ปะทะเดือดกลางกรุงเบรุต ฤาจะนำไปสู่สงครามกลางเมืองครั้งใหม่?
การปะทะกันที่ยืดเยื้อนานหลายชั่วโมงในวันพฤหัสบดี (14 ต.ค. 64) ระหว่างการประท้วงในกรุงเบรุตกลายเป็นข่าวพาดหัวไปทั่วโลก ถือเป็นการปะทะกันด้วยปืนที่สำคัญที่สุดในเมืองหลวงของเลบานอนในรอบหลายปี
ผมเรียบเรียงบทความจาก Middle East Eye ที่จะตอบคำถามเกี่ยวกับเหตุการณ์ รวมถึงสถานการณ์เบื้องหลังความตึงเครียดที่นำไปสู่การปะทะกันในวันพฤหัสบดี
ทำไมถึงมีการประท้วงในเบรุต?
การปะทะกันปะทุขึ้นในเช้าวันพฤหัสบดีตามเวลาท้องถิ่นบริเวณชายขอบของการประท้วงนอก ศาลยุติธรรมเรียกร้องให้มีการถอด Tarek Al-Bitar ในฐานะหัวหน้าผู้พิพากษาของการสอบสวนภายในประเทศที่กำลังดำเนินอยู่เกี่ยวกับการระเบิดของท่าเรือเบรุตเมื่อเดือนสิงหาคม 2563
ผู้ประท้วงหลายร้อยคน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้สนับสนุนขบวนการHezbollahและAmal สองพรรคการเมืองพันธมิตรชีอะฮ์กล่าวหา Bitar ว่า “มีอคติ” และไม่เหมาะที่จะเป็นผู้นำการสอบสวน
การปะทะเริ่มต้นอย่างไรและใครมีส่วนร่วม?
อย่างไรก็ตาม ไม่นานหลังจากการประท้วงเริ่มต้นขึ้น พลซุ่มยิงที่อยู่บนหลังคาในพื้นที่ Tayouneh-Badaro พื้นที่ที่เป็นบริเวณแบ่งแยกระหว่างชุมชนชาวคริสต์กับชาวชีอะฮ์ในกรุงเบรุตก็เริ่มยิงไปทางผู้ชุมนุม ในขณะที่ผู้สนับสนุน
ขบวนการHezbollahและAmalที่อยู่ในหมู่ผู้ชุมนุมก็เริ่มยิงสวนจากภาคพื้นดินกลับไปยังต้นตอของกระสุน สถานการณ์จึงกลายเป็นการดวลปืนกันอย่างเต็มกำลัง จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่ชัดเจนจนถึงขณะนี้ว่าพลซุ่มยิงเหล่านี้เป็นคนของกลุ่มใด
Hezbollahกล่าวหา Lebanese Forces (LF) ที่เป็นพรรคการเมืองคริสเตียนฝ่ายขวาและเป็นอดีตกองกำลังในสมัยสงครามกลางเมืองว่าอยู่เบื้องหลังความรุนแรงครั้งนี้ ขณะที่ LF ปฏิเสธคำกล่าวอ้างของHezbollah และกล่าวหาว่าพรรคที่มีอำนาจอย่างHezbollahพยายามปลุกระดมความคิดเห็นของประชาชนเพื่อประโยชน์ของตน
หลังเกิดเหตุ นายกรัฐมนตรี Najib Azmi Mikati ของเลบานอนได้ออกมาเรียกร้องให้ทุกฝ่ายอยู่ในความสงบ ขณะที่กองทัพได้ส่งกำลังพลเข้าไปควบคุมสถานการณ์ พร้อมกับประกาศว่าจะยิงใส่ผู้ที่มีอาวุธทุกคนที่อยู่บนถนน ก่อนจะสามารถควบคุมสถานการณ์ได้ในเวลาประมาณ 15:00 น.
มีผู้บาดเจ็บล้มตายหรือไม่?
ในขณะเดียวกัน ผู้อยู่อาศัยในพื้นที่พบว่าตัวเองติดอยู่ในบ้านและโรงเรียนของพวกเขาท่ามกลางห่ากระสุนและเครื่องยิงลูกระเบิดที่ขับเคลื่อนด้วยจรวด (RPG) ที่ยิงต่อเนื่องตลอดระยะเวลา 4 ชั่วโมง
ยอดผู้เสียชีวิตจากความรุนแรงล่าสุดอยู่ที่ 6 ราย ซึ่งรวมถึงหญิงวัย 24 ปีที่ถูกกระสุนหลงทางขณะอยู่ในบ้านของเธอ และมีผู้ได้รับบาดเจ็บหลายสิบคน แหล่งข่าวทางทหารระบุว่าผู้เสียทั้งหมดเป็นชาวชีอะฮ์
การสอบสวนการระเบิดของเบรุตเกี่ยวกับอะไร?
เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม 2563 เพลิงไหม้ที่ท่าเรือเบรุตทำให้เกิดการระเบิดที่ไม่ใช่นิวเคลียร์ครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ โดยได้ปะทุไปทั่วย่านต่างๆ ของเมืองหลวง ทำให้มีผู้บาดเจ็บหลายพันคน และทำให้มีผู้ไร้ที่อยู่อาศัย 300,000 คน
ยังไม่มีผู้เสียชีวิตจากเหตุระเบิดที่แน่ชัด โดยคาดว่ามีตั้งแต่ 214 รายจนถึงสูงสุด 251ราย ซึ่งบางรายยังไม่นับรวมอย่างเป็นทางการในฐานข้อมูลรัฐบาล
หลังเกิดเหตุไม่นานนักผู้คนก็ได้รู้ว่าการระเบิดทำลายล้างนี้เกิดจากแอมโมเนียมไนเตรตที่ยึดมาได้หลายร้อยตัน ซึ่งเป็นสารประกอบทางเคมีที่ใช้ในทั้งปุ๋ยและระเบิด แต่ถูกเก็บไว้อย่างไม่เหมาะสมในใจกลางเมืองหลวงของเลบานอนมานานหลายปี
การพิจารณาคดีอย่างเป็นทางการของเลบานอนถูกเปิดขึ้นในเวลาไม่ถึงสองสัปดาห์ต่อมา เพื่อตรวจสอบสถานการณ์ที่นำไปสู่การระเบิด ซึ่งรวมถึงผู้ที่ทราบถึงอันตรายที่เกิดจากแอมโมเนียมไนเตรตแต่ล้มเหลวในการดำเนินการเพื่อจัดการสารเคมีดังกล่าว
ผู้ต้องสงสัยกว่า 20คนถูกจับกุมไม่นานหลังจากการระเบิด รวมทั้งเจ้าหน้าที่ระดับสูงของท่าเรือ
เหตุใดการสอบสวนจึงเป็นที่ถกเถียงอย่างมาก?
การระเบิดดังกล่าวถูกมองอย่างแพร่หลายในประเทศว่าเป็นเป็นผลมาจากการคอร์รัปชั่นและการประจบประแจงจากชนชั้นปกครองเลบานอนมาเป็นเวลานาน และความตึงเครียดทางการเมืองที่แวดล้อมการสอบสวนได้แสดงให้เห็นว่าพรรคการเมืองที่อ่อนไหวได้ให้ความสำคัญกับใครที่พวกเขามองว่าตกเป็นเป้าหมายอย่างไม่สมควร
ประเด็นขัดแย้งสำคัญประการหนึ่งในการดำเนินการสอบสวนคือประเด็นเรื่องความคุ้มกันทางกฎหมายที่มีบุคคลสำคัญทางการเมืองหลายคนที่อาจมีเหตุผลในการสอบสวน หรือผู้ที่ต้องสงสัยว่ามีความรับผิดชอบในระดับหนึ่งสำหรับโศกนาฏกรรมครั้งนี้
ผู้พิพากษาคนแรกที่รับผิดชอบการสอบสวนคือ Fadi Sawanถูกถอดออกจากตำแหน่งเมื่อเดือนกุมภาพันธ์หลังจากที่เขาตั้งข้อหาและเรียกอดีตรัฐมนตรีสี่คน รวมถึง Hasan Diab นายกรัฐมนตรีในขณะเกิดเหตุ
คำร้องเรียนของ Ali Hassan Khalil อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังและ Ghazi Zaiter อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงโยธาธิการซึ่งทั้งคู่เป็นสมาชิกพรรค Amal ของชาวชีอะฮ์ต่อผู้พิพากษา Sawan นำไปสู่การถอดถอนเขาโดยศาลอุทธรณ์สูงสุด
ผู้ที่มาแทนเขาคือ Bitar ซึ่งในตอนนี้ก็ตกอยู่ภายใต้การสถานการณ์คุกรุ่นเช่นเดียวกัน หลังจากที่เขาได้เรียกอดีตรัฐมนตรีหลายคน รวมทั้ง Zaiter และ Khalil เพื่อสอบปากคำ
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรชาวเลบานอนได้ขัดขวางไม่ให้ยกเลิกการคุ้มกันทางการเมืองของตนเอง แต่ตามรัฐธรรมนูญ การคุ้มกันนี้จะใช้ไม่ได้ในช่วงเวลาที่รัฐบาลใหม่เพิ่งได้รับการโหวตรับรองจนกว่าจะถึงสมัยการประชุมรัฐสภาครั้งต่อไป อันหมายถึงตั้งแต่กลางเดือนกันยายนจนถึง 19 ตุลาคม และ Bitar พยายามที่จะใช้ประโยชน์จากข้อยกเว้นชั่วคราวนี้
อย่างไรก็ตาม คดีที่เจ้าหน้าที่ยื่นฟ้องต่อผู้พิพากษาได้นำไปสู่การระงับการสอบสวนสองครั้งในเดือนที่ผ่านมา และขณะนี้ Bitar มีเวลาเพียงไม่กี่วันเท่านั้นที่สมาชิกรัฐสภาจะได้รับสิทธิ์การปกป้องจากการถูกดำเนินคดีอีกครั้ง
แม้ว่ายังไม่มีเจ้าหน้าที่ระดับสูงคนใดถูกตัดสินให้ต้องรับผิดชอบต่อการระเบิด แต่เจ้าหน้าที่ท่าเรืออย่างน้อยหกคนที่ถูกควบคุมตัวจากเหตุระเบิดได้รับการปล่อยตัวแล้ว
ความยากลำบากในการดำเนินการสอบสวนทำให้หลายคนทั้งในและนอกเลบานอนเรียกร้องให้มีการสอบสวนระหว่างประเทศที่เป็นอิสระ เป็นกลาง และได้รับการสนับสนุนจากสหประชาชาติ โดยอ้างว่าการสอบสวนในประเทศถูกขัดขวางซ้ำแล้วซ้ำอีก
จะเกิดอะไรขึ้นต่อไป?
ความรุนแรงในวันพฤหัสบดีนี้ ถูกเปรียบเทียบว่าคล้ายกับสงครามกลางเมืองที่ปกคลุมเลบานอนระหว่างปี 2518 และ 2533 ในหลายส่วนเนื่องจากฝ่ายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องยังคงนำโดยอดีตขุนศึกจากยุคนั้น
ศาลยุติธรรม (Justice Palace) ซึ่งใกล้กับสถานที่เกิดเหตุปะทะในวันพฤหัสบดี ตั้งอยู่ใกล้กับสิ่งที่เคยรู้จักใน Green Line ซึ่งแบ่งเขตตะวันออกและตะวันตกของเบรุตในช่วงที่เกิดสงคราม
อย่างไรก็ตาม ยังเร็วเกินไปที่จะคาดเดาว่าสิ่งต่างๆ จะเป็นอย่างไร
รัฐบาลชุดใหม่ซึ่งสาบานตนเข้ารับตำแหน่งเมื่อวันที่ 20 กันยายนหลังจากอัมพาตทางการเมืองมานานกว่าหนึ่งปี กำลังเผชิญความแตกแยกภายในเกี่ยวกับวิธีการดำเนินการกับผู้พิพากษา Bitar เกมที่ยุ่งยากในการสร้างสมดุลระหว่างพรรคการเมืองต่างๆ ของเลบานอนและการสังกัดนิกายในการปกครอง หมายความว่าฉันทามติในประเด็นต่างๆ เป็นเรื่องที่เกิดได้ยาก
แต่สิ่งหนึ่งที่แน่นอนคือการดิ้นรนภายใต้วิกฤตเศรษฐกิจที่เลวร้ายรุนแรงอันนำไปสู่การขาดแคลนน้ำมันเชื้อเพลิงอย่างหนัก ตลอดจนปัญหาไฟฟ้าดับที่มีผลกระทบกว้างไกลในระบบบริการสาธารณสุข, การขนส่งขั้นพื้นฐานและการเข้าถึงอาหาร เลบานอนยืนอยู่บนปากเหวแห่งหายนะแล้ว
ไม่ว่าความตึงเครียดจะทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นไปสู่การสู้รบด้วยอาวุธอีกครั้งหรือไม่ก็ตาม สถานการณ์ก็เลวร้ายอย่างที่สุดสำหรับคนนับล้านในประเทศ และหลังจากเหตุระเบิดล่วงเลยไปแล้วหนึ่งปีกว่า ความยุติธรรมสำหรับผู้ที่ตกเป็นเหยื่อของการระเบิดนั้นก็เหมือนดูจะยิ่งไกลกว่าที่เคย
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
