26 ส.ค. 2021 เวลา 01:08 • การศึกษา
ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ ตอนที่ 1 "ภายในจิตใจ"
ภาพจาก https://pin.it/7nMG2GA
ก่อนที่จะเริ่มเข้าไปสำรวจภายในจิตใจ เรามาทราบถึงแนวคิดสมมติฐานหลัก 2 ประการ
ซึ่งเป็นมุมมองสำคัญในการวิเคราะห์ พฤติกรรม ความคิด ความรู้สึก ของมนุษย์ ตามแนวคิดของกลุ่มจิตวิเคราะห์ ซึ่งประกอบไปด้วย
1. Psychic Determinism พฤติกรรมทุกอย่างมีสาเหตุ ไม่ใช่เกิดโดยบังเอิญ
2. Unconscious Mind ขบวนการทางจิตใจ ที่เกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว ขบวนการนี้จะทำงานตลอดเวลา
ด้วยเหตุนี้ นักจิตวิเคราะห์จึงเชื่อว่า ทุกอย่างที่เกิดขึ้นมีที่มาที่ไป และสามารถอธิบายได้ด้วยกลไกการทำงานของจิตใจ
ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับ Levels of Mind (ระดับของจิต) ซึ่งประกอบไปด้วย 3 ระดับคือ
Levels of Mind
1. Conscious Mind (จิตสำนึก) เป็นสภาวะที่เราสามารถรับรู้ได้ อยู่ในสภาวะรู้ตัว เป็นเหตุเป็นผล
2. Preconscious/ Subconscious Mind (จิตก่อนสำนึก หรือจิตใต้สำนึก อาจมีการใช้คำแตกต่างกันแล้วแต่ตำรา) เป็นส่วนที่อยู่ระหว่างรู้ตัว และไม่รู้ตัว มีความเรือนลาง ถ้ามีสมาธิตั้งใจก็สามารถระลึกได้
3. Unconscious Mind (จิตไร้สำนึก บางตำราอาจใช้คำว่าจิตใต้สำนึก) เป็นส่วนที่เก็บสัญชาตญาณ ประสบการณ์ต่าง ความรู้สึกต่างๆ เช่น ความเกลียด ความกลัว และเป็นส่วนที่ทำให้พฤติกรรมต่างๆที่ไม่รู้ตัว
3
ซึ่งกลุ่มจิตวิเคราะห์เชื่อว่า ทุกพฤติกรรมที่เกิดขึ้น ล้วนมีที่มาที่ไปจาก Unconscious(จิตไร้สำนึก) แม้แต่สิ่งที่เรารู้ตัวว่าเราเป็นคนควบคุม บางทีเราอาจจะไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเราสิ่งนั้นเป็นความตั้งใจของเราที่มาจาก Conscious Mind (จิตสำนึก) หรือ เป็นเพราะ Unconscious Mind (จิตไร้สำนึก) กันแน่
คุณอาจจะลองทำสิ่งนี้ดู
(อย่าเพิ่งดูข้อคำถาม 2 ข้อข้างล่าง)
1. กำมือ แล้วแบมือ
2. กำมือ แล้วแบมือ
3. กำมือ แล้วชูนิ้วขึ้นมา 1 นิ้ว
คำถาม
1.มือที่คุณเลือกขึ้นมา คุณตั้งใจที่จะเลือกมือข้างนั้นเองหรือไม่?
2.นิ้วที่คุณชูขึ้นมา คุณเลือกชูนิ้วด้วยความตั้งใจของคุณเองหรือไม่
.
ถ้าคำตอบ ทั้ง 2 ข้อของคุณคือ "ไม่" บางทีนี่อาจจะเป็นการทำงานของ Unconscious Mind (จิตไร้สำนึก) ของคุณเองก็ได้
1
ต่อไปเรามาทำความรู้จักกับ Instinct (สัญชาตญาณ) ของมนุษย์ ซึ่งฟรอยด์เชื่อว่า สิ่งนี้มีมาแต่กำเนิด และจะพัฒนาขึ้นตามช่วงวัย มีทั้งหมด 2 ส่วนด้วยกันคือ
ภาพจาก https://3.bp.blogspot.com/-kilsMJNM254/V4v4uo1x4iI/AAAAAAAABfk/MwCaGoQFCwwjXgj2mj3naGkg60wrOl9OACLcB/s1600/1175b.jpg
1. Life Instinct สัญชาตญาณแห่งชีวิต คือความปรารถนาในการมีชีวิต แรงขับทางเพศ(Sex Drive) ฟรอยด์เรียกพลังงานพื้นฐานนี้ว่า Libido
2. Death Instinct สัญชาตญาณแห่งความตาย เป็นความปรารถนาในการทำลายล้าง แรงขับของความก้าวร้าว(Aggression Drive) ฟรอยด์ เรียกพลังงานนี้ว่า Thanatos
Sexual & Aggressive จะทำงานควบคู่กันเสมอ แต่ความรุนแรงไม่เท่ากัน เช่น คนที่ชอบความทารุณ ในระดับ Unconscious จะได้รับการตอบสนองของ Sexual drive ไปด้วย พบได้ในคนที่มีรสนิยม Sadism และ Masochism หรือในคนที่รักกันมากปานจะกลืนกิน เวลาเกลียดก็เกลียดมากเช่นเดียวกัน
1
ปล.
Life Insinct มีชื่อเรียก Libido, Eros, Sexual drive
Death Instinct มีชื่อเรียก Destrudo, Thanatos, Aggressive Drive
ทั้ง 2 มีชื่อเรียกที่ค่อนข้างเยอะ ทำให้สับสน จึงนิยมเรียก Sexual drive และ Aggressive drive มากกว่า
โฆษณา