คัมภีร์เต๋าเต๊กเกง
บทที่ 76
第七十六章
人之生也柔弱，其死也堅強；
草木之生也柔脆，其死也枯槁。
故曰：「堅強者死之徒也，柔弱者生之徒也」。
是以兵強則不勝，木強則拱。
故堅強處下，柔弱處上。
บทที่ ๗๖
อันมนุษย์เมื่อยามอยู่ก็อ่อนนุ่ม เมื่อวายปราณก็แข็งเกร็ง
อันพฤกษาเมื่อยามอยู่ก็อ่อนกรอบ เมื่อตายแล้วก็แห้งเฉา
จึงกล่าวว่า
“ความแข็งแกร่งคือพวกที่ตายแล้ว ความอ่อนโยนคือพวกที่ยังอยู่”
ดังนั้น ทัพแกร่งก็จักปราชัย
ไม้แกร่งก็จักหักโค่น
ดังนั้น ความแข็งแกร่งจึงอยู่ล่าง
ความอ่อนโยนจึงอยู่บน
อันมนุษย์เมื่อยามอยู่ก็อ่อนนุ่ม เมื่อวายปราณก็แข็งเกร็ง
อันพฤกษาเมื่อยามอยู่ก็อ่อนกรอบ เมื่อตายแล้วก็แห้งเฉา
อันร่างกายของมนุษย์ ยามที่ยังมีชีวิตอยู่ ร่างกายจะสูดลมบริสุทธิ์เข้าสู่ปอด ลมผสมกับโลหิตในปอดที่หัวใจฉีดขึ้นมาจนกลายเป็นเลือดลม เลือดลมนี้จะถูกผลักดันไปทุกองคาพยพ คอยผลักดันการทำงานทุกส่วนของร่างกาย คอยหมุนเวียนโลหิตให้ลื่นไหล แลบันดาลให้เกิดผลิตภาพแห่งร่างกาย ดังนั้นร่างกายจึงอ่อนนุ่มไม่แข็งเกร็ง แลความอ่อนนุ่มนี้จึงจะสามารถสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย
แต่ครั้นร่างกายได้วายปราณ ปอดมิได้ทำงาน หัวใจก็หยุดเต้น ตับไตไม่ทำหน้าที่ กระเพาะไม่รับอาหาร กิจกรรมทุกอย่างก็หยุดนิ่ง ยามนั้นร่างกายก็จะแข็งเกร็ง เมื่อร่างกายแข็งเกร็ง แน่นอนว่าย่อมมิอาจสร้างสรรค์สิ่งใดๆ ได้อีกต่อไป
อันพฤกษานานาพันธุ์ ครั้นยังมีชีวิต รากจะทำการดูดน้ำ ลำต้นจะคอยลำเลียง ส่วนใบที่ด้านบนก็จะทำการเปิดปากใบเพื่อระบายไอน้ำ ดังนั้นน้ำจึงถูกดึงดูดจากใต้ดินขึ้นสู่ข้างบน ด้วยเพราะกระบวนการนี้ ต้นไม้จึงมีความอ่อนลู่ แลสามารถล้มลู่ตามแรงลมโดยไม่หักโค่น
แต่ครั้นต้นไม้ได้เหี่ยวเฉาแห้งตาย ใบไม้ก็ร่วงโรย รากมิอาจดูดน้ำ ลำต้นไร้น้ำหล่อเลี้ยง สุดท้ายก็จะแห้งเฉา เมื่อต้นไม้แห้งเฉา แม้นต้องลมไม่แรงก็จักหักโค่น แม้นกระทบเพียงเบาๆ ก็แตกสลาย
จึงกล่าวว่า
“ความแข็งแกร่งคือพวกที่ตายแล้ว
ความอ่อนโยนคือพวกที่ยังอยู่”
จึงได้กล่าวว่า พวกที่แข็งกร้าวก็ดี แกร่งกล้าก็ดี แข็งกระด้างก็ดี ดื้อรั้นก็ดี มุทะลุก็ดี โหดร้ายก็ดี โกรธาก็ดี เอาเปรียบก็ดี เหล่านี้คือพวกที่อยู่ฝ่ายที่ตายแล้ว พวกที่ตายแล้วย่อมมิอาจมีอรรถประโยชน์ใดๆ
ส่วนพวกที่อ่อนโยนก็ดี อ่อนนุ่มก็ดี เมตตาก็ดี นิ่งเงียบก็ดี เย็นนิ่งก็ดี รู้ยอมก็ดี รู้อภัยก็ดี เสียสละก็ดี เหล่านี้คือพวกที่อยู่ฝ่ายชีพยัง คือพวกที่ยังมีพลังชีวิต แลสามารถสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย
ดังนั้น ทัพแกร่งก็จักปราชัย
ไม้แกร่งก็จักหักโค่น
ดังนั้น ทัพที่แกร่งกล้าระห่ำบ้า ทัพที่มุ่งแต่รุกหน้าบ้าชนะ ทัพที่ฮึกเหิมจนขาดสติสัมปชัญญะ ทัพที่โหดเหี้ยมไร้ความกรุณา กองทัพประเภทนี้จักต้องประสบกับความปราชัยเป็นแม่นมั่น
แลไม้ที่แข็งกระด้างงอไม่เป็น ไม้ที่ไม่รู้ยอมล้มลู่ท้าลมฝน ไม้ที่เอาแต่พุ่งชะลูดให้โดดเด่น อันไม้ประเภทนี้ สุดท้ายย่อมต้องหักโค่นจากลมฝน หรือไม่ก็ย่อมต้องแพ้ภัยจากจอบขวานเป็นแน่แท้
ดังนั้น ความแข็งแกร่งจึงอยู่ล่าง
ความอ่อนโยนจึงอยู่บน
โบราณจึงกล่าวว่า อ่อนย่อมชนะแข็ง ด้วยเพราะความอ่อนย่อมชนะความแข็ง ดังนั้นขาที่หนักแน่นจึงอยู่ล่าง มือแขนที่อ่อนไหวจึงอยู่บน ลำต้นที่แข็งแรงจึงอยู่ล่าง กิ่งก้านที่อ่อนลู่จึงอยู่บน คมดาบที่แข็งคมจึงอยู่ล่าง สันดาบที่อ่อนตัวได้จึงอยู่บน ทหารที่กล้าหาญจึงอยู่ล่าง กษัตริย์ผู้เมตตาจึงอยู่บน แผ่นดินที่หนักแน่นจะอยู่ล่าง ส่วนแผ่นฟ้าที่เคลื่อนไหวจึงอยู่บน ทั้งหลายเหล่านี้ ก็เพราะความอ่อนชนะความแข็ง ความว่างชนะความมี อกรรมชนะกรรมนั่นแล
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
