• ต้นกำเนิด “อุลตร้าแมน” (Ultraman)
ความจริงอันแรก: ย้อนไปในปี 2497 เด็กหนุ่ม “เอจิ” ได้ประสบความสำเร็จในการทำหนังเรื่อง “ก็อตซิลล่า” (Godzilla) ซึ่งเขาได้แรงบันดาลใจจากหนังที่เคยดูสมัยเด็กๆ เรื่อง “คิงคอง” (King Kong)
Godzilla (2497): Credits photo to https://delphipages.live/th
เขาได้ตั้ง “บริษัท สึบุระยะ สเปเชียล เอฟเฟ็คส์ โปรดักชั่นส์” และในปี 2509 เขาทำซีรี่ย์ชุดทางทีวีแนวฮีโร่ที่ชื่อ “อุลตร้าแมน” แต่น่าเสียดายที่อาจารย์เอจิได้เสียชีวิตในช่วงที่กำลังถ่ายทำซีรี่ย์ทีวีชุด “อุลตร้าเซเว่น” ในวันที่ 25 มกราคม 2513 สิริอายุรวม 68 ปี
ความโด่งดังนี้เอง ไม่ได้หยุดอยู่แค่เฉพาะที่ประเทศญี่ปุ่น สี่ปีต่อมาอุลตร้าแมนได้ถูกนำมาสร้างเป็นหนังไทยในชื่อ “หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์” เข้าฉายครั้งแรกในปี 2517
หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ (2517): Credits photo to https://thaibunterng.fandom.com/th
โดยความร่วมมือกันระหว่างไชโยภาพยนตร์ ซึ่งก่อตั้งโดย “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” และ “สึบุรายะโปรดักชั่นส์” หนังคลาสสิค และเป็นเรื่องราวที่สอนใจเด็กๆ ยังคงส่งต่อมาจนถึงเยาวชน และผู้ใหญ่ที่เติบโตขึ้นในยุคปัจจุบัน
อ้างอิง (1): www.metalbridges.com/ultraman-story
ความจริงอันที่สอง คือ “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” ผู้ให้กำเนิดอุลตร้าแมน เป็นไอเดียและจินตนาการที่คิดค้นขึ้นโดยตัวเขาเอง ซึ่งขณะนั้นได้ ไปศึกษาวิชาการทำหนังที่ “บริษัทโตโฮ” (Toho Company) ประเทศญี่ปุ่น
ด้วยวัยเพียงแค่ 20 ปี ระหว่างเป็นลูกศิษย์โปรดของอาจารย์ “เอจิ สึบุระยะ” (Eiji Tsuburaya) สมโพธิเล่าว่า “มันเป็นจินตนาการจากสมัยที่ตัวเขายังเป็นเด็กวัด ได้สัมผัสใบหน้าพระพุทธรูปที่อมยิ้มยุคสุโขทัย อาทิเช่น พระอัฏฐารสปางเปิดโลก พระปางลีลา และพระปางห้ามญาติ เป็นต้น
พระอัฏฐารศ วัดมหาธาตุ จ.สุโขทัย พระพุทธรูปต้นแบบของยอดมนุษย์อุลตร้าแมน Credits to www.clipmass.com/story/15739
แนวคิดในการสร้างฮีโร่จึงต้องเป็นยอดมนุษย์ ผู้ใช้ธรรมะปราบอธรรม จึงนำรูปแบบมาดัดแปลงสอดใส่ลงในตัวอุลตร้าแมนที่มีหน้าตาสวยงามดูมีเสน่ห์ แต่แฝงไว้ซึ่งความแข็งแรงบึกบึน สมโพธิเลยเสนอไอเดียนี้กับอาจารย์เอจิ
อ้างอิง (2): https://tna.mcot.net/tna-343678
การได้ลิขสิทธิ์มาจากที่ลูกชายของอาจารย์เอจิ “โนโบรุ“ (Noboru Tsuburaya) ที่เขาให้ความนับถือเสมือนว่าเป็นพี่เป็นน้องกันแท้ๆ ได้ยื่นเสนอลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนโดยแลกกับเงิน 16.2 ล้านเยน
สมโพธิให้หยิบยืมเงินเพื่อนำไปสร้างหนังเรื่องจัมโบ้เอซ (Jumbo Ace) และจากเงินทุน 16.2 ล้านเยน ที่สามารถสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำร่วม 100 ล้านเยน ให้กับโนโบรุภายในเวลา 2-3 ปี
Jumbo Ace, Credits photo to www.tvtime.com/pt_BR/show/322506
แต่ลูกชายโนโบรุปฏิเสธที่จะคืนเงิน และแบ่งส่วนรายได้ต่างๆ ให้แก่สมโพธิ แต่เลือกที่จะโอนลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนให้แทน (ตอนนั้นอุลตร้าแมนคงยังไม่ดังอะไร) เขาจึงได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์นี้และสร้างรายได้มหาศาลจากทั่วโลกในเวลาต่อมา
จนกระทั่งบริษัทญี่ปุ่นที่ชื่อ บริษัท สึบุระยะโปรดักส์ชั่น จำกัด (Tsuburaya Productions Company) ยื่นฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย 1,750 ล้านบาทกับบริษัทไชโยของสมโพธิ ในข้อกล่าวหาละเมิดลิขสิทธิ์
ความจริงเป็นเรื่องพิสูจน์ได้ โดยการรวบรวมข้อมูลเอกสาร และพยานต่างๆ ไปศาล เพื่อนำสืบพยานในฐานะที่ตกเป็นจำเลย ใช้พยานเกือบ 400 คน สุดท้ายศาลญี่ปุ่นตัดสินให้คนไทยเป็นผู้ชนะหลังหมดค่าทนายไป 80 ล้านบาท และใช้เวลาต่อสู้คดีถึง 5 ปี
ศาลของญี่ปุ่นได้พิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์ทั้งคดีอาญาและแพ่ง ขณะเดียวกันในส่วนของการฟ้องแย้งของจำเลยที่เรียกค่าเสียหายจากโจทก์ ถึง 1,750 ล้านบาทนั้น ศาลพิพากษาให้โจทก์ชดใช้ค่าเสียหายแก่จำเลยจำนวน 12 ล้านบาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี
เรื่องมาเข้มข้นเมื่อสึบุระยะไม่ยอมแพ้ หลังจากเห็นสมโพธิสร้างอุลตร้าแมนตัวใหม่ขึ้นมาอีก ได้แก่ อุลตร้าแมนมิลเลเนี่ยม, อุลตร้าแมนอีลิท และยังสร้างซีรีส์โปรเจกต์อุลตร้าแมน โดยมีดาร์คอุลตร้าเป็นตัวใหม่ขึ้นมาอีกตัว
Ultraman Darlness Heels: Credits photo to https://en.tsuburaya-prod.co.jp/news/690
สึบุระยะจึงไปฟ้องต่อศาลที่ประเทศไทยเพื่อยับยั้งไม่ให้สมโพธิสร้างอุลตร้าแมนตัวใหม่แตกยอดจากอุลตร้าแมนชุดเก่าที่สมโพธิได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์นอกประเทศญี่ปุ่น ซึ่งในการตัดสินคดีครั้งนั้นสึบุระยะเป็นผู้ชนะคดีเป็นเหตุให้สมโพธิต้องระงับโปรเจกต์อุลตร้าแมนตัวใหม่ รวมถึงซีรีส์อุลตร้าแมนที่ลงทุนไปแล้วมหาศาลอีกด้วย
ความพ่ายแพ้ของสมโพธิในครั้งนั้นเป็นเหตุให้เกิดการฟ้องร้องครั้งสุดท้าย เพื่อให้ศาลทำหน้าที่ตัดสินชี้ขาดไปเลยว่าลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่น ซึ่งนำมาซึ่งรายได้มหาศาลหลักพันล้านบาทต่อปีนั้นเป็นของใครกันแน่ระหว่างสมโพธิกับบริษัทสึบุระยะโปรดักชั่นส์
ซึ่งสมโพธิยื่นฟ้องบริษัทสึบุระยะต่อศาลโตเกียว ในขณะที่บริษัทสึบุระยะเองก็ฟ้องกลับสมโพธิต่อศาลที่กรุงเทพฯ ด้วย แต่ศาลที่กรุงเทพฯ ยกฟ้องไป จึงเหลือเพียงคดีที่ศาลโตเกียวต้องทำหน้าที่ไต่สวนซึ่งมาได้ข้อสรุปว่าสมโพธิเป็นผู้ถือครองลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นเมื่อปี 2553 ที่ผ่านมานี่เอง
ท้ายที่สุดแล้วนอกจากคำตัดสินของศาลสูงสุดญี่ปุ่นจะให้สมโพธิเป็นฝ่ายชนะคดี นอกจากได้รับค่าชดเชยแล้ว และอุลตร้าแมนที่สมโพธิเป็นเจ้าของนอกประเทศญี่ปุ่นมีทั้งหมด 7 ตัว ได้แก่ อุลตร้าแมน ,อุลตร้าแมนโซฟี่, อุลตร้าเซเว่น, อุลตร้าแมนแจ็ค, อุลตร้าแมน เอซ, อุลตร้าแมนทาโร่ และ เจ้าแม่อุลตร้า ซึ่งเป็นตัวละครที่ปรากฏในหนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์นั่นเอง
หนุมาน กับ 7 ยอดมนุษย์, Credits photo to https://smart-tv.doomovie-hd.com/?r=movie_view&id=16989
และความจริงอันที่สาม คือ สมโพธิพูดเสมอว่าเขาเป็นคนออกไอเดียฮีโรตัวนี้ แต่เขาไม่ใช่คนที่ลงมือออกแบบ และไม่ได้ปั้นแบบด้วยตนเอง
ข้อเท็จจริงนี้ ต่อให้เป็นความจริงนั่นก็ไม่เพียงพอที่เขาจะได้ชื่อว่าเป็น “ผู้สร้างสรรค์” ดังที่ศาลไทยอธิบายว่า “ลำพังคุณคิดอะไรขึ้นมา แต่ไม่ได้ลงมือทำ กฎหมายเขาก็ไม่คุ้มครองความคิดให้คุณหรอก คุณต้องลงมือทำด้วย” (ขณะเดียวกันการลงมือทำไม่ได้แปลว่าต้องทำเอง แต่จ้างคนอื่นทำก็ได้)
ศาลไทยยังบอกต่อไปว่า “ไม่ปรากฏแน่ชัดว่านายเอจิได้นำแนวความคิดของสมโพธิที่เสนอไปใช้ในการสร้างผลงานอุลตร้าแมนจริงหรือไม่ เห็นว่าโจทก์ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานอุลตร้าแมนเมื่อปี 2507 และเสร็จปี 2508 แต่สมโพธิไปศึกษาวิชาการโฆษณาซึ่งครอบคลุมถึงการสร้างภาพยนตร์เมื่อปี 2505”
การฝึกงานอยู่กับบริษัทโตโฮ เชื่อว่าในช่วงเวลาของการเริ่มสร้างอุลตร้าแมน สมโพธิเป็นเพียงนักศึกษาหรือผู้ฝึกงาน รวมทั้งไม่ได้เห็นถึงการลงทุนลงแรงหรือมีส่วนร่วมทำหรือร่วมก่อให้เกิดผลงานอุลตร้าแมนว่าเป็นไปได้มากแค่ไหน จึงทำให้มีน้ำหนักน้อยมาก เขาจึงมิได้อยู่ในฐานะผู้ “ร่วมสร้างสรรค์”
ศาลไทยพบข้อพิรุธในการอ้างสิทธิตามสัญญาของสมโพธิหลายประการ อย่างแรก สมโพธิอ้างว่า เขาทำสัญญากับโนโบรุ เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2519 แต่ระหว่างนั้น เขาไม่เคยอ้างสิทธิตามสัญญาฉบับนี้เลย เมื่อโนโบรุคู่สัญญา (ตามที่สมโพธิอ้าง) เสียชีวิตลงเพียง “ไม่กี่วัน” เขาก็ไป “จดแจ้ง” ข้อมูลลิขสิทธิ์กับกรมทรัพย์สินทางปัญญาทันที
โดยแจ้งแค่สองเรื่องคือ ยักษ์วัดแจ้งพบจัมโบเอซ กับเรื่องหนุมานพบเจ็ดยอดมนุษย์ ในฐานะผู้ร่วมสร้างสรรค์ ไม่ได้กล่าวถึงซีรีส์อุลตร้าแมนตัวอื่น ๆ รวมถึงจัมโบเอซ (รวมเป็น 7 เรื่อง) ทั้ง ๆ ที่สัญญาดังกล่าวถ้าทำจริง เขาก็ควรแจ้งทั้งหมด
และตอนที่แจ้งกรมทรัพย์สินทางปัญญาก็กลับไม่ได้อ้างว่าสิทธิของเขามาจากสัญญาฉบับดังกล่าว (การแจ้งลิขสิทธิ์ ทางกรมฯ แค่เป็นการ “รับรู้” เท่านั้น แต่ไม่ได้เป็นการ “รับรอง” ว่าผู้นั้นเป็นผู้ถือลิขสิทธิ์จริง ๆ แต่อย่างใด
ตลอดระยะเวลาราว 20 ปี สมโพธิไม่เคยบังคับใช้สิทธิของตัวเองเลย กลับปล่อยให้ทางสึบุระยะโปรดักชันส์แสวงหาประโยชน์นอกญี่ปุ่นโดยไม่ทักท้วง ผิดวิสัยที่เจ้าของสิทธิจะปล่อยให้คนอื่นละเมิดสิทธิของตนได้นานขนาดนั้น เขาเพิ่งจะมาอ้างสิทธิตามสัญญาก็ต่อเมื่อโนโบรุได้เสียชีวิตไปแล้วราว 1 ปี เท่านั้น
ศาลไทยจึงให้ความเห็นว่า นับว่าเป็นพฤติการณ์ที่ผิดปกติวิสัยสำหรับผู้ประกอบธุรกิจในด้านนี้เป็นอย่างยิ่ง เพราะในทางการค้าผู้ที่ลงทุนซื้องานลิขสิทธิ์มาย่อมต้องการหากำไรจึงต้องรีบแสวงหาผลตอบแทนโดยอาจทำสัญญาอนุญาตให้ผู้อื่นใช้สิทธิเพื่อให้คุ้มค่าแก่เงินทุนที่ลงไป ทั้งการนำสัญญาพิพาทออกมาแสดงหลังจากนายโนโบรุถึงแก่ความตายยังอาจส่อให้เห็นได้ว่า เพื่อตัดโอกาสมิให้นายโนโบรุซึ่งถึงแก่ความตายแล้วโต้แย้งความถูกต้องแท้จริงของเอกสารได้
พิรุธอื่นที่พบคือ ลายมือชื่อของโนโบรุ ที่ผู้เชี่ยวชาญลงความเห็นว่า ลายมือชื่อในสัญญาที่สมโพธินำมาอ้าง ไม่ตรงกับลายมือชื่ออื่นๆ ของโนโบรุ ในสัญญาฉบับนี้ยังไม่มีกำหนดเวลาและค่าตอบแทนในการใช้สิทธิหรือการโอนสิทธิ์ให้กัน (ที่สมโพธิอ้างกับสื่อคือ เขาให้โนโบรุยืมเงิน โนโบรุจึงโอนลิขสิทธิ์ให้ แต่ข้อความดังกล่าวไม่ปรากฏในสัญญา ที่เป็นหนังสือโอนให้เปล่า)
ชื่อสัญญา ชื่อผลงานอุลตร้าแมน และรายละเอียดจำนวนตอนก็ไม่ถูก แต่ความพ่ายแพ้ของสมโพธิในเมืองไทย ก็ไม่ทำให้เขาท้อถอยที่จะอ้างต่อไปว่า เขาคือ “ผู้สร้างสรรค์” และเป็น “เจ้าของลิขสิทธิ์” อุลตร้าแมนตัวจริง เพราะคำพิพากษาของศาลไทย อย่างไรเสียก็มีอำนาจเพียงภายในเขตอธิปไตยของดินแดนไทยเท่านั้น
ล่าสุดในการพิจารณาคดีที่สหรัฐฯ คณะลูกขุนก็เชื่อว่า สัญญาที่สมโพธิอ้างนั้นเป็นเอกสารปลอม และศาลแขวงที่แคลิฟอร์เนีย ก็มีคำวินิจฉัยสอดคล้องกับความเห็นของคณะลูกขุนว่า เอกสารดังกล่าวไม่ใช่สัญญาที่แท้จริงที่ โนโบรุ สึบูรายะ ลงลายมือชื่อและประทับตราจริงๆ ไม่ต่างจากความเห็นของศาลฎีกาไทย ซึ่งทางสึบูรายะหวังว่า คำพิพากษานี้จะเป็นบรรทัดฐานในการตัดสินคดีในที่อื่นๆ ทั่วโลก
กล่าวโดยสรุป เหรียญมี 3 ด้าน ด้านหัว ด้านก้อย และด้านขอบ ข้อแท้จริงมีหนึ่งเดียวขึ้นอยู่กับว่าจะเชื่อความจริงของใคร??? ซึ่งผมได้เสนอไว้ 3 แนวทางด้วยกัน เมื่อก่อนผมเชื่อในความจริงอันที่สอง 100% แต่เวลาผ่านไป เนื่องจากความรู้มันไร้พรมแดน ข้อมูลข่าวสารย่อมมีมากยิ่งขึ้น ทำให้ความจริงอันที่สามมีความเป็นไปได้มากขึ้นเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม ในท้ายที่สุด ลิขสิทธิ์อุลตร้าแมน 7 ตัวแรก (1. อุลตร้าแมนโซฟี่ 2. อุลตร้าแมน 3. อุลตร้าเซเว่น 4. อุลตร้าแมนแจ็ค 5. อุลตร้าแมน เอซ 6. อุลตร้าแมนทาโร่ 7. เจ้าแม่อุลตร้า) เป็นของญี่ปุ่นและคนไทยร่วมกัน โดยญี่ปุ่นได้สิทธิ์เผยแพร่ สร้างหนัง หรือผลิตของเล่น ในญี่ปุ่นเท่านั้น ส่วนคนไทยได้สิทธิ์ทั่วโลกยกเว้นในญี่ปุ่น (แค่นี้สมโพธิก็มีรายได้หลักพันล้านบาทต่อปี ซึ่งบางคนมีความเห็นว่าไม่ควรได้ด้วยซ้ำ)
ส่วนลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนหลังจาก 7 ตัวแรก รวมทั้งตัวใหม่ที่จะเกิดในอนาคตเป็นของญี่ปุ่นเจ้าเดียว และมีสิทธิ์เผยแพร่ทั่วโลก
ปัจจุบัน ตัวแทนของสมโพธิเดินหน้าติดต่อบริษัทยักษ์ใหญ่จากฮอลลีวูด (Hoolywood) เพื่อขายลิขสิทธิ์ให้นำไปสร้างเป็นภาพยนตร์จอยักษ์สุดอลังการ เช่น พาราเมาท์ โซนี่พิกเจอร์ รวมทั้งให้นายทุนเกาหลีไปสร้างใช้ทุน 100 ล้าน ได้พระเอกผิวสีชื่อดัง “วิล สมิธ” (Will Smith) มาแสดงนำ เป็นต้น
Ultraman แสดงโดย Will Smith, Credits to https://cheezburger.com/7670884352/will-smith-for-american-ultraman-movie
ตลอดจนการจัดงานแถลงข่าวว่าจะสร้างภาพยนตร์เรื่อง “อุลตร้าแมนภาค 4” หลายคนก็คงจะลืมหรืออาจจะไม่เคยรู้มาก่อนว่าเป็นเวลาสิบปีเต็มสำหรับคดีแย่งสิทธิในคาแร็กเตอร์ยอดมนุษย์ชื่อดัง “อุลตร้าแมน” บทสรุปของคดีนี้คือสมโพธิเป็นผู้ชนะ ซึ่งเท่ากับว่าเจ้าของอุลตร้าแมนที่แท้จริงก็คือคนไทยนั่นเอง ผู้ชนะย่อมเขียนประวัติศาสตร์
- 22
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
