คัมภีร์เต๋าเต็กเก็ง
บทที่ 74
第七十四章
民不畏死，奈何以死懼之？
若使民常畏死，而為奇者，我得執而殺之，孰敢？
常有司殺者殺。夫代司殺者殺，是代大匠斫。
夫代大匠斫者，鮮有不傷其手者矣。
บทที่ ๗๔
ชาวประชาไม่หวั่นความตาย
ไฉนจึงใช้ความตายมาข่มขู่เล่า?
หากทำให้ประชาราษฎร์นิจกลัวความตาย
สำหรับผู้เจ้าเล่ห์เพทุบาย
ข้าได้กุมตัวมาแล้วทำการสังหาร
แล้วใครจักกล้าเล่า?
มักจะมีผู้ทำหน้าที่เพชฌฆาตในการประหาร
หากมีผู้ทำหน้าที่ประหารแทนเพชฌฆาต
ก็ประดุจคนที่ตัดไม้แทนช่างไม้ใหญ่
อันผู้ที่ตัดไม้แทนช่างไม้ใหญ่
น้อยนักที่มือจะไม่บาดเจ็บแล
ชาวประชาไม่หวั่นความตาย
ไฉนจึงใช้ความตายมาข่มขู่เล่า?
อันชาวประชา ด้วยแม้นจะไม่เคยถืออาวุธฝึกศาสตรา ไม่มีพลกำลังอันแกร่งกล้า ไม่มีความว่องไวปราดเปรียว แต่ก็หาได้หมายความว่าจะต้องเป็นผู้อ่อนแอแลระย่อท้อแท้ต่อความตายที่บีฑาไม่ เพราะร่างกายที่อ่อนแอ จะมิใช่หมายถึงจิตใจอ่อนแอแต่อย่างใด
สุภาษิตว่าไว้ สุนัขแม้นอ่อนแอ แต่ครั้นจนตรอก ก็ยังมีความกล้าหาญและพลกำลังมหาศาล อิสตรีแม้นอ่อนแอ ไร้ความองอาจและกำลังเทียมบุรุษ แต่ครั้นจะต้องปกป้องในสิ่งที่เธอรัก เธอก็ยังสามารถแสดงความเข้มแข็งออกมาได้อย่างเหลือเชื่อ สิ่งเหล่านี้คือความจริงที่ผู้ปกครองควรตระหนัก
ความจริงเป็นที่ประจักษ์อยู่เช่นนี้ แล้วไฉนผู้ปกครอง จึงมักจะใช้วีธีปกครองด้วยการทำให้ชาวประชาหวาดกลัวด้วยเล่า?
แท้จริงแล้ว คือชาวประชามีความหวาดกลัว หรือผู้ปกครองมีความหวาดกลัวกันแน่?
หากทำให้ประชาราษฎร์นิจกลัวความตาย
สำหรับผู้เจ้าเล่ห์เพทุบาย
ข้าได้กุมตัวมาแล้วทำการสังหาร
แล้วใครจักกล้าเล่า?
หากผู้ปกครองคิดว่า อันการปกครอง ก็คือการทำให้ประชาราษฎร์หวาดกลัวความตาย ด้วยการบัญญัติกฎหมาย ด้วยการเคร่งครัดอาญา ด้วยการใช้อำนาจบีฑา แลในหมู่ประชาชน ครั้นมีผู้เจ้าเล่ห์เพทุบาย กระทำผิดต่อบัญญัติมาตรา ก็ทำการกุมตัวประหารให้เป็นเยี่ยง เช่นนี้ก็จะสยบประชาชนให้อยู่ครรลองที่ต้องการ แลบรรลุสู่จุดหมายแห่งการปกครองที่วาดหวัง
การปกครองด้วยแนวความคิดนี้ แท้จริงถูกต้องหรือไม่?
เพราะการตัดสินใดๆ ย่อมหนีไม่พ้นเรื่องความถูกผิด อันความถูกผิด คือความถูกผิดในมาตรฐานใคร?
เพราะมาตรฐานเธอ ก็หาใช่มาตรฐานฉันไม่ แลมาตรฐานฉัน ก็หาใช่มาตรฐานเขาแต่อย่างใด และหากมาตรฐานเธอ ฉันและเขาต่างเป็นมาตรฐานเดียวกัน แต่มาตรฐานที่เป็นมติเดียวกันในกาลนี้ ก็หาใช่เป็นมติมาตรฐานเดียวกันในกาลหน้าไม่ แลหากเป็นมาตรฐานสากลที่เป็นมติเดียวกันแห่งมนุษย์ก็จริง แต่ก็ใช่ว่าต้องเป็นมาตรฐานแห่งสัจธรรมที่แท้จริง หรือมาตรฐานแห่งเต๋าไม่
อันการปกครองแห่งคน คือการปกครองโดยกฎหมาย แลอันการปกครองโดยเต๋า คือการปกครองโดยอกรรม
การปกครองโดยกฎหมาย จะถูกต้องเฉพาะกาล เทศาหนึ่ง ครั้นเหตุเปลี่ยน ปัจจัยเปลี่ยน สิ่งที่ถูกต้องในกาลแลเทศานั้น ก็จะไม่ถูกต้องในกาลแลเทศาอื่นอีกต่อไป นี่ก็คือความผันแปร คือความไม่เที่ยงแท้ จึงยิ่งมิต้องพูดถึงผู้ใช้อำนาจที่ยังถูกครอบงำอยู่ภายใต้โมหาคติ โทสาคติ โลภาคติ ภยาคติ แลมายาคติไม่ ดังนั้นอันการปกครองโดยกฎหมาย จึงย่อมมิใช่ความชอบธรรมแห่งสัจธรรมแลเต๋าแต่อย่างใด
มักจะมีผู้ทำหน้าที่เพชฌฆาตในการประหาร
หากมีผู้ทำหน้าที่ประหารแทนเพชฌฆาต
ก็ประดุจคนที่ตัดไม้แทนช่างไม้ใหญ่
อันผู้ที่ตัดไม้แทนช่างไม้ใหญ่
น้อยนักที่มือจะไม่บาดเจ็บแล
มักจะมีผู้ทำหน้าเพชฌฆาตมิใช่หรือ เพชฌฆาตนี้จะอิงตามกฎอกรรมแห่งเต๋า การปกครองแห่งเต๋า คือการปกครองที่ปราศจากความอคติแห่งโมหาคติ โทสาคติ โลภาคติ ภยาคติ แลมายาคติ
อันสิ่งใดควรอยู่ สิ่งใดควรไป สิ่งใดควรม้วย สิ่งใดควรคง เหล่านี้ล้วนอยู่ภายใต้การปกครองโดยหลักอกรรมแห่งเต๋าทั้งสิ้น
แลหากมีผู้ใดที่อาจหาญคิดจะทำหน้าที่แทนเพชฌฆาตแห่งเต๋านี้แล้ว ความจริงก็จะเหมือนเช่นชายผู้หนึ่งที่นึกเหิมเกริมอยากอวดฝีมือแทนนายช่างใหญ่ ที่ในที่สุดย่อมมิอาจหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บที่มือตนเป็นแน่แท้
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
