ทางจำเป็นคืออะไร / บุคคลภายนอกผู้ซื้อดินที่ตกอยู่ในทางจำเป็น มีสิทธิร้องขอเพื่อยกเลิกการใช้ทางจำเป็นได้หรือไม่?
ก่อนอื่นขออธิบายสำหรับคนที่ยังไม่รู้ว่า “ทางจำเป็น” หมายถึงอะไร
ลองนึกภาพตามนะครับ สมมติว่าเราซื้อที่ดินตาบอดมาแปลงหนึ่ง ที่ดินของเราไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะเพราะว่าถูกล้อมรอบด้วยที่ดินแปลงอื่น ๆ
กฎหมายจึงให้สิทธิเราขอผ่านที่ดินแปลงที่ล้อมอยู่เป็นทางออกสู่ทางสาธารณะได้ โดยเราต้องร้องขอให้ศาลมีคำพิพากษาเพื่อให้ได้สิทธิดังกล่าว
และเราซึ่งเป็นผู้มีสิทธิผ่านต้องใช้ค่าทดแทนแก่เจ้าของที่ดินแปลงที่เราใช้เป็นทางผ่าน เพื่อความเสียหายที่จะเกิดขึ้นจากการใช้ทางนั้น
ทีนี้ เมื่อเรารู้แล้วว่าทางจำเป็นคืออะไร เรื่องราวอาจซับซ้อนขึ้นมาอีกหน่อย ถ้าหากเจ้าของที่ดินแปลงที่เราใช้เป็นทางผ่านได้โอนที่ดินให้แก่ลูกชาย และลูกชายได้นำที่ดินไปขายให้แก่บุคคลภายนอกผู้สุจริต
(สุจริตในที่นี้ หมายถึง ซื้อที่ดินโดยไม่รู้ว่าที่ดินแปลงดังกล่าวได้ตกเป็นทางจำเป็นใช้ออกสู่ทางสาธารณะของที่ดินแปลงอื่น)
และบุคคลภายนอกผู้ซื้อที่ดินได้ร้องขอต่อศาลเพื่อขอเพิกถอนสิทธิของเรา (พูดง่าย ๆ ก็คือ จะไม่ให้เราใช้ที่ดินของเขาเป็นทางผ่านนั่นเอง)
ซึ่งเรื่องนี้ ศาลฎีกาได้เคยวินิจฉัยว่า...
ทางจำเป็น เป็นสิทธิที่มีอยู่เหนือทรัพย์สินและสามารถใช้ยันแก่บุคคลทั่วไป แม้เจ้าของที่ดินจะโอนที่ดินให้แก่ลูกชาย และลูกชายได้ขายให้แก่บุคคลภายนอกผู้สุจริตก็ตาม เราก็ยังคงมีสิทธิใช้ที่ดินอยู่นั่นเอง บุคคลภายนอกไม่มีสิทธิร้องขอไม่ให้ใช้ทางเป็นทางจำเป็น
แต่อย่างไรก็ดี บุคคลภายนอกผู้เป็นเจ้าของที่ดินที่ถูกใช้เป็นทางจำเป็น ย่อมมีสิทธิที่จะได้รับเงินค่าทดแทนจากการใช้ทางได้เช่นเดียวกัน
(เนื่องจากคดีนี้ บุคคลภายนอกได้ซื้อที่ดินในระหว่างการบังคับคดีในคดีที่ศาลพิพากษาให้เจ้าของที่ดินต้องยอมให้ที่ดินของตนเป็นทางจำเป็น และศาลยังพิพากษาต่อไปว่าให้เรา (โจทก์) ต้องใช้เงินค่าทดแทนแก่เจ้าของที่ดินที่ใช้เป็นทางผ่านด้วย
ดังนั้น เมื่อในระหว่างการบังคับคดี ที่ดินแปลงที่ตกเป็นทางจำเป็นได้เป็นกรรมสิทธิ์ของบุคคลภายนอกแล้ว บุคคลภายนอกในฐานะเจ้าของที่ดินย่อมมีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนตามคำพิพากษาได้)
Reference:
- คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4686/2560
- 5
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
