำนวนอาวุธนิวเคลียร์ของแต่ละประเทศต่อไปนี้เรียงตามลำดับมากไปหาน้อย โดยนำข้อมูลมาจากสถาบันวิจัยเพื่อสันติภาพแห่งกรุงสต็อกโฮล์ม (Stockholm International Peace Research Institute: SIPRI) ซึ่งเป็นหน่วยงานวิชาการที่เชื่อถือได้และถูกนำมาใช้อ้างอิงกันอย่างแพร่หลาย และเป็นข้อมูลล่าสุดที่เพิ่งอัพเดทในปี 2021 นี้

1. รัสเซีย จำนวนทั้งสิ้น 6255 ลูก

2. สหรัฐฯ จำนวนทั้งสิ้น 5550 ลูก

3. จีน จำนวนทั้งสิ้น 350 ลูก

4. ฝรั่งเศส จำนวนทั้งสิ้น 290 ลูก

5. สหราชอาณาจักร จำนวนทั้งสิ้น 225 ลูก

6. ปากีสถาน จำนวนทั้งสิ้น 165 ลูก

7. อินเดีย จำนวนทั้งสิ้น 156 ลูก

8. อิสราเอล จำนวนทั้งสิ้น 90 ลูก

9. เกาหลีเหนือ จำนวนทั้งสิ้น 40-50 ลูก

ข้อมูลจำนวนอาวุธนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือไม่มีข้อมูลเผยแพร่อย่างเป็นทางการ ดังนั้นตัวเลขนี้จึงเป็นข้อมูลประมาณการณ์ รูปด้านล่างเป็นอินโฟกราฟฟิกที่สำนักข่าว AFP นำข้อมูลจาก SIPRI มาทำเพื่อให้เห็นภาพง่ายขึ้น

(Image: AFP)

💣🧨ปัญหาเรื่องการครอบครองอาวุธนิวเคลียร์

ภายใต้สนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือเรียกย่อ ๆ ว่า NATO ได้มีนโยบายป้องปรามด้วยอาวุธนิวเคลียร์โดยการ ‘มอบ’ อาวุธนิวเคลียร์ให้กับประเทศพันธมิตรที่ไม่ใช่รัฐที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์อย่างเป็นทางการ ซึ่งประเทศสมาชิก NATO ที่เป็นรัฐที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์อยู่มี 3 ประเทศ ได้แก่ สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และฝรั่งเศส โดยมีเพียงสหรัฐฯ ที่ ‘มอบ’ อาวุธนิวเคลียร์ให้กับประเทศอื่น ซึ่งถือว่าละเมิดสนธิสัญญา NPT ที่สหรัฐฯ เป็นสมาชิกอยู่

สนธิสัญญา NPT มีหลักการหรือเสาหลักที่สำคัญอยู่ 3 ประการ คือ

1. ไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์

2. ปลดอาวุธนิวเคลียร์ และ

3. ใช้พลังงานนิวเคลียร์ในทางสันติ

โดยประเทศที่ไม่ใช่รัฐที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์จะต้องไม่แสวงหาให้ได้มาซึ่งการครอบครองอาวุธทำลายล้างสูงประเภทนี้ ส่วนรัฐที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์จะต้องปลดอาวุธนิวเคลียร์ทิ้ง และทุกรัฐต้องใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์ในทางสันติ

การกระทำของสหรัฐฯ ทำให้สนธิสัญญา NPT ถูกวิจารณ์ว่าเป็นเพียงเสือกระดาษและไร้ประสิทธิภาพ เพราะประเทศที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ไม่ได้ทำลายอาวุธนิวเคลียร์ไปเสียที แถมสหรัฐฯ ยังมอบอาวุธนิวเคลียร์และถ่ายทอดองค์ความรู้ในการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ให้กับประเทศพันธมิตรของตน แต่คอยขัดขวางให้ประเทศอื่นที่ตนมองว่าเป็นภัยคุกคามไม่ให้มีอาวุธนิวเคลียร์ เช่น อิหร่าน ส่วนเกาหลีเหนือก็พยายามใช้มาตรการต่าง ๆ เช่น การคว่ำบาตร ให้ปลดอาวุธนิวเคลียร์ และในกรณีอิรักก็ใช้ประเด็นนี้เป็นข้ออ้างในการรุกรานเมื่อปี 2003 แต่สุดท้ายอิรักก็ไม่ได้มีอาวุธนิวเคลียร์จริง

ประเทศที่สหรัฐฯ เอาอาวุธนิวเคลียร์มา ‘ฝาก’ ไว้ในปัจจุบัน ณ ปี 2021 มี 5 ประเทศ ได้แก่

1. เบลเยียม

2. เยอรมนี

3. อิตาลี

4. เนเธอร์แลนด์

5. ตุรกี

โดยแต่ละประเทศได้รับอาวุธนิวเคลียร์จำนวนประเทศละ 20 ลูก และนอกจากนี้สหรัฐฯ ยังทำข้อตกลงกับประเทศที่ไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ให้มาอยู่ภายใต้ ‘ร่มนิวเคลียร์’ (nuclear umbrella) เพื่อให้ความคุ้มครองประเทศเหล่านี้จากภัยคุกคามจากอาวุธนิวเคลียร์ คือสหรัฐฯ เองจะไม่คุกคามประเทศเหล่านี้และจะให้ความคุ้มครองประเทศเหล่านี้จากการใช้อาวุธนิวเคลียร์โดยประเทศอื่น ซึ่งส่วนใหญ่ประเทศที่อยู่ใต้ร่มนิวเคลียร์ของสหรัฐฯ ก็คือประเทศสมาชิก NATO ส่วนประเทศนอก NATO ก็มี ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และออสเตรเลีย ดังภาพข้างล่าง

ความล้มเหลวของสนธิสัญญา NPT นำมาซึ่งการสร้างสนธิสัญญาใหม่ เรียกว่า สนธิสัญญาห้ามอาวุธนิวเคลียร์ (Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons) ในปี 2017 ซึ่งห้ามไม่ให้ประเทศสมาชิกมีอาวุธนิวเคลียร์ไม่ว่าจะกรณีใด ๆ และถึงแม้ว่าสนธิสัญญานี้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่เดือนมกราคมของปีนี้เป็นต้นไป แต่ปัญหาใหญ่คือประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์ทั้งหมดไม่เข้าร่วมเป็นสมาชิกสนธิสัญญานี้

(Image: Council on Foreign Relations)

อ้างอิง:

1. https://world101.cfr.org/global-era-issues/nuclear-proliferation/nuclear-world

2. https://www.sipri.org/media/press-release/2021/global-nuclear-arsenals-grow-states-continue-modernize-new-sipri-yearbook-out-now

3. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Nuclear_sharing

4. https://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/treaty-on-the-non-proliferation-of-nuclear-weapons/

ข่าวรอบโลก

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

รอบรู้รอบโลก

โฆษณา

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน