" ... ที่ว่า ทำใจให้เหมือนแผ่นดินนั้น
คือว่าให้วางใจเสีย อย่าเอื้อเฟื้ออาลัยว่าใจของตน
ให้ระลึกอยู่ว่า ตัวมาอาศัยอยู่ไปชั่วคราวเท่านั้น ... "
ดูกรอานนท์ อันว่าความสุขในพระนิพพานนั้น
มี ๒ ประเภท คือ ดิบ ๑ สุก ๑ ได้ความว่า
เมื่อยังเป็นคนมีชีวิตอยู่
ได้เสวยสุขในพระนิพพานนั้นได้ชื่อว่า พระนิพพานดิบ
เมื่อตายไปแล้วได้เสวยสุขในพระนิพพานนั้น
ชื่อว่าพระนิพพานสุก
พระนิพพานมี ๒ ประเภทเท่านี้
นิพพานโลกีย์ นิพพานพรหม
เป็นนิพพานหลงไม่นับเข้าในที่นี้
พระนิพพานดิบนั้นเป็นของสำคัญ
ควรให้รู้ให้เห็น ให้ได้ให้ถึงไว้เสียก่อนตาย
ถ้าไม่ได้พระนิพพานดิบนี้
ตายไปก็จักได้พระนิพพานสุกนั้น ไม่มีเลย
ถ้าไม่รู้ไม่เข้าใจ ก็ยิ่งไม่มีทางได้
แต่รู้แล้วเห็นแล้ว พยายามจะให้ได้ให้ถึง
ก็แสนยากแสนลำบากยิ่งนักหนา
ผู้ใดเห็นว่าพระนิพพานมีอย่างเดียว
ตายแล้วจึงจะได้ ผู้นั้นชื่อว่าเป็นคนหลง
ส่วนพระนิพพานดิบนั้น
จะจัดเอาความสุขอย่างละเอียด
เหมือนอย่างพระนิพพานสุกนั้นไม่ได้
แต่ก็เป็นความสุขอันละเอียดสุขุม
หาสิ่งเปรียบมิได้อยู่แล้ว
แต่หากยังมีกลิ่นรสแห่งทุกข์กระทบถูกต้องอยู่
จึงไม่ละเอียดเหมือน พระนิพพานสุก
เพราะพระนิพพานสุกไม่มีกลิ่นรสแห่งทุกข์
จะมากล้ำกราย ปราศจากสรรพสิ่งทั้งปวง
แต่พระนิพพานดิบนั้นต้องให้ได้ไว้ก่อนตาย
ดูกรอานนท์ อันว่าพระนิพพานนั้น
พึงให้ดูอย่างแผ่นพระธรณีมีลักษณะอาการฉันใด
ก็ให้ตัวเรามีลักษณะอาการฉันนั้น
ถ้าทำได้เช่นนั้นก็ได้ชื่อว่า ถึงพระนิพพานดิบ
ถ้าทำไม่ได้ แต่พูดว่าอยากได้
จะพูดมากมายเท่าไร ๆ ก็ตาม
ก็ไม่อาจที่จะได้จะถึงเลย
ถ้าปรารถนาจะถึงพระนิพพานแล้ว
ต้องทำจิตทำใจของตนให้เป็นเหมือนแผ่นดินเสียก่อน
ไม่ใช่เป็นของทำได้ด้วยง่าย
ต้องพากเพียรลำบากยากยิ่งนักจึงจักได้
จะเข้าใจว่าปรารถนาเอาด้วยปากก็คงจักได้
อย่างนี้เป็นคนหลงไป ใช้ไม่ได้
ต้องทำใจให้เป็นเหมือนแผ่นดินให้จงได้
ลักษณะของแผ่นดินนั้น
คนแลสัตว์ทั้งหลายจะทำร้ายทำดี
กล่าวร้าย กล่าวดีประการใด
มหาปฐพีนั้นก็มิได้รู้โกรธรู้เคือง
ที่ว่า ทำใจให้เหมือนแผ่นดินนั้น
คือว่าให้วางใจเสีย อย่าเอื้อเฟื้ออาลัยว่าใจของตน
ให้ระลึกอยู่ว่า ตัวมาอาศัยอยู่ไปชั่วคราวเท่านั้น
เขาจะนึกจะคิดอะไรก็อย่าตามเขาไป
ให้เข้าใจอยู่ว่า เราอยู่ไปคอยวันตายเท่านั้น
ประโยชน์อะไรกับวัตถุข้าวของ
และตัวตนอันเป็นของภายนอก
แต่ใจซึ่งเป็นของภายใน แลเป็นของสำคัญ
ก็ยังต้องให้ปล่อยให้วาง
อย่าถือเอาว่า เป็นของของตัว
กล่าวไว้แต่พอให้เข้าใจเพียงเท่านี้โดยสังเขป
อ้างอิง :
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
