หลังจากที่เรารู้แล้วว่า Business Model Innovation คืออะไร (ใครยังไม่รู้ไปอ่านได้ที่ Business Model Innovation คืออะไร หรือถ้ายังไม่รู้ว่า Business Model คืออะไรอ่านได้ที่ Business Model คืออะไร) วันนี้เราจะมาดูกันว่า Business Model Innovation มีทั้งหมดกี่แบบ
เราสามารถจัดกลุ่ม Business Model Innovation หรือนวัตกรรมรูปแบบธุรกิจออกได้เป็น 4 แบบง่าย ๆ ดังนี้
1. Business Model Innovation แบบสร้างธุรกิจใหม่
ถ้าเราไม่เคยทำธุรกิจมาก่อนแล้วอยากเปิดธุรกิจใหม่ เราไม่ได้คิดจะทำธุรกิจแบบตามมีตามเกิดแต่มีการคิดถึง Business Model ไว้ล่วงหน้าอย่างเป็นระบบ มีการออกแบบ Business Model ก่อนเปิดธุรกิจจริง แบบนี้ถือเป็น business model innovation ได้เหมือนกัน บางครั้งเราเรียกว่า business model design หรือ start-up business model
2. Business Model Innovation แบบเปลี่ยนธุรกิจเดิมเป็นธุรกิจใหม่ไปเลย
ถ้าเรามีธุรกิจอยู่แต่เห็นว่าถึงเวลาต้องเปลี่ยนแล้ว แล้วเราเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจเดิมของเราไปเป็นธุรกิจใหม่ไปเลย ของเก่าหายไป มีของใหม่มาแทน แบบนี้เรียกว่า business model transformation ซึ่งเวลาเราได้ยินคนชอบพูดกันว่าธุรกิจต้องปรับตัวนะไม่งั้นเจ๊งแน่ คำว่า “ปรับตัว” มักจะหมายถึง business model innovation เป็นแบบนี้
3. Business Model Innovation แบบสร้างธุรกิจใหม่เพิ่มเติมจากธุรกิจเดิม
แบบที่ 3 คือเรามีธุรกิจอยู่แล้ว อนาคตธุรกิจเดิมก็สดใสไปได้อีกยาวๆ แต่เพื่อความปลอดภัยหรือเพื่อสร้างรายได้เพิ่ม เราจึงแตกไลน์ธุรกิจใหม่ ของเดิมก็ยังอยู่ ของใหม่ก็มี แบบนี้เราเรียกว่า Business Model Diversification ตัวอย่างเช่น Amazon.com (เวปนะ ไม่ใช่ร้านกาแฟ) ที่ธุรกิจร้านหนังสือออนไลน์ก็ยังรุ่งเรืองอยู่ แต่ก็มาสร้างธุรกิจที่มี business model ใหม่ เช่น Amazon cloud ที่ทำไปทำมาสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำกว่าธุรกิจเดิมเสียอีก เป็นต้น
4. Business Model Innovation แบบซื้อธุรกิจคนอื่นมาเสียเลย
แบบนี้คือแนวรวย สายเป ไม่ต้องคิดอะไรมาก เห็นธุรกิจของคนอื่น Business Model ดีมาก รุ่งแน่ๆ ปังแน่ๆ เราก็ซื้อมาเป็นธุรกิจของเราเสียเลย แบบที่ 4 นี้ไม่รวยจริงทำไม่ได้นะครับ ตัวอย่างมีให้เห็นเยอะจากบริษัท Tech ยักษ์ใหญ่ที่ซื้อกันไม่ยั้ง
จะเห็นว่า Business Model Innovation ทั้ง 4 แบบต้องอาศัยความเข้าใจและความเชี่ยวชาญด้าน Business Model เป็นพื้นฐาน + การมีวิสัยทัศน์ที่มองเห็นอนาคตว่าธุรกิจมีแนวโน้มจะไปทางไหน ไม่ใช่เพื่อนทำแบบนี้เราก็เฮไปทำเหมือนเขาด้วย หรือเปิดหนังสือว่า business model มีกี่แบบแล้วจิ้มๆ เอาอันที่ดังๆ มาใช้กับธุรกิจเรา ซึ่งถ้าทำแบบนั้นกลายเป็นว่าปรับเปลี่ยนธุรกิจไปแล้วอาจจะแย่กว่าเดิมเสียอีก